,HST 1: SOCIALE VERBANDEN
SOCIALE GROEPEN
- Een verzameling van mensen met een besef van gemeenschappelijke identiteit. Er is een gedeeld
waarde- en normenkader
- In een groep kan er een subgroep ontstaan, binnen deze subgroep kunnen er soms waarden en
normen gehanteerd worden die afwijken van de grote groep
SOCIALE POSITIE
- Is de plaats die je in neemt in verhouding tot anderen. Het bepaalt het sociaal handelen.
- Zijn toegewezen of verworven, tijdelijk of levenslang. Altijd complementair. (de ene positie kan niet
bestaan zonder de andere)
o Toegewezen = zonder persoonlijke inzet
o Verworven = met eigen inspanning
SOCIALE ROL
Sociale rol en rolverwachting: sociale rol is een verwachting die men heeft ten aanzien van het gedrag van een
persoon in een bepaalde positie/situatie.
- Rolgedrag
o = gedrag dat bij je rol past.
o Een combinatie van gedragingen die we verwachten bij een rol
o Kan veranderen naargelang de tijd en de plaats
o Is aangeleerd/dynamisch
o Geïnstitutionaliseerd = hoort bij een intituut (kerk, familie, …)
o Verbonden met cultuur. Waarden/normen
o Oefent een bepaalde dwang uit op het individu
o Rolattributen maken het samenspel met andere makkelijker
- Nadelen rolgedrag
o Roldistantie
o Rol overidentificatie
o Niet alle gedrag bepaald door rollen
Kenmerken van sociale rol
- Vloeit voort uit een samenspel van verwachtingen
o Sociale rol onlosmakelijk verbonden met cultuur
o Gebaseerd op gewoonteregels en conventies
- Is aangeleerd socialisatie
o Soms sociale conflicten afbrokkelen van de sociale cohesie
- Rolattributen: uiterlijke tekenen of andere zaken die toebehoren tot een rol.
o Ik ben verplicht om een attribuut rond mijn rol te dragen
o Subjectief
o Attributen maken het samenspel met anderen makkelijker
- Statussymbolen: de symbolen die we gebruiken om onze sociale status (gelinkt aan onze rol) kenbaar
te maken (onderhevig aan tijd, cultuur en plaats)
- Sociale rollen zijn dynamisch
- Sociale rollen bepalen ons gedrag
1
, o Rolverwachting hebben een sterke invloed in hoe we ons moeten gedragen. Dit maak
samenleven gemakkelijker
- Sociale rollen oefenen een bepaalde dwang uit op het individu
o Door het bestaan van sociale rollen en bijhorend rolgedrag ben je beperkt in je individuele
vrijheid = roldistantie
o Te veel identificeren met 1 sociale rol = roloveridentificatie
STRUCTUREN EN INSTITUTIES
Structuren
- = het geheel van posities en groeperingen en de relatief duurzame relaties die deze posities en
groeperingen onder verbinden
- Elke groepering heeft een structuur
- Er is een duidelijke relatie tussen het doel en structuur
- Een structuur is niet of nauwelijks aan personen gebonden
- Een structuur is duurzaam maar niet onveranderlijk
- Een structuur van een groepering kan mensen uitsluiten
Instituties
- = systeem van regels dat ons gedrag beïnvloedt. (vb. gezin, onderwijs, welzijnszorg, het huwelijk, de
rechtbank, …)
- 3 elementen:
o Mensen handelen volgens vaste procedures
o Instituties hebben een structureel aspect. De deelnemers nemen sociale posities in waaraan
specifieke rollen verbonden zijn.
o Instituties zijn gericht op het vervullen van maatschappelijke basisbehoeften of op het
realiseren van belangrijke waarden
- Geïnstitutionaliseerde macht = regels en procedures van eigen gaan leiden en weinig gaan stilstaan bij
noden en behoeften van de individuen
ROLCONFLICT
Intern rolconflict
- = conflicten binnen 1 rol/positie
- Vb. afstand-nabijheid bij een opvoeder, …
Extern rolconflict
- = conflicten tussen meerdere eigen rollen/posities
- Vb. leerkracht en vriend van een leerling, deurwaarder en buur van je cliënt, …
- Oplossingen tegen rolconflicten:
o Probeer de rollen gescheiden te houden, ga op zoek naar een compromis, een van de rollen
prioriteit geven, je terugtrekken uit de rollen, …
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller inevangestel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.24. You're not tied to anything after your purchase.