Summary
Belgisch en vergelijkend buitenlands beleid samenvatting 17/18 (14/20)
- Course
- Institution
Alle lessen van Belgisch en vergelijkend buitenlands beleid met notities.
[Show more]
6 reviews
By: steven_van_bockstal • 4 year ago
By: emiliedierckens • 4 year ago
By: elvinemiala • 4 year ago
By: gb21697 • 5 year ago
By: julievanespen • 5 year ago
By: rubenbuls • 5 year ago
Seller
FollowVk
Reviews received
Content preview
INHOUDSOPGAVE1 INLEIDING TOT DE FOREIGN POLICY ANALYSIS...............................................................................5
1.1 WAT IS “BUITENLANDS BELEID”?.........................................................................................................5
1.1.1 AANDACHTSPUNTEN IN VERBAND MET “BUITENLANDS”...............................................................................................5
1.1.2 AANDACHTSPUNTEN IN VERBAND MET “BELEID”.........................................................................................................6
1.1.3 FPA IS DAN….......................................................................................................................................................8
1.1.4 3 INTERPRETATIEWIJZEN.........................................................................................................................................8
1.1.5 TYPES STUDIES......................................................................................................................................................8
1.1.6 VERSCHILLENDE VISIES............................................................................................................................................9
1.2 VAN COMPARATIVE FOREIGN POLICY (CFP) NAAR FOREIGN POLICY ANALYSIS (FPA)..................................10
1.2.1 EERSTE GENERATIE: COMPARATIVE FOREIGN POLICY.................................................................................................10
1.2.2 OVERGANG VAN DE GENERATIES............................................................................................................................11
1.2.3 TWEEDE GENERATIE: FOREIGN POLICY ANALYSIS......................................................................................................11
1.2.4 HET “LEVEL OF ANALYSIS”-PROBLEEM....................................................................................................................12
1.3 DRIE FUNDAMENTELE BASISWERKEN...................................................................................................13
1.3.1 DECISION-MAKING AS AN APPROACH TO THE STUDY OF INTERNATIONAL POLITICS (SNYDER, BRUCH, SAPIN).....................13
1.3.2 PRE-THEORIES AND THEORIES OF FOREIGN POLICY (ROSENAU)...................................................................................14
1.3.3 MAN-MILIEU RELATIONSHIP HYPOTHESES IN THE CONTEXT OF INTERNATIONAL POLITICS (SPROUT & SPROUT)..................14
1.4 KLASSIEK ONDERZOEK IN DE CFP/FPA (1954-1993)............................................................................16
1.5 HET PSYCHOLOGISCHE EN MAATSCHAPPELIJKE MILIEU VAN DE BESLUITVORMING OVER BUITENLANDS BELEID......16
1.5.1 INTERNATIONAAL SYSTEEM....................................................................................................................................16
1.5.2 NATIONALE EN MAATSCHAPPELIJKE KENMERKEN......................................................................................................16
1.5.3 INDIVIDUELE KENMERKEN.....................................................................................................................................16
1.6 ZELFREFLECTIE IN DE FPA (EIND JAREN ’70 – BEGIN JAREN ’80)...............................................................16
1.6.1 VALKUILEN.........................................................................................................................................................17
1.6.2 VOORUITGANG IN HET VERWERPEN VAN DE NOOD AAN EEN GROOTSE UNIFICERENDE THEORIE.........................................17
1.6.3 KEGLEY: PREFEREERT EERDER EEN ‘MIDDLE RANGE THEORY’........................................................................................17
1.7 HEDENDAAGS ONDERZOEK IN DE FPA.................................................................................................17
2 VARIABELEN.................................................................................................................................18
2.1 NIVEAU 1: HET MONDIAAL NIVEAU..................................................................................................18
2.1.1 DE STRUCTUUR VAN HET INTERNATIONAAL SYSTEEM.................................................................................................18
2.1.2 KLASSIEKE GEOPOLITIEKE FACTOREN OF ‘OMGEVINGSVARIABELEN’...............................................................................21
2.2 NIVEAU 2: HET STATELIJKE NIVEAU..................................................................................................23
2.2.1 MILITAIRE CAPACITEITEN......................................................................................................................................23
2.2.2 ECONOMISCHE KENMERKEN..................................................................................................................................24
