Samenvatting Biologie Erfelijkheid en evolutie Thema 3
14 views 0 purchase
Course
Biologie
Level
VMBO
Book
Biologie voor jou
Deze samenvatting gaat over Thema 3 Erfelijkheid en evolutie van biologie voor jou. Ik heb alle informatie er in staan en ook meerdere plaatjes die het nog beter kunnen uitleggen.
Biologie Erfelijkhheid en evolutie
3.1 Genotype en fenotype
De celkern van elke lichaamscel van een mens bevat 46 chromosomen. Chromosomen
bestaan uit DNA. Deze stof bevat de informatie voor alle erfelijke eigenschappen van een
organisme. De stukjes DNA die samen de informatie bevatten voor één eigenschap, noem je
een gen. Elk chromosoom bevat een groot aantal genen. Met een speciale microscoop zijn
de stukjes DNA van genen zichtbaar als banden of strepen. De twee chromosomen van een
chromosomenpaar bevatten informatie voor dezelfde erfelijke eigenschappen.
Genen kunnen ‘aan’ of ‘uit’ staan in een cel. In de cellen van je haarzakjes staat het gen voor
haarkleur aan, maar in je levercellen niet. Cellen verschillen dus van elkaar doordat niet in
elke cel alle genen aan staan.
Elk gen bestaat uit twee allelen, één op elk chromosoom. De twee allelen van een gen
kunnen verschillen. Het gen voor haarkleur bijvoorbeeld kan bestaan uit één allel ‘bruin
haar’ en één allel ‘rood haar’. Een allel is dus een bepaalde variant van een gen,
bijvoorbeeld zwart, bruin, blond of rood haar.
, De informatie voor alle erfelijke eigenschappen samen noem je het genotype van dat
organisme. Het genotype wordt bepaald op het moment dat een eicel wordt bevrucht door
een zaadcel. Bij de bevruchting komen de chromosomen van een zaadcel en de
chromosomen van een eicel bij elkaar. Daardoor bevat de bevruchte eicel weer
chromosomenparen. Elk gen bestaat dan uit een allel van de vader en een allel van de
moeder.
Alle genen samen zijn het genotype van het nieuwe organisme. De bevruchte eicel groeit
door middel van mitose (gewone celdeling) uit tot een nieuw organisme. Bij mitose
verandert het genotype van lichaamscellen niet. Het genotype blijft dus een heel leven lang
hetzelfde.
Alle eigenschappen van een organisme noem je het fenotype van dat organisme. Bij het
fenotype horen de zichtbare eigenschappen, zoals je oogkleur. Maar ook de onzichtbare
eigenschappen horen erbij, zoals je bloeddruk, je karakter en de bouw van je organen.
Doordat iedereen een ander genotype heeft, zien mensen er heel verschillend uit.
Het fenotype kan veranderen. Zwart haar kun je rood laten verven. De kleur van je haar
verandert dan, maar je genotype blijft hetzelfde. Het haar dat nieuw aangroeit, is daarom
weer zwart. Je bezit nog steeds het genotype voor zwart haar. Deze erfelijke informatie kun
je ook doorgeven aan je kinderen. Het maakt dan niet uit of je haar is geverfd of niet.
Het fenotype wordt bepaald door je genotype, maar ook je leefstijl en de omgeving hebben
er invloed op. Het fenotype kan door allerlei oorzaken veranderen, zonder dat het genotype
verandert. De oorzaken van deze veranderingen noem je invloeden uit het milieu. Invloeden
uit het milieu zijn bijvoorbeeld de mensen waar je mee omgaat, zon (of geen zon) en wat je
eet en drinkt. Het fenotype van een organisme komt tot stand door het genotype en door
invloeden uit het milieu.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jorritkuipers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
