0. de inleiding
~ Welke soorten in wetgeving bestaan er allemaal voor het privaat bouwrecht?
• (onderaan) het bouwrecht, nieuwburgelijkwetboek algemeen
Het bouwrecht is terug te vinden in:
a. Boek 1 (algemene beginselen)
b. Boek 5 (verbintenissenrecht)
c. Boek 8 (bewijsrecht)
• (daarna) het economisch recht, wetboek economisch recht specifieker
Waarom zijn zaken hierin terug te vinden? In het economisch recht worden de regels van het ondernelingsleven
uitgelegd, onthou hierbij dat een architect een onderneming is!
(vb. auteursrechten bij ontwerpen of betalingsachterstanden)
• (ten derde) de bouw- en aannemingscontracten, oud burgelijk wetboek specifiek
Hierin staat vrijwel nooit het architectencontract als specifiek benoemd, wél staan er contracten aanneming van
diensten in, dit in combinatie van het kijken naar het verleden in de rechtsgeleerdheid komt men tot een conclusie.
• (ten laatste) de bijzondere wetten zéér specifiek
Bijkomend heb je in het bouwrecht ook te maken met bijzondere regelgevingen inzake bouwovereenkomsten.
Voorbeeld:
1. Koninklijk besluit 21 oktober 1971 per toepassing van woningbouwcontracten, de Wet van
Breyne. De wet van Breyne is een wet die beschermt de toekomstig eigenaar tegen de
insolvabiliteit van een onderneming. Herhaal architect = onderneming, dus van toepassing.
2. Koninklijk besluit van 17 juni 2016 per toepassing van overheidsopdrachten. Hierondervallen:
• Koninklijk besluit plaatsing ~hierbij wordt bedoeld het tot stand komen van een
contract
• Koninklijk besluit algemene uitvoeringsregels van overheidopdrachten
Let op! Ook bij bijzondere regelgeving blijft het burgelijk wetboek van toepassing en is enkel een aanvulling op.
Aantal voorbeelden van wetten die te maken hebben met het beroep van architect:
- Bescherming titel van het beroep van architecten
- Instellen orde van architecten
- Wet Peeters-Borsus (10-jarige aansprakelijkheid), met daarbij de verplichte verzekering
- Wet verplichte verzekering burgelijke beroepsaansprakelijkheid
- Koninklijk besluit rond regelgeving toepassing instelling orde van architecten
- Koninklijk besluit rond stageregelement
- Koninklijk besluit rond reglement beroepsplichten
1. statuut en deontologie van de architect
1.1 statuut van de architect
1.1.0 inleiding
De grondslag van het statuut en de deontologie van de architect ligt in de wet van 20.02.1939 (wet bescherming
titel van de architect). ~ Iemand die competenties moet hebben en deze kan uitvoeren als bescherming van
opdrachtgever en in algemeen belang. Voorbeeld van competenties:
- veiligheid bewoners
- hygiene der woningen
- esthetiek der woningen
- medewerking tot behoud van artistiek bezit van de stad
- verdediging der kapitalen
De wet van 39 is zéér bepalend geweest voor de wetten van nu. De 5 grote peilers van de wet van 39 op een rij:
- bescherming titel architect
- bescherming uitoefenen beroep architect
- monopolie architect en daarbij verplichte bouwbijstand
- onverenigbaar (architect-aannemer)
- verplichte beroepsaansprakelijkheidsverzekering
,1.1.1 bescherming van de titel van architect
~ Wie mogen zich architect, als natuurlijk persoon, noemen?
Die gene die in het bezit zijn van een wettelijk vereist diploma die behaalt is in Belgie (master (ingenieur)
architectuur) of in een EU of EER land, watn vrij verkeer van diensten, waarbij in hetland van het behaalde diploma
zich hebben gehouden aan de richtlijnen Europese Parlement en Raad betreffende erkenning van
beroepskwalificaties.
