100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Samenvatting hoofstuk 10 biologie havo 5 $6.98   Add to cart

Summary

Samenvatting hoofstuk 10 biologie havo 5

 4 views  0 purchase
  • Course
  • Level

In dit document vind u een goede samenvatting. Deze samenvatting zorgt ervoor dat u helemaal klaar bent voor u toets en een voldoende gaat halen. Het is overzichtelijk. Elke paragraaf is netjes uitgeschreven met de juiste informatie. Dit document bevat bronnen

Preview 2 out of 6  pages

  • January 17, 2024
  • 6
  • 2023/2024
  • Summary
  • Secondary school
  • 5
avatar-seller
Biologie samenvatting hoofdstuk 10

 Als een organisme dood gaat, breken schimmen en bacteriën de resten af
 Een dood organisme kan in een droge omgeving goed bewaard blijven.
 Ook in een koude omgeving blijven de resten van dode organismen goed bewaard.
 Goed bewaarde resten en sporen van organismen uit een ver verleden zijn fossielen.
 De meeste fossielen zijn geen mummies, maar afdrukken van organismen in een gesteente.
 De vorming van een fossiel , de fossilisatie, begint vaak wanneer bodemlagen een dood
organisme luchtdicht afdekken.
 Meestal zijn de zachte delen van het organisme dan al verteerd.
 Mineralen uit de bodem komen inde plaats van organische stoffen in de botresten in
een langdurig proces van honderdduizenden tot miljoenen: de boten of schepen
verstenen tot fossielen.
 Door erosie van de aardlagen kunnen de fossielen weer aan het oppervlak komen.
 Bevroren fossielen leveren paleontologen veel informatie op
 Via darminhoud kunnen ze zien wat het dier gegeten heeft en waar die leefde
 Versteende fossielen bevatten ook veel informatie, aan de dikte van de botten en de afdruk
van de plaatsen waar spieren aan de botten vastzitten, leiden paleontologen het
bewegingspatroon van het dier af.
 Tegenwoordig kunnen ze ook kleur bepalen, afhankelijk van het type pigment, het aantal en
de ordening van de melanosomen ontstaan verschillende kleuren
 Zonder melanosomen is de veer wit, via de structuur van de melanosomen in de
afdrukken van fossielen kunnen onderzoekers de kleuren van de veren de fossielen
vogels afleiden
 Trilobieten zijn geleedpotigen verwant aan spinnen, pissebedden en insecten.
 Door hun grote verspreiding en relatief korte levensduur zijn trilobieten geschikt als
gidsfossielen, fossielen waarmee de ouderdom van een aardlaag ten opzichten van een of
meer andere aardlagen vast te stellen is.
 Fossielen van het geslacht Ceraurus zijn bruikbaar als gidsfossiel
 Het met gidsfossielen bepalen van de ouderdom van een aardlaag en andere fossielen heet
relatieve ouderdomsbepaling.
 Meganueura, leefden 345 tot 280 miljoen jaar geleden
 Bij een relatieve ouderdomsbepaling vergelijk je de ouderdom van fossielen en aardlagen ten
opzcihte van een of meer gidsfossielen.
 Voor een absolute ouderdomsbepaling gebruiken onderzoekers de natuurkundige
eigenschappen van radioactieve elementen.
 De hoeveelheid radioactieve atomen in een steen of fossiel is de maat voor de
ouderdom.
 van veel elementen zijn meerder isotopen bekend.
 Isotopen zijn verschillende vormen van een element, elk met een andere
atoommassa
 Zo kent het element koolstof de standaardvorm 12C en de zwaardere isotoop 14C
 14C isotopen zijn radioactief, ze vallen uit elkaar, waarbij ze straling afgeven en
overgaan in 14N dat niet meer radioactief is.
 Dit radioactief verval meten natuurkundigen als halveringstijd, de tijd waarin de helft
van de hoeveelheid radioactieve isotopen uit elkaar valt

,  Iedere organisme neemt met zijn voeding constant zeer kleine hoeveelheden radioactieve C-
atomen op.
 Blijft een organisme na zijn dood al fossiel bewaard, dan neemt het aantal radioactieve
atomen in het fossiel steeds verder af .
 Uit de verhouding 14C:12C kunnen onderzoekers bepalen hoelang geleden een
organisme gestorven is.
 Bij deze berekening gaat de onderzoeker ervan uit dat de concentratie 14C in het
voedsel van het dier gelijk is aan de concentratie radioactief C in het hedendaagse
voedsel.
 14C vervalt relatief snel
 Fossielen ouder dan 60 000 jaar bevatten daardoor onvoldoende radioactief C om de
ouderdom te kunnen dateren.
 Bevatten oude bodemlagen ook isotopen van bv kalium of uranium dan kan een onderzoeker
die elementen gebruiken om de erin voorkomende fossielen te dateren.
 Isotopen van kalium en uranium vervallen veel langzamer dan koolstof. Met deze isotopen
zijn dateringen van miljoenen tot miljarden jaren mogelijk

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller demi10. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $6.98. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

67096 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now

Start selling
$6.98
  • (0)
  Add to cart