Soms bijkomende functies: Trilhaarepitheel: slijmtransport over het oppervlak
Darmepitheel: absorptie vn voedselbestanddelen (transcellulair transport)
Opperhuid: : synthese vn Vit D & melanine (= kleur)
BOUW & KENMERKEN
1 dominant celtype geschikt in 1 of meerdere lagen:
- Basale laag bevat kiemcellen vr herstel & vernieuwing
- Apicaal (= lumineel) oppervlak kan verschillen vd celbasis & kan glad of bezet zijn met microvilli
- vn andere weefsels gescheiden door basale membraan
Onderling stevig aan mekaar & basale membraan verankerd via tight & gap junctions + (hemi)desmosomen
weinig tt geen intercellulaire ruimte
Kunnen hypertrofiëren of vn type veranderen (= metaplasie) bij irritatie
= overmatige groei; bv. eelt = reversibele verandering vn ene celtype nr andere op plaats
Waar dat normaal nt voorkomt
reactie op chronisch, nt-fysiologische prikkel
Bevat gn bloedvaten (avasculair): moeten voedingsstoffen uit diepere weefsels of uitwendig oppervlak halen
BASALE LAAG MET KIEMCELLEN
Kiemcellen = primitieve cellen met levenslang deelvermogen
Kunnen steeds regenereren door deling: een dochtercel vervangt moedercel,
de ander wordt gewone epitheelcel
Ter vernieuwing: continue vervanging vd versleten toplaag
Vr herstel: dichting vn defecten bij beschadiging = re-epithelialisatie
HET APICAAL/LUMINEEL OPPERVLAK
Glad; bv. endotheel in bloedvaten, opperhuid
Bezet met microvilli = kleine vingervormige uitlopertjes ter vergroting vh oppervlak;
bv. thv de darm
Bezet met cillia = beweeglijke trilharen om vloeistofstromen te creëren vr transport;
bv. thv luchtwegen
, CELVERBINDINGEN
Tight junction = verbinding tss 2 celmembranen & microfilamenten vh cytoskelet
gn diffusie tss cellen mogelijk
Gap junction = verbindin met membraankanalen die beide membranen overspannen
diffusie vn kleine moleculen tss cellen
Desmosoom = verbinding tss cellen onderling of met basale membraan & intermediaire filamenten vh
cytoskelet via adhesie-eiwitten
TYPES OBV CELVORM & GELAAGHEID
Vorm: zeer verscheiden ngl epitheelsoort & lokalisatie ih epitheel zelf
cilindervormig (cilindrisch) = zuilvormig
cuboïdaal (kubisch) = even hoog als breed
plaatvormig (plaveisel) = afgevlakt
Urotheel in urinewegen = overgangsepitheel volgens mate vn stretching
KLIERWEEFSEL
Kliercellen zijn gespecialiseerde epitheelcellen die stoffen afscheiden om op afstand vd cel in te werken
bv. slijmbekercellen zijn ééncellige klieren die geïsoleerd voorkomen ih dekepitheel vd slijmvliezen
Klieren zijn groeperingen vn kliercellen
bv. maagliertjes, borstklier
Klierafscheiding wordt gereguleerd door het autonome zenuwstelsel & hormonen
INDELING OBV BESTEMMING
Exocriene klieren: afscheiding vn waterige secreten nr
buitenwereld
Endocriene klieren: afscheiding vn hormonen nr
bloedbaan
Gemengde klieren: klieren die zowel endocriene als
exocriene kliercellen bevatten
bv. pancreas, testes
Belangrijke exocriene klieren:
- slijmklieren: slijm heeft glijfunctie & vangt
stofdeeltjes weg
- zweetklieren: zweet wordt afgescheiden aan
huidoppervlak vr verdamping
- talgkliertjes - melkklieren
- traanklieren
- prostaat & zaadblaasjes
- spijsverteringsklieren: scheiden sappen af id darmholte vr vertering
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller 1gH. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.49. You're not tied to anything after your purchase.