Summary
Samenvatting Mediacultuur KUL
- Course
- Institution
Samenvatting van het vak Mediacultuur. Gegeven door prof Stef Aupers aan de KU Leuven.
[Show more]
Seller
Follow
louisestuvia
Reviews received
Content preview
MEDIACULTUURLES 1: INLEIDING
(Media)cultuur = empirisch onderzoek gericht op culturele betekenissen die mensen toekennen aan
media.
à Wat doen mensen met media? à AcFef mensbeeld/construcFvisFsch, NIET gericht op effecten!
Voorbeeld: games & geweld
- Effectstudies: blootstelling aan media heeR effect op denken/doen
↔
- Cultuurwetenschappen: betekenis die mensen zelf toekennen aan games vb. plezier, ontlading
à Verschillende benaderingen om media te onderzoeken, de ene niet beter/slechter (toch debat)
Henry Jenkins (2006) – war between effect and meaning
à Visie: kijken naar betekenis i.p.v. effecten, zegt niets over wat ze buiten experiment doen
Gamecultuur = wat ze ermee doen, welke betekenis het voor hun heeR, passief/acFef,
waarden/normen/symbolen/gebruiken, welke sociale rol ze hebben
Wat is cultuur? De sociologische roots
Weber & Durkheim: Macro-perspecFef:
In tegenstelling tot andere dieren (insFnct) is de Homo Sapiens een cultuur-scheppend wezen vb. twee
personen op eiland maken cultuur
à Dieren: fight/flight ↔ mensen: minder, wij vallen terug op cultuur
FuncFe: orde scheppen, betekenis geven aan de chaoFsche/betekenisloze wereld. Mensen buiten
cultuur/maatschappij hebben geen kader om werkelijkheid betekenis te geven.
Cultuur = gedeeld stelsel van waarden, normen, symbolen, taal en gebruiken
Kenmerken cultuur:
- Verschilt per Fjd, plaats, groep à gevolgen voor kleding, gedrag…
- Sociale construcFe, beperkend & bevrijdend
à Wij maken cultuur maar als het er is, bepaalt het ons ook
- Geen waarheid buiten culturele betekenis die mensen eraan geven.
vb. bij onderzoek naar religie niet relevant te denken of God bestaat of niet
à Waarheid is irrelevant, wat mensen als waarheid zien is belangrijk!
- Bron van sociaal handelen
- Cultuursociologie: bestudeert gedeelde culturele betekenissen & gevolgen voor handelen.
Herbert Blumer: Symbolisch interacFonisme (micro-perspecFef)
- Humans act towards things on the basis of the meanings they have for them
- The meaning of these things are derived from social interacFon
- These meanings are transformed through (collecFve) interpreFve process.
1
,Soorten cultuur:
Hoogcultuur = kunst van/voor de hogere klassen
à GeïnsFtuFonaliseerde smaak vb. Picasso, schilderij van bal, abstracte kunst
Volks-/populaire cultuur = kunst van/voor het gewone volk
à Niet-geïnsFtuFonaliseerde smaak vb. tuinkabouters, schilderij van dorpsfeest/zigeuners
Spanning tussen hoog- & volkscultuur: culturele elite vs. het volk
- 15de eeuw (Norbert Elias)
Elitaire waarden/normen/gebruiken druppelen naar lagere klassen = trickle down
à ‘Opvoeding’ van het volk door aristocraFe
à Hoogcultuur neemt dan afstand, niet meer speciaal als volk overgenomen heeR +/-
- 20ste eeuw
Opkomst & verspreiding massamedia vb. radio, film, tv, games
à Sprake van mediacultuur (fase 1 mediaFsering) vb. Marilyn Monroe, Hollywood
à Cultuur niet meer te begrijpen zonder media!
- 1920
“Golden Age of Hollywood”
à MassaconsumpFe film, radio, reclame, celebriFes
à Invloed op waarden, normen, socialisaFe, levensFjl (= cultuur)
à Mediacultuur = waarden/normen/gebruiken die acFef/collecFef gevormd worden in relaFe tot
media. Sinds opkomst mediacultuur is er:
- Morele kriFek
- Cultuurpessimisme = einde hoogcultuur/beschaving
KriFek:
- Standaardisering (Benjamin)
vb. foto’s: beperken aandacht voor authenFeke
- CommodificaFe (Adorno)
vb. Hollywood: commerciële massaproducten, geen kunst maar commodity/handelswaar
- InfanFlisering (Postman)
vb. TV: culturele dood, publiek behandeld als kinderen, inhoud niet belangrijk, vorm wel
- Vervreemding (Baudrillard)
vb. cultuur verdwijnt achter TV-beelden, zien het niet meer onaoankelijk voor wat het is
KriFsche posiFe
Gelinkt aan eigen sociaal-culturele posiFe, niet aan poliFeke posiFe
- Links-progressief
vb. cultuurindustrie (Horkheimer & Adorno)
à KriFek: cultuur is handelswaar geworden
- Rechts-conservaFef
vb. Amusing ourselves to death (Neil Postman)
2
,DEEL 1: PRODUCTIE, MACHT EN ONGELIJKHEID
Grote organisaFes produceren cultuur vb. Walt Disney, Sony, News CorporaFon, Facebook
KriFsch perspecFef: mainstream mediateksten reproduceren bestaande ideologieën
à Ook ongelijkheid vb. genderverhoudingen (in sprookjes)
LES 2: DE CULTUURINDUSTRIE
De cultuurindustrie levert ervaringen.