2.2.3 MAATSCHAPPELIJKE KENMERKEN...........................................................................................................................24
2.2.4 BINNENLANDS POLITIEK SYSTEEM...........................................................................................................................25
2.2.5 MEDIA EN PUBLIEKE OPINIE...................................................................................................................................25
2.3 NIVEAU 3: HET INDIVIDUELE NIVEAU................................................................................................26
2.3.1 DE ROL VAN DE LEIDER IN HET BUITENLANDS BELEID..................................................................................................26
2.3.2 DE ROL VAN KLEINE ELITES IN HET BUITENLANDS BELEID.............................................................................................26
3 THEORIEËN...................................................................................................................................28
3.1 INLEIDING.....................................................................................................................................28
3.1.1 EERST WAS ER HET REALISME................................................................................................................................28
3.1.2 CFP = REACTIE OP HET REALISME...........................................................................................................................28
3.2 BUITENLANDS BELEID ALS RATIONEEL BESLUITVORMINGSPROCES...............................................................28
3.2.1 WAT IS RATIONAL CHOICE?...................................................................................................................................29
3.2.2 RATIONAL ACTOR-MODEL IN HET BUITENLANDS BELEID..............................................................................................29
3.2.3 RATIONAL ACTOR-MODEL: VOORDEEL EN KRITIEK......................................................................................................29
3.2.4 VERSCHIL TUSSEN HET RATIONAL ACTOR-MODEL EN DE BOUNDED RATIONALITY (EXAMEN).............................................30
3.3 BUITENLANDS BELEID ALS COGNITIEF PROCES........................................................................................30
3.3.1 SUBJECTIEVE OMGEVING.......................................................................................................................................30
1
,3.3.2 OLE HOLSTI: BELIEF SYSTEMS................................................................................................................................30
3.3.3 ROBERT JERVIS: PERCEPTIE EN MISPERCEPTIE...........................................................................................................31
3.4 BUITENLANDS BELEID ALS EEN BUREAUCRATISCH-ORGANISATORISCH PROCES...............................................31
3.4.1 CYBERNETISCHE MODEL (JOHN STEINBRUNER).........................................................................................................32
3.5 BUITENLANDS BELEID ALS EEN POLITIEK ONDERHANDELINGSPROCES...........................................................33
3.6 BUITENLANDS BELEID VANUIT EEN CONSTRUCTIVISTISCH PERSPECTIEF........................................................34
3.6.1 WAT IS CONSTRUCTIVISME?..................................................................................................................................34
3.6.2 CONSTRUCTIVISME & FOREIGN POLICY ANALYSIS – 3 BIJDRAGEN................................................................................35
3.7 RATIONAL CHOICE VS. CONSTRUCTIVISME: LOOPGRAVEN-OORLOG OF COMPLEMENTAIR?..............................36
3.7.1 VERGELIJKING.....................................................................................................................................................36
3.7.2 TOEPASSING OP ACTUEEL IP-VRAAGSTUK................................................................................................................36
3.7.3 KRITIEKEN OP RATIONAL CHOICE...........................................................................................................................36
3.7.4 TOEPASSING IP VRAAGSTUK: RESULTATEN ‘CONSTRUCTIVISTISCH-MODEL’.....................................................................37
3.8 CONCLUSIES..................................................................................................................................37
4 GESCHIEDENIS VAN HET BELGISCH BUITENLANDS BELEID: 1815-1870..........................................38
4.1 1815-1830: DE PRELUDE: DE BUFFERSTAAT “VERENIGD KONINKRIJK DER NEDERLANDEN”...........................38
4.1.1 TEGENSTANDERS VAN KONING WILLEM I:...............................................................................................................38
4.2 DE BELGISCHE REVOLUTIE (1830) EN DE PERIODE TOT DE SCHEIDINGSVERDRAGEN (1839)............................38
4.2.1 START VAN DE BELGISCHE REVOLUTIE.....................................................................................................................38
4.2.2 CONFERENTIE VAN LONDEN (4 NOV-20 DEC 1830)..................................................................................................39
