Summary
Samenvatting Week 1 t/m 7 Verzekeringsrecht I (alle voorgeschreven stof)
- Course
- Institution
- Book
Een samenvatting van alle voorgeschreven stof voor het vak Verzekeringsrecht I.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
2 reviews
By: yellowwaffle • 5 year ago
By: cezannecezanne • 5 year ago
Seller
Follow
kristel3108
Reviews received
Content preview
Samenvatting Verzekeringsrecht n 2017 – 2018Samenvatting Verzekeringsrecht 2017 – 2018
WEEK 1 INLEIDING, VERZEKERINGSRECHT EN ALGEMENE VOORWAARDEN
Hoofdstuk 1 De overeenkomst van verzekering
De verzekeringsovereenkomst heeft hedendaags een belangrijke sociale functie gekregen: de
verzekering biedt zekerheid aan het individu door risico’s die hij in het maatschappelijk verkeer
loop ten die hij zelf niet kan dragen, af te wentelen op een collectiviteit.
Krachtens titel 7.17 BW vormt de verzekeringsovereenkomst een bijzondere overeenkomst. De
algemene bepalingen van Boeken 3, 5 en 6 zijn hierbij ook van belang voor de totstandkoming
van, de geldigheid van en de uitvoering van de verzekeringsovereenkomst, voor zover daarvan in
titel 7.17 BW niet wordt afgeweken.
Verzekering is een bijzondere kansovereenkomst: het vertrouwensbeginsel speelt hierbij een
grote rol. Het wordt ook weleens aangeduid als een overeenkomt uberrimae fidae.
Art. 7:927: de bepalingen van titel 7.17 BW zijn niet van toepassing op herverzekeringen. Deze
type verzekering wordt vaak beheerst door internationaal recht.
Van sommige bepalingen in titel 7.17 BW mag in het geheel niet worden afgeweken, van andere
bepalingen mag ten aanzien van de verzekeringsnemer of uitkering gerechtigde niet worden
afgeweken en van weer andere bepalingen mag slechts niet worden afgeweken ten aanzien van
de verzekeringnemer die niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf.
Indien van een bepaling ter bescherming van één der partijen wordt afgeweken, dan is een
dergelijk beding vernietigbaar conform art. 3:40 lid 2. Indien een dergelijke bescherming
ontbreekt, levert strijd van een verzekeringsvoorwaarde met een dwingende wetsbepaling uit titel
7.17 BW een nietige verzekeringsvoorwaarde op. Daarbij moet overigens goed gekeken worden
naar de inhoud van de bepaling die van dwingend recht is. Uit art. 7:962 lid 2 jo. 7:963 lijkt
immers te volgen dat het de verzekerde wél vrij zou staan om van deze bepaling af te wijken.
Verschillende bedingen die onder het oude recht gangbaar waren maar op dit moment op grond
van titel 7.17 BW niet meer mogen worden overeengekomen krijgen bij bestaande
overeenkomsten door de toepassing van art. 79 Overgangswet Nieuw Burgerlijk Wetboek
(hierna: Ow) een verlengd bestaan.
Art. 7:925: algemene definitie verzekeringsovereenkomst. Uit deze omschrijving blijken vier
essentiële kenmerken:
i) Er moet sprake zijn van een overeenkomst;
a. Een rechtshandeling tot stand gekomen door de overeenstemmende en onderling
afhankelijke wilsverklaringen van twee of meer partijen, gericht op het
teweegbrengen van een rechtsgevolg ten behoeve van een der partijen en ten
laste van de andere partij, of ten behoeve en ten laste van beide partijen over en
weer.
ii) Daarbij dient premie betaald te worden;
a. Premie kan zowel een vast bedrag als een variabele omslag of naheffing zijn. De
premie hoeft niet individualiseerbaar te zijn, maar kan ook verscholen zitten in de
prijs die de consument voor een bepaald product of een bepaalde prestatie
betaalt, waarvan de verzekering onderdeel uitmaakt.
iii) De overeenkomst verbindt tot het doen van uitkeringen;
a. Uitkering in het geval een bepaald risico zich heeft voltrokken. Wat het risico is,
verschilt per verzekeringsovereenkomst.
iv) Maar of, wanneer en hoeveel is onzeker;
a. Van onzekerheid moet sprake zijn ten tijde van het aangaan van een (nieuwe)
verzekeringsovereenkomst.
