E1 Algemene klachten, endocrinologie en infectieziekten .......................................... 2
E2 Acute zorg ........................................................................................................... 12
E3 Oncologie, palliatieve zorg en levenseinde ......................................................... 30
E4 Chronisch ziek zijn .............................................................................................. 38
1
,E1 Algemene klachten, endocrinologie en infectieziekten
Anemie
MCV = gemiddelde volume van erythrocyten
Laag MCV: gestoorde hemoglobineproductie
Hoog MCV: er is een gestoorde erytrocyt-uitrijping
Reticulocyten = voorloper van erytrocyten
Hoog reticulocyten: probleem buiten het beenmerg (verhoogde afbraak), beenmerg gaat dan
compenseren.
Laag reticulocyten: probleem binnen het beenmerg (gestoorde aanmaak).
Gestoorde aanmaak
Reticulocyten zijn altijd verlaagd!
Ijzergebreksanemie is de meest voorkomende vorm van anemie. Het ferritine is laag, dit
komt doordat de ferritinevoorraad wordt aangesproken als er te weinig ijzer aanwezig is.
Ijzergebrek leidt heel snel tot klachten, er is maar een voorraad voor 2 dagen.
Bij de chronische ziekte is er wel genoeg ijzer aanwezig, maar leiden cytokinen tot inductie
van hepcidine in de lever en daardoor een stoornis in het hergebruik van ijzer. Ijzer blijft
daardoor opgeslagen, en ferritine is dus verhoogd.
Foliumzuur en vitamine B12 deficiëntie verschillen van elkaar, doordat vit B12 deficiëntie ook
neurologische problemen geeft.
- Gecombineerde strengziekte: ontstaat als gevolg van methionine gebrek. Dit gebrek
leidt tot een stoornis in de myelinesynthese en schade van de achterstrengen van het
ruggenmerg. Bij het toedienen van foliumzuur kan een vit B12 gebrek gemaskeerd
worden, waardoor eerder een gecombineerde strengziekte ontstaat.
Aplastische anemie: onvoldoende aanmaak van alle cellijnen door beschadiging van de
pluripotente stamcel. Behandelopties zijn EPO of G-CSF.
2
, Verhoogde afbraak
Hemolyse:
- Geeft hoog bilirubine en hoog LDH
- Laag haptoglobine (vrijgekomen hemoglobine bindt aan haptoglobine, waardoor
concentratie vrije haptoglobine daalt)
- Hoge reticulocyten
Bij sikkelcelanemie zijn de cellen slecht vervormbaar en de afwijkende cellen worden
versneld afgebroken in de milt.
Bij thalassemie zijn er minder alfa- of bèta-ketens, er wordt niet goed hemoglobine
geproduceerd. Er vindt compensatie in de lever plaats met als gevolg hepatosplenomegalie.
Sikkelcelanemie en vermoedelijk ook thalassemie werken beschermend tegen malaria.
Bijnierziekten
Overproductie bijnierschors
Cushing syndroom is een aandoening van de bijnierschors waarbij er verhoogde
cortisolwaardes zijn door een ACTH-producerend adenoom in de hypofyse. Uiterlijke
kenmerken zijn: vetstapeling gezicht, huidafwijkingen zoals striae, spierafwijkingen,
osteoporose, hypokaliëmie.
Cortisol heeft een mineralcorticosteroid effect en dit zorgt voor hypertensie.
De tegenhanger van ACTH is insuline. Door een overmaat aan ACTH bij Cushing is er dus
een verlaging van insuline. Hierdoor kan DM ontstaan.
Diagnostiek:
1. Screeningsfase: beoordeling van onderdrukking plasmacortisol na dexamethason (de
cortisolpiek in de ochtend wordt niet onderdrukt).
2. Differentiaaldiagnostische fase: bepaling van ACTH-concentratie
3. Radiologische beeldvorming: MRI zal bij 70% adenoom aantonen
Syndroom van Cushing: ziektebeeld
Ziekte van Cushing: ACTH-producerend adenoom in de hypofyse
Behandeling is transsfenoïdale adenomectomie.
Syndroom van Conn (primair hyperaldosteronisme) ontstaat door een adenoom van de
bijnierschors (meest voorkomende vorm secundaire hypertensie).
Behandeling is met veneuze bijniersampling om de precieze oorzaak te achterhalen.
Bij een eenzijdig adenoom: verwijdering
Bij bilaterale hyperplasie: aldosteronantagonist (spironolacton) toedienen.
Onderproductie bijnierschors
Bijnierschorsinsufficiëntie zorgt voor verminderde glucocorticoïden en
mineralocorticoïden. Hyperpigmentatie van de huid en littekens zijn vaak opvallende
symptomen. Bij vrouwen is de oksel en pubisbeharing verminderd.
- Primair (Addison): verlaagd cortisol en aldosterongehalte, verhoogd ACTH en renine
Diagnostiek: ACTH geven -> kijken of er reserve is aan cortisol
Behandeling: combinatie fluorohydrocortisonacetaat en hydrocortison
- Secundair: verlaagde plasmacortisol, renine en ACTH-gehaltes (androgenen en
aldosteron gehaltes normaal!)
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller floorjacobs. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $13.54. You're not tied to anything after your purchase.