3 sociale filosofie
→ Hoe ziet de ideale samenleving eruit?
3.1 De ideale samenleving
Overal waar mensen leven worden afspraken gemaakt. Nadenken over de ideale
samenleving gebeurt al eeuwenlang. In de Bijbel en in de Griekse oudheid bedachten
filosofen, zoals Plato, hoe een ideale samenleving eruit zou moeten zien.
Utopia
Thomas More (1478-1535)
Hij was een Engelse staatsman en humanist. Het humanisme is een levensbeschouwing
die uitgaat van de waardigheid van mensen en haar inspiratie vindt uit in menselijke
vermogens, ze gaan ervan uit dat iedereen zelf zin en vorm aan hun leven geeft.
Hij schreef het boek Utopia, een uitgewerkt plan voor ideale samenleving.
Utopia verwijst naar zowel ‘eutopia’ als 'outopia'.
ou - niet Topos = plaats
eu - goed
More’s Utopia is een eiland waarop altijd alles goed geregeld is. Er zijn geen bedelaars en
alle bewoners hebben geen reden tot afgunst.
In de twintigste eeuw veranderde dit beeld. De keerzijde was dat de utopische gedachte kan
ontaarde in een onderdrukkend regime, met als gevolg dat mensen meer te vertellen
hebben over de manier waarop ze willen leven.
Het maatschappelijk contract
Het maatschappelijk contract is een symbolische overeenstemming van een groep
mensen om zich te onderwerpen aan een staat
De staatsmacht wordt niet door God of andere instantie opgelegd
Volk stemt in met regeringsvorm
Plato (427-347 v.C.)
In De staat zet Plato theorieën over hoe de samenleving ingericht moet worden.
→ Werkende klasse (die zorgt voor levensonderhoud)
→ Verdedigende klasse (de wachters, soort militairen)
→ Heersende klasse (politici, maken beslissingen)
Iedereen moet zijn taak goed uitvoeren, dan krijg je een rechtvaardige samenleving.
Zoals bij ziel de rede de leiding heeft, moet in de staat wijsheid aan de macht komen.
→ “Alle koningen moeten filosoof worden, of alle filosofen koning.”
Natuurtoestand
Hobbes
negatief mensbeeld
In de natuurtoestand sprake van schaarste aan goederen
→ Gevolg iedereen elkaars vijand, ‘Oorlog van allen tegen allen’
Locke
Alle mensen maken deel uit van Gods schepping, hebben daardoor natuurrechten
Moreel wezen
→ onderscheid kennen tussen goed en welvaart
Vrijheid en gelijkheid
Wetgevende en uitvoerende macht.
Aarde behoort toe aan de mensheid als geheel
Rousseau
Privébezit is kwaad
volledig vrij
→ paradijs
de mens is goed en een sterke eenling
Goede zelfliefde (amour de soi)
Slechte zelfliefde (amour propre) → egoïsme
Maatschappelijk verdrag waardoor individuen zichzelf besturen en niet door leider,
algemene wil (Volonté Générale).
Aristoteles (384-324 v.C.)
Belangrijkste staatsvormen zijn:
Monarchie, één heerser.
Aristocratie, een kleine elite heerst.
Democratie, de heerschappij van het volk.
De monarchie is het stabielst, maar het succes daarvan ligt aan de goedheid van één
persoon.
Om het risico van een slechte heerser te vermijden, kiest Aristoteles een middenweg tussen
democratie en aristocratie: de gemengde constitutie.
Gevaar van democratie is de massa van macht overneemt.
Positieve en negatieve vrijheid
Hobbes → vrijheid is de afwezigheid van dwang, zodat je niet gehinderd wordt
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller juul9. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.56. You're not tied to anything after your purchase.