OWG 3.3 De placenta
Probleemstelling: Wat is de anatomie en fysiologie van de placenta en hoe ontwikkelt deze?
Leerdoelen:
1. Hoe verloopt de ontwikkeling van de placenta en die vliezen?
2. Wat is de anatomie van de placenta?
3. Wat is de fysiologie van de placenta?
4. Welke hormonen produceert de placenta en wat zijn hun functies?
5. Wat is het effect van roken op het functioneren en ontwikkelen van de placenta?
6. Wat verloopt er anders bij de ontwikkeling van een tweeling waardoor de kans op TTTS
vergroot?
,1. Hoe verloopt de ontwikkeling van de placenta en die vliezen?
Placenta
https://www.youtube.com/watch?v=R81ahD_lbtI
Placenta ➔ tijdelijke structuur in de baarmoederwand, die een plaats biedt voor uitwisseling van
componenten tussen de maternale en foetale bloedsomloop.
Placentatie ➔ placentavorming, vindt plaats wanneer bloedvaten ontstaan in het chorion rond de
buitenkant van de blastocyst.
Binnen enkele dagen na de bevruchting beginnen de trofoblasten HCG te produceren. Dit zorgt
ervoor dat het baarmoederslijmvlies het embryo kan ontvangen en dat deze kan innestelen.
Het endometrium neemt toe in vasculariteit en ondergaat een aantal structurele veranderingen als
voorbereiding op de innesteling (decidualisatie).
Er ontstaan verbindende arterioveneuze shunts tussen de maternale spiraalvormige slagaders en
aders. Deze blijven aanwezig tot na de partus.
Een vermindering van het aantal shunts, die leiden tot smallere baarmoederslagaders is betrokken
bij zwangerschapscomplicaties (pre-eclampsie).
De decidua heeft regio's die worden genoemd naar hun relatie tot de implantatieplaats:
- Decidua basalis ➔ ligt tussen het ontwikkelende embryo en het stratum basalis van de uterus aan
de implantatieplaats.
- Decidua capsularis ➔ bedekt het ontwikkelende embryo en scheidt deze van de uterusholte.
- Decidua vera (decidua parietalis) ➔ bekleedt de rest van de uterusholte
In de zwangerschap vindt een immuunaanpassing plaats om afstoting van de foetus te voorkomen.
De decidua wordt binnengedrongen door macrofagen, die immunosuppressief worden. Aangepaste
T-regulatorcellen (Tregs), worden minder effectief als onderdeel van de specifieke hormonale
respons op antigenen en het effect van natural killer (NK) cellen wordt verminderd, zodat hun
cytotoxiciteit vermindert en zij minder geneigd zijn om vreemde cellen te vernietigen.
Microchimerisme ➔ aanwezigheid van een klein aantal cellen in één individu die afkomstig zijn van
een ander individu. Sommige foetale cellen verplaatsen zich tijdens het eerste trimester van de
zwangerschap actief naar de bloedsomloop, weefsels en organen van de moeder zonder een
immuunrespons op te wekken. De rol van deze cellen in het maternale systeem is onduidelijk. Zij
zouden een immunosuppressief effect kunnen hebben om de foetus te beschermen en zij kunnen
ook groei en herstel in maternale systemen vergemakkelijken.
De implantatie verloopt in 2 stadia: prelacunair en lacunair
Prenaculaire stadium
7 dagen na de bevruchting maakt de blastocyste contact met de decidua (appositie). Hier begint het
proces van de ontwikkeling van de placenta.
Het implantatieproces is uiterst agressief: chemische mediatoren, prostaglandinen en proteolytische
enzymen worden zowel door de decidua als door de trofoblasten aangemaakt en dringen in het
bindweefsel van de moeder binnen. Nabijgelegen maternale bloedvaten zorgen voor een optimale
bloedtoevoer naar de placenta. In dit stadium vormen de cytotrofoblasten een dubbele laag en
differentiëren verder in verschillende soorten syncytiotrofoblasten. De aanvoer van
syncytiotrofoblasten is het resultaat van voortdurende mitotische proliferatie van de
cytotrofoblastische laag eronder.