→ eventuele strafsancties zijn:
- zonder gerechtigd te zijn zichzelf architect noemen geldboete
- schrappen of toevoegen van woorden aan titel geldboete
- diploma’s, getuigschriften toekennen of vervalsen gevangenis/boete
x8
1.1.2 bescherming van het beroep van architecten
Er zijn 4 mogelijkheden om het beroep van architect uit te oefenen, de wijze waarop bepaald de vorm van
aansprakelijkheid.
1. Natuurlijke persoon, eenmanszaak (meerdere tesamen is een maatschap)
2. Natuurlijke persoon in kader van associatie
3. Natuurlijke persoon in kader van vennootschap (werken in dienst van een vennootschap)
4. Rechtspersoon (venootschap)
1.1.2.1 architect-natuurlijk persoon
Wie is een architect-natuurlijk persoon?
~ personen met een geldig diploma, staat op lijst van stagiars of tabel van orde van architecten, zij
die een beroepsaansprakelijkheidsverzekering hebben en over de nodige talenkennis beschikt.
1.1.2.2 architect-rechtspersoon
Een architect-vennootschap kan enkel indien de meerderheid van de aandelen in bezit is van een
architect, hierbij geldt architect = natuurlijke persoon die ingeschreven is op de tabel van de orde
van architecten, en vermijd onverenigbaar te zijn met het beroep van aannemer.
1.1.3 het monoplie van de architect
Indien men wilt bouwen is dit enkel mogelijk door verplichte bouwbijstand indien er sparke is van
vergunningsplichte werken. Deze bouwbijstand kan enkel geleverd worden door architecten → Monopolie (~ een
situatie waarin een product of dienst sléchts door één partij wordt aangeboden). Dit is deontologisch verankerd
(artikel 21): opmaken uitvoeringswerken gaat te samen met controle op de uitvoering der werken.
1.1.3.1 het voorwerp van het monopolie
Door dit monopolie wordt er een beperking van ondernemen opgelegd. Volgens wet 39 maakt
architect de plannen en controleert de uitvoering waarbij geen rekening wordt gehouden met alle
activiteiten die binnen het competentiegebied liggen of zaken die een architect bijkomend moet
doen. Let op! De verplicte bouwbijstand is wel deelbaar, één doet het tekenen, de andere
controleert. Indien dit het geval is zijn wel beiden aansprakelijk
1.1.3.2 uitzonderingen op het monopolie van de architect
(Opgenomen in artikel 4, wet 39)
1. ad hoc beslissingen in individuele gevallen door een gouverneur.
Vb: iemand heeft een diploma, maar staat niet op de tabel van de orde van architecten, mag
deze persoon toch zelf zijn huis bouwen zonder architect? → dit kan enkel worden toegestaan na
voorstel aan burgemeester en schepenen, daarna onderzoekt de gouverneur de casus op basis
van de wet en vooral naar de competenties van de persoon. Op bassis hiervan kán dit worden
goedgekeurd.
2. Koninklijk besluit voor werken waarbij het aanstellen van een architect niet verplicht zal zijn.
Eerst en vooral is dit een koninklijk besluit omdat in 1939 Belgie nog niet was opgesplitst in
gewesten, pas sinds 2003 is dit opgesplits en vraagt dit in 2009 om herziening door de raad van
Staten. → vrijstelling van architect hangt nooit af van de grootte of omvang van het werk wel
zijn er een aantal uitzonderingen gekomen waarvoor het aanstellen van een architect niet
verplicht is. Vb: vrijstelling indien de werken voor 75% uit glas bestaat
, Nieuwe beperkingen
3. Het beperken van het monopolie tot de werken wind- en waterdicht.
~ ofwel een architect moet eens de ruwbouw (dus wind- en waterdicht) is afgerond niet meer
verplicht de afwerkingswerken opvolgen. M.u.v. dat de afwerking invloed heeft op constructie
en stabiliteit. Dit komt voor uit de wet 39 vergunningsplichtige werken, maar een keuken
plaatsen is geen vergunningsplichtig werk dus ook geen architect meer nodig in de
afwerkingsfase. Uiteraard indien de afwerkingsfase van invloed is op stabiliteit en constructie
dan uiteraard wel.