4.2.3 LEOPOLD I, VON SAKSENBURG-GOTHA...................................................................................................................40
4.2.4 HET VOORLOPIG BEWIND.....................................................................................................................................40
4.2.5 1835-1837: HET VESTINGSCONFLICT MET PRUISEN.................................................................................................41
4.2.6 BUITENLANDSE ZAKEN IN DE EERSTE JAREN..............................................................................................................41
4.2.7 DE SCHEIDINGSVERDRAGEN...................................................................................................................................42
4.2.8 NA HET VREDESVERDRAG......................................................................................................................................43
4.3 1840-1870: BELGIË IN EEN STEEDS SPANNENDER INTERNATIONALE CONTEXT.............................................43
4.3.1 DE BELGISCHE NEUTRALITÉ ARMÉE.........................................................................................................................43
4.3.2 BUITENLANDSE ZAKEN TERUG APART IN 1840..........................................................................................................44
4.3.3 EEN NIEUWE PERIODE..........................................................................................................................................44
4.3.4 EUROPA IN 1870................................................................................................................................................44
4.4 ALGEMENE EVALUATIE 1848-1870...................................................................................................45
4.4.1 BEVOEGDHEIDSVERSCHUIVING...............................................................................................................................45
4.4.2 KARAKTER VAN DE ECONOMISCHE DIPLOMATIE.........................................................................................................45
4.4.3 KARAKTER VAN DE POLITIEKE DIPLOMATIE...............................................................................................................45
4.4.4 NEUTRALITEIT EN NATIEVORMING..........................................................................................................................45
5 GESCHIEDENIS VAN HET BELGISCH BUITENLANDS BELEID: 1870-1914..........................................46
5.1 DE GEOPOLITIEKE CONTEXT...............................................................................................................46
5.1.1 PRECURSOR 1: MODERN POLITICAL GEOGRAPHY.....................................................................................................46
5.1.2 PRECURSOR 2: GEOSTRATEGIC THINKING................................................................................................................46
5.2 DE KWESTIE ‘CONGO’......................................................................................................................47
5.2.1 CONFERENTIE VAN BERLIJN – 1885.......................................................................................................................47
5.3 DE DIPLOMATIEKE LUWTE NA 1870...................................................................................................48
5.4 1905-1913: BELGIË VAN CRISIS NAAR CRISIS.......................................................................................48
5.5 DE SPIRAAL VAN 1914.....................................................................................................................49
5.5.1 VON SCHLIEFFEN-PLAN.........................................................................................................................................49
5.5.2 ALBERT I............................................................................................................................................................50
5.6 ALGEMENE EVALUATIE 1870-1914...................................................................................................50
5.6.1 HERINTERPRETATIE VAN DE BELGISCHE NEUTRALITEIT................................................................................................50
5.6.2 DE ACTOREN VAN DE BELGISCHE BUITENLANDSE POLITIEK..........................................................................................50
6 GESCHIEDENIS VAN HET BELGISCH BUITENLANDS BELEID: 1914-1934..........................................52
6.1 INLEIDING.....................................................................................................................................52
2
,6.1.1 VOORAF: DECEMBER 1912, MEMORANDUM BUZA..................................................................................................52
6.1.2 KRACHTLIJNEN IN DE HOUDING VAN ALBERT I..........................................................................................................52
6.2 BUITENLANDS BELEID TIJDENS DE GROTE OORLOG.................................................................................53
6.2.1 HET VERDRAG VAN LONDEN.................................................................................................................................53