Lacunair stadium
Het toenemend aantal syncytiotrofoblasten omgeven de blastocyst en kleine meren vormen zich
, binnen deze cellen (lacunae). Dit zullen de intervillaire ruimten tussen de villi worden. Ze zullen
baden in bloed als de maternale spiraalslagaders zo'n 10 tot 12 weken na de conceptie worden
geërodeerd.
Het embryo wordt gevoed door de klieren in de baarmoeder. De trofoblasten hebben een sterk
invasief vermogen, dat zich, indien ongecontroleerd gelaten, door de hele baarmoeder zou kunnen
verspreiden. Dit vermogen wordt getemperd door de decidua, die cytokinen en proteaseremmers
afscheidt die de trofoblastische invasie moduleren. De laag van Nitabusch is een collagineuze laag
tussen het endometrium en het myometrium die helpt om invasie verder dan de decidua te
voorkomen. Trofoblastische invasie in het myometrium kan aanleiding geven tot een morbide
vastgekleefde placenta, (placenta accreta)
In het centrum van de chorionvlokken ontwikkelen zich bloedcellen en haarvaten. Op ongeveer 19
dagen komen de twee sets vaten met elkaar in contact, waardoor het begin van een vasculaire
verbinding tussen het embryonale compartiment en de vroege placenta ontstaat.
Tijdens de vorming van verankerende villi breiden prolifererende extravilleuze cytotrofoblasten
(evCTB's) zich uit vanuit het syncytium en dringen de decidale bloedvaten binnendringen.
Na een tijdje opent de intervillale ruimte zich, waardoor de migrerende extravillale trofoblastcellen
in contact komen met fysiologische verhoging van de zuurstofspanning vanaf 9 weken
zwangerschap. Verdere differentiatie van de extravillale cellen zorgt ervoor dat zij de spiraalvormige
slagaders binnen kunnen dringen en deze arterien te remodelleren. Zo ontstaat een vaatstelsel met
lage weerstand dat essentieel is voor de foetale groei.
Vanaf 12 weken breidt de infiltratie van trofoblasten zich uit tot de myometriale segmenten van vele
spiraalslagaders. Net als in decidale segmenten, vervangt deze activiteit spier- en elastisch weefsel
door fibrinoïde materiaal dat hen verandert in verbrede, trechtervormige buizen zonder vermogen
om te reageren op de vasomotorische invloeden van autonome innervaties die geleidelijk afnemen
onder invloed van stijgende niveaus van oestrogeen. Tegelijkertijd wordt het trofoblast omhulsel
dunner en onregelmatiger naarmate de foetale groei vrodert. Een toenemend aantal extravillaire
cellen komt los van het schildoppervlak en deze openen geleidelijk de lagedrukstroom van
maternaal bloed in de intervillaire ruimte. Deze directe communicatie tussen maternaal bloed en
placentavilli valt samen met het begin van de snelle groei van de foetus en de placenta. Tijdens deze
fase ondergaan de ruw gevormde orgaansystemen progressieve differentiatie en snelle groei,
waarvoor grote toenames in uteroplacentale grootte en bloedvolume nodig zijn. Structurele
veranderingen in alle segmenten van de baarmoederbloedvaten scheppen de voorwaarden voor het
ontstaan van een zich uitbreidend lagedruksysteem dat de uitwisseling van gas en voedingsstoffen
over de placentale interface optimaliseert.
Terwijl de villi van het chorion laeve verdwijnen, ontwikkelen de villi die aan de decidua basalis
vastzitten zich snel tot de rijpe placenta. Het cytotrofoblastomhulsel breidt zich lateraal uit en dringt
dieper door in het moederweefsel tussen de verankerende villi, en in de tussenliggende ruimte
breiden zich steeds complexere vertakkende villi uit. Elke stamvlok vormt het centrum van de
vlokkenboom. Foetale arteriolen die zuurstofarm bloed vervoeren, komen de villi binnen en vallen
uiteen in een uitgebreid arteriocapillair-veneus netwerk. De 60 tot 70 vertakkende villi waaruit de
volwassen placenta bestaat, bieden een groot oppervlak voor gasvormige en metabolische
uitwisseling tussen foetaal bloed in de villi en maternaal bloed dat langzaam rond het
buitenoppervlak circuleert vanuit de intervillaire ruimte.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marlyhanraets. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.00. You're not tied to anything after your purchase.