4. (door de rechspraak aangevraagd); Gespecialiseerde studies
We kijken hierbij terug op de ratio legis (~ naar bedoeling van de wetgever) waarin staat dat de
architect moet beschikken over competenties. Indien iemand (vb: een ingenieur) over deze
competenties beschikt, is het dan nog zinvol om een tussenkomst van architect te hebben? Of
indien er sprake is van werken waarbij de competenties van een architect niet genoeg zijn?
→ studies mogen worden uitbesteed. De architect moet wel het werk kunnen controleren op
basis van vakkennis en bekwaamheid. Ingenieurs of studiebureaus mogen dit ook controleren
maar architect houdt algemene controle van de gehele werken.
1.1.3.3 uitbereidingen op het monopolie van de architect
1. uitbereiding op de wet Breyne (woningbouwwet)
(onthou hierbij dat de wet Breyne in eerste instantie geen directe betrekking heeft op de
architect maar op bouwpromotoren en verkopers), wél staat er sinds 1993 in de wet Breyne
wanneer de tussenkomst van een architect verplicht is. Namelijk:
- Bij bijlagen die moeten worden toegevoegd aan contracten. Doel hiervan is
informeren van de klant. Hieronder vallen nauwkeruige en gedetailleerde bestekken
en moet worden ondertekend door een architect. Let op! Zelfs bij niet
vergunningsplichtige werken!
- Tussenkomst architect bij betalingen van de prijs. De wet Breyne bepaald dat er in
een aantal schijven betaald moet worden. Enkel betalen wat er tot dan toe gebouwd
is. Een van die schijven is ‘verlijden van notariele akte’ (m.u.v. vb sleutel op de deur,
maar vb wel bij koop appartement op plan). → Deze schijf die betaald dient te
worden, wordt bepaald a.d.h.v. de grond + uitgevoerde werken – voorschot. De rol
van de architect hierin is dat de architect deze som moet goedkeuren en toevoegen
aan de notariele akte.
2. Meldingsplichtige handelingen
~ Dit houdt in dat de vergunningsplicht kan worden vervangen door een meldingsplicht die
eenvoudig zijn of bij stedenbouwkundige handlingen van voorschriften. Nu de ratio legis van
monopolie van de architect wordt gezeg dat een architect enkel nodig is bij
vergunningsplichtige werken toch wordt hierbij een meldingsakte gelijkgesteld aan
vergunningsplichtige werken en is de tussenkomst van een architect verplicht voor het melden
van de werken. → Nu doordat de meldingsplichtt ook wordt toegewezen aan het monopolie van
de architect kun je je afvragen of dit ook niet in de rechtspraak moet worden aangepast naar
raadgevings- en bijstandsplicht en niet enkel in het monopolie het opmaken van de plannen en
het controleren van de werken vernoemen?
(1997, wordt de raadgevings en bijstandsplicht vernoemd maar valt het niet onder het
monopolie, in 2012 komt er het driekoningenarrest dat zegt dat architect verplicht is advies en
bijstand te verlenen bij vergunningsplichtige werken (verwijs naar deontologisch) en in 2021,
vermelding dat architect verplicht is de controleren of een aannemer verzekerd en
ingeschreven is en indien niet dit te melden bij de bouwheer.)
Hoe nu interpreteren?
- Ja, bijstand en raadgeven hoort bij monopolie
- Nee, enkel indien het voorwerp van het monopolie van de architect onlosmakelijk verbonden is
met de bijstand die geleverd dient te worden, zoals: plannen opstellen of werken controleren,
competentie architect en strik doeleinde monopolie is.
Vb: keuze aannemer
Vb: keuze materiaal
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller johannaelisabethmerkx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $22.32. You're not tied to anything after your purchase.