Summary
Samenvatting ALLES van Bodemkunde en bemestingsleer
- Course
- Institution
Volledige samenvatting van het vak bodemkunde en bemestingsleer
[Show more]
3 reviews
By: rademakersceline • 3 year ago
By: catherinebeirnaert • 4 year ago
By: amberbraekman • 6 year ago
Seller
Follow
jo12
Reviews received
Content preview
2017-2018
Bodemkunde en
Bemestingsleer
FRANK BOXSTAEL
DIERENZORG JAAR 1 – SEM 2
,Samenvatting: Bodemkunde
Hoofstuk 1. Inleiding op “Bodemkunde en Bemestingsleer”
1.1 Situering en competenties
➢ Streeft naar optimale gewasopbrengst + maximale inkomsten
• Door optimale vruchtbaarheidstoestand van de bodem
o Voldoende bezschikbaar water voor gewassen
o Aanwezigheid voedingselementen
▪ Voldoende mate
▪ Juiste verhouding
▪ Opneembare vorm
o Andere factoren (bodemleven, licht+co2)
➢ Competenties
• Meststoffen : bemestingsleerwetgeving + bodemkunde
• Optimale vruchtbaarheidstoestand: plantenvoedingsleer (absorptie..)
• Gebrekverschijnselen
1.2 Inleiding tot de bodemkunde
➢ Bodemstructuur bodemtextuur
➢ Bodemstructuur : evenwicht V-W-L
➢ Bodemtextuur: bv grootte van de korreltjes
1
,1.3 Inleiding tot de bemestingsleer
➢ Doel bemesting = plant + bodem
• Economisch en ecologisch verantwoord aanvoeren van plantenvoedingstoffen en
of het verbeteren/in stand houden van de bodemeigenschappen
1.3.1 Minerale of anorganische of kunstmeststoffen
➢ Mineralen :
• Afkomstig uit chemische industrie/mijnen of natuur
• Poeder, kristal, vloeibaar etc
• De nutriënten zijn steeds 100% plantopneembaar
1.3.2 Organische meststoffen
➢ Bevatten nutriënten die ten dele direct plantopneembaar zijn
➢ Leveren voedingselementen
➢ Verhogen humusgehalte
Hoofdstuk 2: Van bodemstaalname tot bemesting
2.1 Overzicht
1. Nemen bodemstaal
2. Grondanalyse: info over PH, humusgehalte, voedingselem
3. Opstellen bemestingsadvies: rek gehouden met bodemvruchtbrhd, verhouding nutri,
gewas behoefte, ..
4. Opstellen bemestingsplan
2.2 Staalname
➢ Representatief grondstaal
• Zigzag of kruisgewijs doorheen perceel boren
• Ten vroegste maand na laatste besmesting
• Standaard grond ana: min 25 boorseken en 25 boorgaten
➢ Voor minerale stikstof bepaling
• Onderzoek op versch lagen of dieptezones
• Staalname methode hangt af van teelt en diepte
• Gebeurt enkele weken voor de plant- of zaaidatum of nog eesn tijdens de teelt
indien bijbemestingsadvies gewenst is
!! Na staalname door warmte mineraal N vrijkomen Daarom voor N-analyse koel bewaard
vervoerd!
2
, ➢ Materiaal
• Gutsboor voor bouwland, moestuin en siertuin (halfopen buis 23cm)
➢ Na staalname
• Verzamel deelstalen in katoenen zakje
• Met uniek identificatie nummer
• Nodige info opschrijven inlichtings formulier
• Ontvangst lok gebracht, roosters gelegd
2.3 Bodemanalyse
➢ Parameters
• Zuurtegraad
o Bepaalt plantenbeschikbaarheid van voedingselementen
o Optimale ph afhankelijk grondsoort, humusgehalte en teelt
• Koolstofgehalte (hier word humus gehalte berekend)
o Bep organische stof of humus gehalte
o Waterretentie en structuur : bepaalt
o Vemogen om voedigs elementen vast te houden
o Substraat voor m.o’s
• P,K,Mg,Ca,Na- gehalten
o Plantenvoedingsstoffen
• NO-3 en NH+-N
o Plantenvoedingsstof
• Bodemtextuur
o Bodembewerkbaarheid
o Poriënvolume
o Bodemopwarming
o CEC
3
, o Mogelijke teelten
➢ Hoe
• Handmattig (door palpatie) en bepaal de kalkrijheid met behulp verdund zuur
• Percentages zand, leem en klei te bapen en uitzetten op textuurdriehoek
1. Analyse vd stalen /bepaling PH
2. .. bepaling koolstof en humus gehalte
3. bepaling va voedingselementen
2.4 Bemestings- en bekalkingsadvies
Dit gebeurt met behulp van expertsystemen : BEMEX en Nindex
Adviezen goedgekeurd door bemestingsspecialisten
2.4.1 Beredenering van de mesting en bekalking
➢ bemestingsadvies
• voedingselementen op juiste niveau (streefzones) en in juiste verhouding tot
elkaar gebracht
• afstemming behoefte van de teelt
➢ bemestingsadviezen worden berekend uitgaande van
• bodemvruchtbaarheid (geheel info grond analyse)
• aanwezige voedingsstoffen én verwachte mineralisatie
• gewasbehoefte: verwachte export vn voedingstoffen door de komende teelt
Bemestingsad teeltafhn.
