Summary
Samenvatting Handboek psychodiagnostiek voor de hulpverlening aan kinderen - Diagnostiek ()
- Course
- Institution
- Book
Volledige samenvatting van het boek.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Followkatookoenen
Reviews received
Content preview
Psychodiagnostiek voor de hulpverlening aan kinderen en adolescentenDeel 1. Professionele, theoretische en methodische aspecten van psychodiagnostiek
Hoofdstuk 1. De plaats van diagnostiek binnen het hulpverleningsproces
Psychodiagnostiek: al het onderzoek dat wordt verricht naar het psychosociaal functioneren van een
persoon, om het te beschrijven, te begrijpen en te verklaren, en wel met het oog op het nemen van
een besluit.
Drie reflectieve invalshoeken bij professioneel handelen:
Empirische cyclus: hiervan is het doel om betrouwbaar en valide de werkelijkheid in beeld te
brengen. Het gaat om stapsgewijze toetsing van de juistheid van hypothesen (van beschrijvende,
verklarende of voorspellende aard) die ten grondslag liggen aan de hulp die wordt geboden.
Psychodiagnostiek betreft onderzoek op het gebied van psychosociaal functioneren, met als doel om:
een betrouwbare en valide beschrijving van deze psychosociale werkelijkheid te verkrijgen;
mogelijke verklaringen te zoeken voor het ontstaan en voortbestaan van de problemen, en
deze verklaringen te toetsen.
Bij psychodiagnostiek voor de hulpverlening krijgen bovenstaande activiteiten een handelingsgericht
kader, en is het doel niet alleen verklaringen vinden, maar ook:
te bepalen welke interventies passend zijn, gezien de aard van de problemen en de
kenmerken van de hulpvrager en zijn omgeving;
te bepalen wat het effect is van de hulp, waarmee ook de voorgaande stappen inclusief de
opgestelde verklaringen voor de problemen worden getoetst;
het onderzoek af te stemmen op de hulpvragers zodat hun motivatie wordt versterkt en de
gewenste veranderingen bevorderd.
,Psychodiagnostiek voor de hulpverlening aan kinderen en adolescenten vraagt speciaal rekening te
houden met:
de vele en relatief snelle ontwikkelingen die kinderen en adolescenten doormaken;
het verband tussen lichamelijk, psychisch en sociaal functioneren dat met name in die
leeftijdsfasen aanwezig is;
het aangeven dat kinderen en adolescenten opgroeien binnen de context van hun gezin,
school, vriendenkring en virtuele wereld.
Beschrijvende en verklarende hypothesen en toetsingen moeten aan twee eisen voldoen:
Betrouwbaarheid: ze dienen zo onafhankelijk mogelijk te zijn van het moment van onderzoek,
de onderzoeker of andere toevallige factoren.
Validiteit: ze dienen daadwerkelijk betrekking te hebben op datgene wat bedoeld werd te
beschrijven of te toetsen.
Diagnostisch onderzoek volgt de empirische cyclus:
1. Observatie: het verzamelen en groeperen van gegevens.
2. Inductie: het formuleren van hypothesen op basis van de waarnemingen.
3. A. Deductie: het afleiden van toetsbare voorspellingen uit die hypothesen.
3. B. Operationalisering: bij iedere voorspelling worden nu adequate onderzoeksmiddelen
gezocht om de voorspellingen toetsbaar te maken.
4. Toetsing: nagaan of de voorspellingen uitkomen door nieuwe gegevens te verzamelen.
5. Evaluatie; het terugkoppelen van de uitkomsten van het onderzoek naar de hypothesen:
kunnen zij de toetsing doorstaan of worden ze verworpen?
Bovenstaande werkwijze wordt binnen de psychodiagnostiek ook wel aangeduid als het
hypothesetoetsend model.
Zoekschema (heuristiek): een lijst met te onderzoeken aandachtspunten.
Gericht onderzoek: dit doe je om meer inzicht te krijgen en om alternatieve hypothesen uit te sluiten.
Bij gericht onderzoek worden uitgebreidere instrumenten gebruikt waarbij vaak ook
meerdere disciplines betrokken zijn. Het primaire doel van het onderzoek in deze fase is het
toetsen van hypothesen om vermoedens van problemen definitief te bevestigen of te
ontkrachten (‘onderkennende diagnostiek’), of, door het onderzoeken en vergelijken van
verschillende hypothesen, uiteindelijk veronderstellingen over causale verbanden te kunnen
bevestigen of ontkrachten (‘verklarende diagnostiek’).
De hulpverlener gebruikt het gerichte onderzoek om de keuze voor de doelen van de interventie te
bepalen. Deze zijn eerst nog betrekkelijk globaal geformuleerd (‘indicerende diagnose’). Vervolgens
wordt gekozen op welke wijze de doelen kunnen worden bereikt.
Daarna wordt de gekozen interventie uitgevoerd en getoetst op effect. Dergelijk onderzoek
gedurende de interventie wordt monitoring genoemd. De (effect)evaluatie na afloop van de
interventie is in zeker zin de laatste fase van deze monitoring. Er wordt hier gesproken van
‘evaluatieve diagnostiek’. Meer en meer worden er vaste protocollen opgesteld om de effecten
van de hulpverlening te kunnen meten. Dit wordt routine outcome monitoring (ROM) genoemd.