,Samenvatting Verzekeringsrecht n 2017 – 2018
De verzekering strekt of i) tot vergoeding van vermogensschade; of ii) het is onverschillig of en in
hoeverre schade wordt vergoed en het betreft een persoonsverzekering. Indien aan een van
deze twee niet is voldaan is er toch geen sprake van een verzekeringsovereenkomst.
Art. 7:952: schade veroorzaakt door opzet of roekeloosheid aan de zijde van de verzekerde wordt
niet door de verzekeraar vergoed. Dit artikel is van regelend recht.
De schadeverzekering strekt tot vergoeding van vermogensschade die de verzekerde zou
kunnen lijden (art. 7:944 – vermogensschade ex art. 6:96 BW).
Bij een sommenverzekering is het irrelevant of en in hoeverre met de uitkering schade wordt
vergoed. Het indemniteitsbeginsel – het beginsel dat bepaalt dat een verzekeringsovereenkomst
niet de strekking mag hebben dat de verzekerde als gevolg van het intreden van het risico in een
duidelijk voordeliger positie geraakt – geldt dus niet bij sommenverzekeringen. Wel dien het in
beginsel om een persoonsverzekering te gaan.
Art. 7:975: definitie levensverzekering.
Een persoonsverzekering betreft het leven of de gezondheid van een mens (art. 7:925 lid 2). De
meeste sommenverzekeringen zijn persoonsverzekeringen.
Een voorbeeld van een schadeverzekering die tevens persoonsverzekering is, is de
ziektekostenverzekering.
Titel 7.17 BW stelt geen eisen aan de hoedanigheid van verzekeraar. Wanneer een particulier
echter meerdere overeenkomsten sluit moet hij opletten dat hij niet als een verzekeraar in de zin
van art. 1:1 Wft wordt gekwalificeerd. In dat geval gelden er bepaalde verplichtingen.
Van belang is in welke hoedanigheid de verzekeringnemer contracteert, zoals bijvoorbeeld: de
verzekeringnemer die een natuurlijk persoon is en die de verzekering sluit anders dan in de
uitoefening van een beroep of bedrijf.
Op de verzekeraar ligt de plicht om onderzoek te doen indien hij niet zeker weet of de
verzekeringnemer handelt in de uitoefening van zijn beroep of bedrijf dan wel als particulier.
‘handelen in de uitoefening van beroep of bedrijf’ dient te worden uitgelegd als ‘handelen in
verband met de uitoefening van beroep of bedrijf’.
De persoon die recht heeft op uitkering onder een schade- of sommenverzekering is in art. 7:926
lid 2 aangeduid met de term ‘tot uitkering gerechtigde’. Bij een schadeverzekering heet de tot
uitkering gerechtigde een ‘verzekerde’ (art. 7:945). Bij de levensverzekering is de tot uitkering
gerechtigde de ‘begunstigde’; degene op wiens leven of gezondheid de levensverzekering is
afgesloten, dus het verzekerd lijf, heet de ‘verzekerde’ (art. 7:965).
De assurantietussenpersoon of assurantiemakelaar heeft een bemiddelende functie en kan als
tussenpersoon worden ingeschakeld door de verzekeringnemer en de verzekeraar bij het
aangaan van de verzekeringsovereenkomst.
Hulppersonen voor de verzekeraar zijn gevolmachtigd agenten. Een gevolmachtigd agent is de
vertegenwoordiger van de verzekeraar. Hij oefent namens en voor rekening van de verzekeraar
het verzekeringsbedrijf uit op grond van een daartoe verleende volmacht.
Er zijn ook tussenpersonen die tevens gevolmachtigd agent zijn.
