In dit deel kan je de samenvatting van hoofdstuk 4: Renaissance en hoofdstuk 5: de versterkte stad terug vinden uit het boek 'Het verleden van steden : 4000 jaar bouwen en verbouwen in Europa' en de PowerPoint presentatie.
4. Renaissance
4.1. De opkomst van een nieuwe artistieke cultuur:
Late middeleeuwen
● Gedeelde ontwerptheorie/praktijk?
○ Maar nog voor het ontwerpen van de nieuwe steden in beeld en geschrift een
theoretische uitwerking kon vinden, ging ze verloren door de demografische en
economische crisis tgv de pestepidemie van 1347-48. (bv. Firenze verloor
driekwart van inwoners)
■ → Diepe economische crisis van 1330 tot 1450 bracht de ontwikkeling van
de Europese steden tijdelijk tot stilstand. (en verhoogd contrast tussen
sociale klassen (concentratie van de macht); stad en platteland; politiek en
religie; versterking positie handelaar)
■ → Een periode van stabiliteit en bezinning: aandacht voor wat reeds tot
stand gebracht was en verder perfectioneren (mooier maken) door
toevoeging van nieuwe gebouwen én bijdrage artistieke cultuur
○ Besturen & perfectioneren van de stad
■ De schilderkunst…was een van de middelen geworden waarmee de blik
op de wereld kon worden gericht, een middel waarmee de oneindige
verscheidenheid van natuurlijke en door de mens gecreëerde vormen
weergegeven en op eigen wijze geordend kon worden. Het stadsbeeld
deed, in descriptieve of normatieve vorm, zijn intrede in de miniaturen
die de boeken verluchtigden, en verscheen op de beschilderde panelen en
op de fresco’s die de wanden van de gebouwen sierden. Binnen dit
stadslandschap kreeg de hele scala van theologische, filosofische,
ceremoniële en wereldse activiteiten een plaats, waarbij de visuele
samenhang altijd voorop stond.’
→ De gevoelsmatige, experimentele overwegingen van de ME
worden (getransformeerd naar) rationele beschrijvingen en normen.
→ De basis voor het werk van de renaissance kunstenaars en de
stilistische omwenteling die de volgende twee eeuwen de traditionele
vormentaal zou verdringen.31
30
Benevolo, De Europese Stad
31
Benevolo, De Europese Stad
34
, Ontwerptheorie
samenvatting ppt’s + nota’s + reader
2020 - 2021
● Voorbeelden schilders:
○ Memling
○ Van Eyck
○ Van der Weyden
■ ‘ … (men) beschouwde hun capaciteiten als meer dan de bewerking van
één materiaal, als een universeel vormgevend vermogen. Op grond
daarvan konden ze een adviserende rol spelen op het gebied van
architectuur en stedenbouw.’
● → De basis voor het werk van de renaissance kunstenaars en de
stilistische omwenteling die de volgende twee eeuwen de traditionele
vormentaal zou verdringen.
● voorbeeld:
○ Dürer: samen met Brunelleschi en Alberti de grondlegger van
Renaissance
○ Giotto
4.2. De Renaissance
● Focus op “dark side” van de renaissance
○ macht
○ oorlogvoering
● geleidelijke overgang
○ ‘De ommekeer voltrok zich in zeer korte tijd en binnen een zeer kleine kring,
namelijk het culturele milieu van Florence tussen het jaar van de prijsvraag voor
de koepel van de dom (1418) en het jaar van de voltooiing (1436)… Voor zover
we weten zijn de belangrijkste vernieuwingen toe te schrijven aan één enkele
persoon, Filippo Brunelleschi; deze betroffen zowel de architectuur als de andere
beeldende kunsten.’32
■ Visuele en symbolisch centrum van de stad (macht & perspectief)
■ geometrie, wetenschap, mechanica
■ gestandaardiseerde elementen uit de oudheid
○ groei (economisch) komt tot stilstand
■ crisis: verhoogd verschil sociale klassen
○ stabiliteit: aandacht naar zelfreflectie
■ stad bekijken/reflecteren in beeld brengen
○ trage evolutie: perspectief
■ ‘Het streven om de wereld van de zintuiglijk waarneembare vormen te
begrijpen en te beheersen kreeg een definitief, wetenschappelijk
antwoord: het lineaire perspectief, dat een volmaakt verband creëerde
tussen de gebeeldhouwde of geschilderd afbeelding en de
driedimensionale vorm van de afgebeelde objecten. Dit perspectief
brengt een hiërarchische ordening aan in de wereld van de
verschijningen en deelt deze eerst in naar proporties en dan naar fysieke
32
idem
35
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller neleVdS. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