6.2.2 DE BELGISCHE REGERING IN LE HAVRE....................................................................................................................53
6.2.3 BUITENLANDSE ZAKEN IN LE HAVRE: ONDUIDELIJKHEID EN VERWARRING!.....................................................................53
6.2.4 1915: BELGISCHE OORLOGSDOELSTELLINGEN: TERUGKEER VAN DE IN 1839 VERLOREN GEGANE GEBIEDEN........................54
6.2.5 JULI 1918: ALBERT I LAAT NEUTRALITEIT VAREN......................................................................................................54
6.3 DE CONFERENTIE VAN VERSAILLES.....................................................................................................55
6.3.1 VERDRAG VAN VERSAILLES (28 JUNI 1919).............................................................................................................55
6.4 NA 1919: MILITAIR AKKOORD ALS PASMUNT VOOR EEN ECONOMISCHE UNIE..............................................55
6.5 EEN MILITAIRE BEZETTING IN RUIL VOOR EEN BEGROTINGSEVENWICHT.......................................................56
6.6 RESULTAAT DER RUHRBEZETTINGEN; EEN NIEUWE ECONOMISCH-DIPLOMATIEKE ORIËNTATIE?.........................57
7 GESCHIEDENIS VAN HET BELGISCH BUITENLANDS BELEID: 1935-1945..........................................58
7.1 EEN NIEUWE KONING, MET EEN BUITENLANDSPOLITIEKE MISSIE................................................................58
7.2 DE JAREN ’30 VAN DE TWINTIGSTE EEUW............................................................................................59
7.2.1 RAMPJAAR 1939: 1 SEPT: DUITSLAND VALT POLEN AAN...........................................................................................60
7.3 CONFLICT TUSSEN KONING LEOPOLD III EN REGERING............................................................................60
7.3.1 HET CONFLICT.....................................................................................................................................................60
7.3.2 DE BELGISCHE REGERING IN LONDEN......................................................................................................................61
7.3.3 1940-1942: STRIJD TUSSEN KONING EN REGERING..................................................................................................61
7.3.4 1944-1945: HET EINDE VAN DE OORLOG NADERT...................................................................................................62
7.3.5 1944: HET URANIUMVERDRAG OF DE BELGISCHE ATOOMBOM..................................................................................62
7.4 DE ACTOREN VAN HET BUITENLANDS BELEID AAN HET EINDE VAN DE OORLOG.............................................63
7.4.1 CONTINUÏTEIT IN HET BUITENLANDS BELEID (EXAMEN)...............................................................................................64
7.4.2 EUROPESE POLITIEKE SAMENWERKING ALS NIEUW LEITMOTIV.....................................................................................64
8 GESCHIEDENIS VAN HET BELGISCH BUITENLANDS BELEID, 1945- HEDEN......................................65
8.1 1945-1950: BELGIË EN DE FUNDAMENTEN VAN EEN NIEUWE O-W WERELDORDE.......................................65
8.2 1950-1955: BELGIË’S JAREN VAN EUROPESE TERUGHOUDENDHEID..........................................................67
8.2.1 WELKE ANDERE LIJNEN IN DE BELGISCHE EUROPA-POLITIEK?......................................................................................69
8.3 1955-1985: BELGIË IN DE KOUDE OORLOGSJAREN...............................................................................70
8.4 1985-1991: BEGIË IN DE PERIODE VAN OOST-WEST ONTDOOIING..........................................................74
8.5 1991-2003: BELGIË IN DE POST-KOUDE OORLOG EN DE EUROPESE RELANCE.............................................74
8.5.1 DE CASUS ‘WILLY CLAES’......................................................................................................................................74
8.5.2 DE CASUS ‘ERIK DERYCKE’....................................................................................................................................75
8.5.3 DE CASUS ‘LOUIS MICHEL’....................................................................................................................................76
8.6 2003-HEDEN: BELGIË IN DE PERIODE VAN MONDIALE GEOPOLITIEKE HERSCHIKKING......................................77
8.7 CONTINUÏTEIT EN DISCONTINUÏTEIT TIJDENS 1945-2010........................................................................78
8.8 ALGEMENE TENDENSEN IN DE BELGISCHE DIPLOMATIE............................................................................79
9 DE ACTOREN VAN HET BELGISCH BUITENLANDS BELEID...............................................................80
9.1 HET BUITENLANDS BELEID VANUIT DE WETSTRAAT 16............................................................................80
9.1.1 DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN: CENTRALE COÖRDINERENDE & LEIDENDE ROL..................................................80
9.1.2 MAAR NAARMATE DE EERSTE MINISTER IN ZIJN ROL GROEIT, ONTWIKKELT DEZE OOK EEN GEZAG IN BUITENLANDSE ZAKEN...80
9.2 DE ROL VAN DE FEDERALE OVERHEIDSDIENST BUITENLANDSE ZAKEN (FOD BUZA).......................................82