,Samenvatting Verzekeringsrecht n 2017 – 2018
Hoofdstuk 2 Verzekeringsrecht en algemene voorwaarden
Ingeval er een geschil rijst tussen de verzekeraar en een verzekerde over de inhoud van een
verzekeringsvoorwaarde dient allereerst bekeken te worden of de bewoordingen van het
betreffende beding duidelijk en begrijpelijk zijn (1 lezing mogelijk), onduidelijk zijn (2 of meer
lezingen mogelijk) of onbegrijpelijk zijn (geen touw aan vast te knopen).
Bij uitleg van overeenkomsten komt het niet enkel aan op de taalkundige uitleg van de
bepalingen van het contract; het komt teven aan op de betekenis die partijen in de gegeven
omstandigheden over en weer redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten. Daarbij kan onder
meer van belang zijn tot welke maatschappelijke kringen zij behoren en welke rechtskennis van
partijen kan worden verwacht (Haviltex-norm).
Een objectieve uitleg is met name aan de orde als het gaat om overeenkomsten die naar hun
aard meer bedoeld zijn om belangen en rechtsposities van derden te beïnvloeden.
De deskundigheid van de verzekerde op een bepaald terrein kan bij de uitleg van de
verzekeringsovereenkomst worden meegenomen.
Bij een onduidelijk beding (2 of meer uiteggen mogelijk) dient er op grond van art. 6:238 lid 2 te
worden gekozen voor de consument meest gunstige interpretatie.
Het feit dat de verzekerde is bijgestaan door een onafhankelijke verzekeringstussenpersoon kan
meebrengen dat een bepaalde clausule als duidelijk wordt aangemerkt en dient te worden
uitgelegd in de zin zoals die door de verzekeraar wordt voorgestaan omdat de verzekeraar er in
het bepaalde geval van uit mocht gaan dat de onafhankelijke verzekeringstussenpersoon van de
reikwijdte van de clausule op de hoogte was en er op mocht vertrouwen dat de reikwijdte door de
onafhankelijke verzekeringstussenpersoon aan de verzekerde zou worden kenbaar gemaakt.
Als er maatwerk dekking wordt gegeven of dat een standaarddekking wordt aangepast aan
afwijkende risicokenmerken kan dat een subjectieve uitleg rechtvaardigen.
Indien er binnen een bepaalde branche of groep vaste gebruiken bestaan, kan bij de uitleg van
een bepaald beding met die gebruiken rekening worden gehouden.
Indien het gaat om een door zakelijke partijen gesloten commerciële overeenkomst die is
opgesteld met behulp van juridische adviseurs dient in beginsel te worden gekozen voor een
zuiver taalkundige uitleg van de contractsbepalingen.
Het feit dat een verzekering een beurspolis is kan ook van belang zijn bij de wijze waarop een
verzekeringsvoorwaarde dient te worden uitgelegd.
Indien over een toepasselijke verzekeringsvoorwaarde niet is onderhandeld, is een objectieve
uitleg van de verzekeringsvoorwaarde het uitgangspunt (komt neer op een cao-norm
benadering).
Daarnaast kan tevens de informatie op de website van een verzekeraar een bepaalde uitleg door
de verzekerde van een bepaalde clausule in de verzekeringsvoorwaarden ondersteunen.
Bij de cao-norm gaat het meer om een objectieve wijze van uitleg van contractsbedingen hoewel
dat niet inhoudt dat alleen een taalkundige uitleg een rol speelt. Ratio hierachter is dat individuen
niet betrokken zijn geweest bij de totstandkoming van de bedingen zodat een Haviltex-norm
minder op zijn plaats is.
Toepassing van het Haviltex-criterium en de cao-norm kunnen voor hetzelfde resultaat leiden.
In het geval een verzekeraar en een consument-verzekerde een geschil hebben over de uitleg
van een verzekeringsvoorwaarde en er meerdere redelijke lezingen mogelijk zijn, dient op grond
, Samenvatting Verzekeringsrecht n 2017 – 2018
van art. 6:238 lid 2 tweede zin gekozen te worden voor een uitleg ten nadele van de verzekeraar:
de voor de consument meest gunstige lezing prevaleert. Dit noemt men de contra proferentem-
regel.