à David Hesmondhalg (The Culture Industries): richt zich op de bedrijven die bezigzijn met
films/series/films
- Massamedia: De 4 grootste bedrijven beheersen 70% van de markt (Vivendi, Walt Disney,
Comcast, News Corporation, Time Warner, Sony, Bertellsman = “The Magnificent Seven”)
- Digitale media: Apple, Amazon, Google, FB, YouTube, Twitter
- Oligarchie: enkele mediabedrijven domineren de makrt
- Merger Mania: opkopen kleinere bedrijven (vb. FB & Google)
à Kleinere bedrijven maken plaats voor grotere bedrijven.
Horkheimer & Adorno: The Culture Industry: Enlightenment as Mass Deception (1944)
Halverwege de 20e eeuw: massamedia film, radio en reclame
- Standaardisering en commodifictatie
- Cultuurshock
Waarom maakten ze zich zorgen over de nieuwe, populaire cultuurindustrie?
- Achtergrond: het zijn intellectuele Joden die in Duitsland werkten, gevlucht uit Nazi-Duitsland
naar de VS.
à WO2 was ook een mediaoorlog, waarbij propaganda een grote rol speelde.
à Hun conclusie: massamedia is gevaarlijk!
à In VS: Hollywood en grote mediabedrijven, ze vonden dit dus ook gevaarlijk
- Standaardisering (zo groot mogelijk publiek) & commodificatie (het moest geld leveren)
à Volgend hen was het niets anders dan kunst. Echte kunst was hun “idee” voor cultuur.
à De cultuurindustrie zijn allemaal geïnteresseerd in hetzelfde, vermaking.
- Nu nog steeds angst voor media
Angst voor media-effect op samenleving
à Herkenbaar doorheen de tijd: nieuwe generatie vormt bedreiging voor sociale orde/status quo!
- 18de eeuw: lezen – elite zag het als een verslaving – bibliophobia want ‘je wordt wat je leest’
- Vandaag: smartphones = niet goed voor jeugd, ze moeten meer buiten komen
Morele paniek = paniek over nieuwe media door gevoel bedreiging van normen & waarden/beschaving
à Zegt niets over medium zelf maar over nieuwheid van het medium (strijd met oude media)!
3
, Voorbeelden
à Angst voor effecten media is terugkerend patroon
- Goethe (1774): Die Leiden des Jungen Werthers
à Onbeantwoorde liefde à depressie à zelfmoord (meer echte zelfmoord à paniek)
- Strips (Jaren ’50): ConservaFeve oudere generaFe ertegen
à niet aan kinderen gevraagd wat de betekenis voor hun is.
- Horrorfilms (Jaren ’80): Gezien als het ulFeme kwaad à verderf voor jeugd
- Rock muziek & shooter games: Angst jongeren minder axeer geweld à school shootings.
- 13 Reasons Why (2017): Angst voor meer zelfmoord door het te zien
Invloeden voor Horkheimer & Adorno
Invloed Max Weber: Standaardisering van cultuur
- Rationalisering van moderne instituties (bureaucratie, bedrijfsorganisatie, fabriek)
- Effectiviteit: ‘instrumentele rationaliteit’
- Maar ook vervreemding en dehumanisering
- De moderne samenleving als ‘ijzeren kooi’
Invloed van de cultuurindustrie met invloed van Weber:
- Instrumentele rationaliteit koloniseert de culturele leefwereld/het privédomein
- Van complexe/authentieke kunst naar standaard amusement.
- Een ijzeren kooi voor de ziel?
Standaardformules van de cultuurindustrie
‘Artiesten’ nu zijn niet meer zoals Mozart of Bach (met echt talent), mensen zijn nu producten
geworden. Mensen uit The Voice zijn producten geworden. Op het moment ben je enthousiast, maar
daarna worden ze aan de kant geschoven en vergeten we ze weer.
à Vrij Marxistische kijk.
Theorie van Horkheimer en Adorno is een beetje ‘mannengezeur’ die iets niet gewoon zijn.
à Woorden van de prof!
Invloed van Karl Marx: Commodificatie van cultuur
- De kapitalistische modus van productie
- Van vervreemding arbeider naar vervreemde consument
- De betovering van warenfetisjisme
- ‘Vals bewustzijn’ = ‘happy consciousness’
- Schijndiversiteit en ‘pseudo-individualist’
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller louisestuvia. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.67. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now