Diagnostiek en verwante begrippen:
, Diagnostiek: al het verwerven en verwerken van informatie ter onderbouwing van besluiten
die in het hulpverleningsproces genomen dienen te worden, hetzij in de vorm van screening,
gericht onderzoek, monitoring of evaluatie. Het gaat om het verkrijgen van een (voor dat
moment) voldoende compleet, uniek en gedetailleerd beeld van de problematiek van de
hulpvrager(s) en zijn/hun situaties met het oog op gefundeerde advisering en
probleemoplossing.
Screening: een eerste, niet diepgravend onderzoek van een hulpvraag en haar context die
een globale oordeelsvorming mogelijk maakt met betrekking tot de aanwezige problemen en
beschermende factoren, de aard en ernst van de situatie en de achtergronden van de
hulpvraag.
Assessment: het vaststellen of meten van de onderscheidende kenmerken van het individu
en zijn of haar situatie (in het Engels soms gebruikt als equivalent van diagnostiek).
Classificatie: het onderbrengen van individuele kenmerken bij een algemeen bekend beeld,
zonder uitspraken te doen over oorzaken of indicaties voor hulp.
Monitoring: onderzoek tijdens het uitvoeren van een interventie om het verloop en de
resultaten daarvan in beeld te brengen ten behoeve van eventuele bijsturing.
Gericht onderzoek: het toetsen van hypothesen ten behoeve van een specifieke vraag (zoals
het uitsluiten of bevestigen van de aanwezigheid van een achterstand of klinisch beeld).
Evaluatie: onderzoek om het effect van een interventie te bepalen (in het Engels soms
gebruikt als equivalent van diagnostiek).
De regulatieve cyclus:
1. Probleemherkenning
2. Probleemdefiniëring
3. Het bedenken en afwegen van handelingsmogelijkheden
a. In de eerste stap wordt bedacht welke opties er allemaal zijn (brainstorming).
Hiermee worden routineuze beslissingen vermeden en kennis en creativiteit
aangeboord.
b. In de tweede stap (de ‘kosten-batenanalyse’) worden de alternatieven afgewogen
door te bezien welke interventies het beste aansluiten bij de probleemdefinitie, bij de
normen, waarden en motivatie van de hulpvrager en bij de kennis, vaardigheden en
mogelijkheden van de hulpverlener.
4. Planning van de interventie: hierbij moet de monitoring twee aspecten van het proces
bewaken:
a. Of dat de interventie wordt uitgevoerd zoals deze gepland was (treatment integrity of
implementation fidelity).
b. Er wordt steeds onderzocht of de interventie het gewenste en verwachte effect heeft.
5. Uitvoering van de interventie
6. Evaluatie van de effecten daarvan
Algemeen werkzame factor: een aspect dat bij iedere interventie effectief is.
Specifiek werkzame factor: een aspect die bij een specifieke effectieve interventie aan de orde zijn.
Doel regulatieve cyclus: het gaat om het stapsgewijze bereiken van doelen bij het oplossen van een
probleem.
, Overzicht van de regulatieve cyclus:
Fase Hoofdvraag Type onderzoek Te nemen beslissingen Algemeen
werkzame factoren
1.Probleemherk Wat is er aan de Screening van Hulpvraag, motivatie en Aansluiting op
enning hand? probleem betekenis motivatie
hulpvrager
Screening van context Rechten en plichten hulpvrager Goede relatie
(biopsychosociaal; en anderen hulpvrager-
probleemelementen hulpverlener
en protectieve
factoren).
Screening van Hypothesen over de aard
voorgeschiedenis Eerste taxatie van de ernst
Eerste taxatie van de veiligheid
Is verder onderzoek nodig?
Wie gaat ermee verder?
2.Probleemdefi Wat is de Gericht onderzoek Wat verklaart de problemen? Gedeelde visie op
niëring verklaring? om hypothesen te het probleem en de
toetsen doelen
Wat staat centraal? Focus op
Wat is veranderbaar? zelfregulatie als
Definitieve taxatie van de ernst doel
Definitieve taxatie veiligheid
Keuze algemene
interventiedoelen
3.Handelingsmo Welke Literatuuronderzoek Welke interventie is hier Interventie in
gelijkheden oplossingen zijn effectief, sluit aan bij de proportie met ernst
bedenken en er; welke kan hier hulpvrager en is haalbaar?
afwegen werken (is Dialoog met Welke concrete doelen worden Ingreep
haalbaar, hulpvrager nagestreefd? uitvoerbaar in
betaalbaar en omgeving
effectief), en hulpvrager
waarom? Ingreep sluit aan bij
motivatie
4. Planning Hoe gaan we het Afstemmingen op Afspraken over: wie, wat, waar, Helder, concreet,
doen? beginniveau van de wanneer, waarmee en hoe lang gestructureerd
hulpvrager
Afstemming op de Ondersteuning hulpverlener Afstemming op de
organisatie van de hulpvrager
hulpverlener Coördinatie en communicatie Accorderen door
Vastleggen criteria evaluatie de hulpvrager
Vastleggen van het plan
5. Uitvoering Gaat alles volgens Monitoring van de Worden afspraken uitgevoerd? Uitvoering volgens
plan? uitvoering plan
Monitoring van de Welke effecten en bijeffecten? Goede werkrelatie
effecten Noodzakelijke bijstellingen Facilitering en
ondersteuning van
Is er reden om te evalueren?
uitvoerders
6. Evaluatie Wat was het Effectmeting Effect in ogen hulpvrager en Concrete criteria
effect? hulpverlener
Wat hebben we Reflectie Terugkoppeling naar Teamleren
geleerd? voorgaande fasen
Teamleren Stoppen, doorgaan of verwijzen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller katookoenen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.98. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now