Thema 1.5 Tandanatomie, Werkgroepleren en Fysiologie
Institution
Hogeschool Utrecht (HU)
Samenvatting van het vak Fysiologie van thema 1.5 Mondzorgkunde Hogeschool Utrecht 2023/2024. De onderwerpen zijn:
Embryologie, waarin beschreven staat wat de 3 kiembladen zijn, wat er uit ontwikkelt en in welke fase.
Circulatie, waarin het gaat over het hart, de weg van een druppel bloed, diffu...
Thema 1.5 Tandanatomie, Werkgroepleren en Fysiologie
All documents for this subject (6)
Seller
Follow
demiaantgoor
Content preview
Leerdoelen fysiologie thema 1.5
Embryologie
De student beschrijft:
- de ontwikkeling van de kiembladen: ectoderm, endoderm en
mesoderm
Primaire kiembladen kennen en weten wat er uit ontwikkelt.
(bv, waar komt je haar vandaan, waar komt je huid vandaan)
https://www.youtube.com/watch?v=cX07KjG9M78
Zygote (het versmeltingsproduct van twee geslachtscellen
(gameten) >
blastocyst (een embryo dat vijf dagen oud is en al een zekere
mate van ontwikkeling heeft doorgemaakt) >
Gastrula (dit is de naam die aan het embryo wordt gegeven,
zodra dit wordt gevormd door gastrulatie, inrolling van
groepen cellen op dag 12)
Vanuit de gastrula ontstaan primaire kiembladen (zie ppt)
Door de verplaatsing van verschillende cellen ontstaan 3
afzonderlijke embryonale cellagen, de primaire kiembladen:
-Ectoderm
-Mesoderm
-Endoderm
Op dag 12 begint een derde laag cellen te ontstaan tussen de
oppervlakkige en de diepe cellagen van de binnenste celmassa,
een proces dat gastrulatie wordt genoemd.
De oppervlakkige laag wordt ectoderm genoemd, de diepe
laag endoderm en de migrerende cellen mesoderm.
De eerste buitenste laag, ectoderm, wordt gevormd door
hoge kubische cellen. Hieruit zullen later onder andere de huid
en het ruggenmerg (czs) ontstaan.
De binnenste laag, die grenst aan de dooierzak, bestaat uit
ovale cellen, het endoderm (entoderm) dat het
maagdarmkanaal en de longen vormt.
Tussen deze twee kiembladen vormt iets later een derde laag,
het mesoderm. Uit deze laag ontstaan onder andere het hart,
skelet, spieren, bloedvaten, bloedcellen, nieren, milt en
bindweefsel.
Oppervlakkige cellen van de kiemschijf migreren naar de
neutrale groeve> verlaten oppervlak en bewegen tussen
bestaande lagen > vormt de derde kiemlaag > produceert
kiemschijf > vormt embryo.
Cardiovasculaire stelsel ontstaan niet uit het endoderm zoals
in het boek staat maar in het mesoderm.
,de ontwikkeling van de gebitselementen tot aan eruptie
1. Ontstaan van een tandlijst (dental lamina)
In de zesde week na de conceptie gaat
het orale epitheel ter plaatse van de toekomstige
tandbogen zich door gedifferentieerde proliferatie
verdikken en wordt de tandlijst gevormd (dental lamina).
Dit ontstaat uit het ectoderm kiemblad.
Tandlijst is de verdikking op de plek waar toekomstige tand
gaat vormen. Dat vormt zich in het mesenchym
(bindweefsel) te zien op de video (lijkt alsof het in de lucht
hangt maar is niet zo)
2. Bud stage (knopfase)
Daar waar een gebitselement moet komen stulpt de
tandlijst uit in het mesenchymale weefsel en ontstaat een
tandknop (tooth bud)
3. Cap stage (kapfase)
Meer bloedtoevoer naar de tandknop. Vanuit de
kiembladen ontstaan meer cellen.
Ectoderm: Pre-ameloblasten ontstaan
Mesoderm: Pre-odontoblasten ontstaan
De tandkiem of tooth germ is de doorsnede met laagjes
van de ‘’tand’’ dat ontstaat in de capstage. Cellen van de
dental follikel (tandzakje) is van mesoderme oorsprong en
is een zakje waarin de tand zich kan ontwikkelen witte
buitenste laag). In het geel (een laagje dieper) liggen de
pre-ameloblasten.
Epitheel tandknop groeit uit tot kapje, dit kapje omsluit
celdichte mesenchymale cellen. Cellen aan de binnenkant
van het kapje worden cilindrisch, er ontstaan pre-
ameloblasten. De buitenlaag van het kapje blijven kubische
cellen, daarbinnen ontstaan reticulum stellatum
(ectoderme cellen). Mesenchymale cellen rangschikken
langs basaalmembraan> differentiëren tot pre-
odontoblasten
Dan ontstaat de tandpapil. Vanuit de dental papilla (die
ontstaat uit mesoderm) ontstaan de (pre)odontoblasten,
pulpa en bloedvaten
Mesenchym = embryonaal bindweefsel in het mesoderm,
mesodermale oorsprong, waaruit het latere bindweefsel
, bloedvaten en lymfevaten ontstaan.
HANDIG OM TE ONTHOUDEN
Daaronder ontstaan cellen van de dental papilla
(tandpapil) en die ontstaat vanuit het mesoderm kiemblad
(ppt: Roze ectoderm, donkerblauw is mesoderm)?
Het epitheel van de tandknop groeit door
gedifferentieerde proliferatie uit tot een kapje (cap stage)
dat een celdichte massa mesenchymale cellen
gedeeltelijk gaat omsluiten. Aan de binnenkant van het
epitheliale kapje worden de cellen cilindrisch. Dat zijn de
pre-ameloblasten, de voorlopers van de cellen die later
het glazuur gaan afzetten tegen de basaal- membraan. De
buitenbekleding van het kapje blijft bestaan uit kubische
cellen. Daarbinnen ontstaat het reticu- lum stellatum,
een losse structuur van ectodermale cellen. Aan de
periferie van de celdichte massa mesenchymale cellen
rangschikken deze zich langs de basaalmembraan en
differentiëren tot pre-odontoblasten; dat zijn de
voorlopers van de cellen die later het dentine tegen de
basaalmembraan gaan afzetten. De rest van de tandpapil
differentieert tot pulpa. De mesenchymale cellen rondom
het kapje vormen het tandzakje (de follikel).
4. Bell stage (klokfase)
In de bellfase vinden de meeste histologische (op
weefselniveau) en morfologische (vorm) veranderingen
plaats. De pre-ameloblasten (die ontstonden vanuit
ectoderm) veranderen in ameloblasten. Deze zetten het
glazuur af.
Pre-ameloblasten> ameloblasten> glazuur
Pre-odontoblasten> odontoblasten> dentine
(primair dentine, wordt gevormd tijdens de
tandontwikkeling)
-Morfologische veranderingen (vormveranderingen)
De vorm van de kroon wordt gevormd.
5. Afzetten harde tandweefsel (kroon)
- De pre-odontoblasten differentiëren tot odontoblasten en
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller demiaantgoor. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.59. You're not tied to anything after your purchase.