Binnen streefzone: teelt optimaal groeien
➢ Afhaneklijk van
• Grondsoort
• Organische stofgehalte
• De toepassing
2.5 Bemestingsnorm
➢ Wettelijk maximaal toegelaten hoeveelheid N en P2O5 uitgedrukt in kg/ha per jaar
➢ Overal meestel 170N, fosfaat: 60 a 90
1. Voer bemesting uit volgens plan
2. Uitgevoerde plan bijhouden register
3. Gewasgroei en opbrengst
4
,Hoofdstuk 3: fysische eigenschappen van de bodem
3.1 Overzicht van de bodemsamenstelling (bovengrond)
➢ 50% vaste stof en 50% poriën niet vaste stof
➢ porie: deels gevult m water
3.2 Ontwikkeling in horizonten en eigenschappen van een bodemprofiel
➢ bodemhorizont : laag gevormd tijdens bodemvorming
➢ Verwering van hard gesteenten (R) tot los moedermateriaal (c)
• Substraat van micro-organismen
• Hierdoor zuiver organisch laagje of humuslaag (O)
• Hierop vegetatie kan op ontwikkelen
• Diepere gelegen lagen : diepere horizonten tot ontwikkeling komen
✓ E: is in klei, humus, Fe of Al (lichtere kleur en lager kleigehalte)
✓ B: eigenschappen moeder materiaal nauwelijks te herkennen door
Door versch processen : Bt illuviale aanrijking van klei
Fe en of al-xiden
5
, Bh: humus
Kleur en structuur beïnvloeden processen moedermateriaal
➢ Weetje: gleyverschijnselen of roestverschijnselen
➢ Profielkuil adhv profielboring gebeuren volgende karakteristieken
• ABC horizonten
• Kleur van de bodem
• Aanwezigheid gleyverschijselen
• Bodemtextuur
• etc
Zie rest pp verwering etc
3.3 De korrelgroottefracties bepalen de bodemtextuur
3.3.1 De korrelgroottefracties
➢ Grootste deel van de vaste fase bestaat uit
• Kleine stukjes gesteenten (bestaande uit mineralen)
• Of mineralen, dit als gevolgt van verwering
➢ Deze opgedeelt n groepen : korrelfracties noemt
➢ Bodemtextuur: grootte van de korreltjes
➢ Rotsgesteente: klei-leem-zand
3.3.2 Mineralogische samenstelling en eigenschapen van de fracties in België
Zie pp p.13
3.3.2.1 Grindfractie
➢ Gesteente niet verweerd tot kleinere partikels dan 2mm
➢ België weinig voor (wel in Hoog-België)
➢ Grind in bouwvoor: belemmert bodemewerkingen en verlagen langbouwwaarde
6
, ➢ Inactief
➢ Kunnen voedingstoffen afgvn voor planten
3.3.2.2 Zand-, leem-, en klei fractie
➢ Gesteente uit primaire mineralen opgebouwd
➢ Gesteente verweert: primaire mineralen vrij
➢ Op hun beurt verweren tot secundaire mineralen
➢ Sec of pri mineralen: veel of weinig weerstand tegen verwering
A. Zand: onverteerbare kwarts
B. Klei: secundaire mineralen
C. Leem: tussenin, mr bestaat vooral uit kwarts
• Aandelen van fracties: bepalen welke eigenschappen bodem zal hebben
3.3.3 De bodemtexturen
➢ Bepaalde worden gehalte aan klei, leem en zand
➢ Zie belgische textuurdriehoek
➢ Stenige gronden : meer dan 15% grind bevatten (G)
➢ Veengronden: meer dan 30% organish materiaal (V)
➢ Lichte gronden: gemakkelijk en vroeg te bewerken (zand, lemig zand en lichtzand
leemgronden, Z(verstuiven gemakkelijk)SP(ideaal voor tuinbouw))
➢ Zware gronden: leemgronden en vooral kleigronden (E en U (vaak te nat niet goed)),
moeilijk te bewerken
➢ Zandleemgronden(L) en vooral leemgronde (A): best opbrengstvermogen