Contra proferentem-beginsel: degene die de voorwaarden heeft geredigeerd draagt het risico dat
een bepaald beding tot een uitlegdispuut leidt en zal in geval van een dergelijk dispuut het
onderspit delven omdat er zal worden gekozen voor de uitleg die het meest gunstig is voor de
wederpartij voor zover deze redelijk is. De rechtvaardiging zit hem daarin dat de opsteller van de
voorwaarden het in zijn macht heeft gehad om onduidelijkheden te voorkomen door de bedingen
scherper te formuleren. Als deze dat heeft nagelaten dan ligt het voor de hand om zijn
wederpartij het voordeel van de twijfel te geven.
Dit is ook het geval indien degene het niet heeft ‘geformuleerd’ maar wel heeft ‘ingebracht’.
Het contra proferentem-beginsel kan alleen maar aan de orde komen indien het beding
onduidelijk is.
Nadeel contra proferentem-beginsel: indien een beding onredelijk bezwarend is in de algemene
voorwaarden dan zal deze vernietigbaar zijn. Indien het dergelijke beding onduidelijk is zal de
meest gunstige uitleg voor de consument gelden maar dan is het ding dus niet meer
vernietigbaar want dan is het (waarschijnlijk) niet meer onredelijk bezwarend.
Gemengde overeenkomst: gedeeltelijk wel en gedeeltelijk niet voor beroepsmatig gebruik
bestemd.
Zie HR 28 april 1989 (Lizkay/Harman).
Hendrikse heeft ervoor gepleit om in art. 6:238 lid 2 te spreken van ‘niet-professioneel’ in plaats
van enkel over ‘consument’. De kleine ondernemers weten vaak evenmin van verzekeringen als
consumenten en zij worden niet zo strikt beschermd als de consumenten (bij hen is er sprake van
een contra proferentem gezichtspunt en niet van een regel).
Indien er sprake is van een onbegrijpelijk beding dan biedt de contra proferentem-regel geen
uitkomst. Deze regels veronderstelt dat er enige alternatieve lezingen zijn. In geval van een
onbegrijpelijk beding valt er niets te kiezen.
In geval van een onbegrijpelijk beding is er strijd met het Transparenzgebot van art. 6:238 lid 2
eerste zin. Dit heeft tot gevolg dat het betreffende beding vernietigd kan worden wegens strijd
met art. 6:233 sub a.
Indien de verzekerde geen consument is kan de verzekerde geen rechtstreeks beroep doen op
de schending van het Transparenzgebot en de daarmee samenhangende vernietiging van art.
6:233 sub a: er is immers geen sprake van een consumentenovereenkomst. Sommigen niet-
consumenten zou een reflexwerking van het Transparenzgebot toekomen. Maar art. 6:235 schrijft
voor dat dit niet geldt voor grote wederpartijen. Volgens Hendrikse kunnen deze een beroep op
art. 6:248 lid 2 doen: het is naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar dat
een gebruiker zich op het beding kan beroepen terwijl deze de onbegrijpelijke clausule heeft
ingebracht in het contract.
Bij een makelaarspolissen gaat het om een door een makelaar opgesteld formulier en
voorwaarden waarover (enig) overleg met assuradeuren heeft plaatsgevonden. De makelaar
heeft het in zijn macht om onduidelijkheden te voorkomen door de bedingen van de
makelaarspolis scherper te formuleren. Als deze dat nalaat ligt het voor de hand om bij
onduidelijkheid in de verzekeringsvoorwaarden zijn wederpartij, de intekenende verzekeraars, het
voordeel van de twijfel te geven en te kiezen voor een uitleg ‘tegen de inbrenger’ (contra
proferentem). Het beginsel geldt hier dus ook alleen dan ten voordele van de verzekeraars.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kristel3108. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.90. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75759 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now