3.3.4 Het textuurprofiel
➢ Het belang van bodemtextuur (1,2,3 en 4 afhankelijk van humusgehalte)
1. Beïnvloed bodembewerkbaarheid (lichte (zandige gronden) gemakkelijker
bewerkbaar dan klei
2. Beïnvloed het poriënvolume : bepalend bodemverluchting en waterbergend
vemogen
3. B bodemopwarming : zand : warmt sneller op dan klei (nat)
4. CEC: bep ophoudings- en uitwisselingsvermogen van voedingsstoffen (kleiige bodem
zijn rijker dan zan : grotere opbrengst
5. Gewassen : texturgebonden
7
,3.3 Dichtheid, bodemstructuur en bodembewerking
➢ Bodemstr: manier waarop deeltjes in aggregaten hebben verenigd en manier waarop in
ruimte gerangschikt zijn
➢ Wijze waarop korrels geschikt zijn
• Bep aantal en vorm van de poriën in bodem
➢ Porie
• Bodemholte
• Kleine diameter
• Gevuld met lucht
• Na regen gevuld met water
• Dit blijft zo, door krachten die werkzaam om water aan bodemdeeltjes vast te
houden in waterbergingsporiën
• Drainage proriën za water wegsijpelen ten gevolge van zwaartekracht
o Vochtgehalte : dynamisch gegeven
• 25% water, 25%lucht : ideaal
➢ Gunstige bodem (losse bodem)
• Goede ontwikkeling wortel in bovengrond, doordringen tot 100cm diep
o 50%vast
o 25lucht
o 50%water
o 45cm
➢ Ongunstige bodem (dichte bodem)
• Matige ontwikkeling wortels bonvegrond, ondiepe doordringing wegen O2
gebrek
o 60% vast
o 0%lucht
o 40%water
➢ stabilteit en grondige menging van humus en klei
• regenwormen
• minerale en organische gronddeeltjes vermengd
• boren tot grote diepte ontelbare verticale gangen (enkele mm)
o bodem verlucht en gedraineerd
➢ gevolg planten
• wortel via die gangen :want wand bevat humus laagje rijk aan voedsel
➢ structuur gaat dus in feit om
1. rangschikking bodemdeeltjes : poriën
2. binding van de bodemdeeltjes: bepaalt stabiliteit aggregaten
8
, • Herstel bodemstructuur: ploegen en frezen (ploegbwerking) + toevoer organische mest
of explicit compost
3.5 Toepassing: fysische bodemeigenschappen - GRAS
➢ Hoge eisen vocht, voeding, bodemlucht
• Kan vrij goed tegen nat
➢ Lichte gronden: wieland lage kwaliteit
➢ Zwaardere gronden : veel beter
➢ Gevolgen bodemgebruik
• Beregening nodig op droge gronden
• Bestaan van permanente weiden op natte grond
• Boomgaard
➢ Nadeel van sterke natte gronden
• Wateroverlast in voor en na jaar
• Dan niet maaien, niet beweiden!
➢ Maatregel
• Drainagegrachten en knotwilgen
➢ Conclusie
• Voldoende water en voeding
• Via humusrijke, niet-venige bovengrond
Hoofdstuk 4: Water in de bodem
4.1 Belang van water in de bodem
➢ Totaal uitgedroogde bodem: dode bodem
➢ Waterverzadigde of overstroomde grond ook
• Te veel water lucht verdrongen
• Leven onmogelijk voor organismen die lucht behoeven zoals wortels en micro
organismen
➢ Naast transpiratie vn plant
• Verdamping door de grond zelf: evaporatie
o Samen vormen ze evotranspiratie
o Om te verdampen : gebrui van warmte (water :warmte regelaar vn
bodem)
o Dit zal beletten temp te hoog wordt
o Natte bodem warmt zeer traag op (te veel water)
9
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jo12. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now