9.2.1 HET HOOFDBESTUUR............................................................................................................................................82
9.3 DE DIRECTIE-GENERAAL ONTWIKKELINGSSAMENWERKING (DGOS) EN DE BELGISCHE
ONTWIKKELINGSSAMENWERKING.............................................................................................................86
9.3.1 VOORLOPERS OP DGOS.......................................................................................................................................86
9.3.2 KRACHTLIJNEN VAN HET BELEID..............................................................................................................................86
9.3.3 BELANG VAN MULTILATERALISME...........................................................................................................................86
9.3.4 EVOLUTIE VAN DE ONTWIKKELINGSSAMENWERKING ALS % VAN HET BNI......................................................................87
3
, 9.4 LANDSVERDEDIGING EN DE ROL VAN DE MINISTER VAN DEFENSIE.............................................................87
9.4.1 DEFENSIE: RELATIEF MINDER BELANGRIJK IN HET BELGISCH BUITENLANDS BELEID?..........................................................87
9.4.2 DE ROL VAN DE DEFENSIEATTACHÉ IN HET BELGISCH BUITENLANDS BELEID....................................................................88
9.4.3 BUDGET VAN DEFENSIE: MINDER KWANTITEIT IN RUIL VOOR MEER KWALITEIT?.............................................................89
9.4.4 OVERZICHT LOPENDE OPERATIES 2008...................................................................................................................89
9.4.5 BELIGSCHE MISSIES OF POSTEN IN BUITENLAND........................................................................................................90
9.5 UITDAGINGEN VOOR DE TOEKOMST....................................................................................................90
10 DE GEVOLGEN VAN DE FEDERALISERING VOOR HET BUITENLANDS BELEID VAN BELGIË & EEN
NADER OVERZICHT VAN HET VLAAMS BUITENLANDS BELEID (VGL. WALLONIË)..............................92
10.1 INLEIDING: DE ZOGENAAMDE “BELGISCHE OPLOSSING” & DE IMPACT ERVAN OP DE BESLUITVORMING BINNEN ÉN
DE VERTEGENWOORDIGING VAN DE BELGISCHE FEDERATIE INZAKE HET BUITENLANDS BELEID ................................92
10.1.1 DE COMPLEXE “BELGISCHE OPLOSSING” (EXAMEN).................................................................................................92
10.1.2 HISTORISCHE ONTWIKKELING BUITENLANDS BELEID VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP...................................................93
10.1.3 1993: SINT-MICHIELSAKKOORD: NIEUWE BASISPRINCIPES BB BELGISCHE FEDERATIE...................................................95
10.2 VERGELIJKING VAN DE “BELGISCHE OPLOSSING” MET ENKELE ANDERE LANDEN..........................................97
10.3 DE INVULLING VAN HET BUITENLANDS BELEID VAN HET VLAAMS GEWEST & GEMEENSCHAP SINDS 1993 + ZEER
KORTE VERGELIJKING MET WALLONIË.......................................................................................................98
10.3.1 CONTINUÏTEITEN & DISCONTINUÏTEITEN................................................................................................................98
10.3.2 GELD..............................................................................................................................................................99
10.3.3 OVERZICHT INTERNATIONALE OVEREENKOMSTEN WAARBIJ VLAANDEREN BETROKKEN PARTIJ IS.....................................101
10.3.4 9 CRITERIA TEN BEHOEVE VAN DE ONTWIKKELING VAN EEN VLAAMS “CONCENTRATIEBELEID”.......................................101
10.3.5 WAALS BUITENLANDS BELEID EN HAAR DIPLOMATIEKE REPRESENTATIE: EEN VOORBEELD VOOR VLAANDEREN?................102
10.3.6 VLAAMS BUITENLANDS BELEID VERGELEKEN MET WALLONIË EN ANDERE CASES..........................................................103
10.4 SLOT: DE COÖRDINATIE TUSSEN ALLE BELGISCHE OVERHEDEN OP HET VLAK VAN HET BUITENLANDS BELEID.....103
11 THE EU AS A GLOBAL ACTOR: THE INSTITUTIONAL DIMENSION................................................105
11.1 ONE FRAMEWORK, TWO POLICY-MAKING METHODS...........................................................................105
11.2 COMMUNITY METHOD VS INTERGOVERNMENTALISM..........................................................................105
11.3 INSTITUTIONAL FRAMEWORK OF EU POLICY MAKING: IN DEPTH ANALYSIS...............................................105
11.3.1 THE EUROPEAN COUNCIL.................................................................................................................................106
11.3.2 THE COUNCIL OF MINISTERS.............................................................................................................................107
11.3.3 THE FOREIGN AFFAIRS COUNCIL........................................................................................................................107
11.3.4 THE COUNCIL’S SUBSTRUCTURE.........................................................................................................................108
11.3.5 THE EUROPEAN COMMISSION...........................................................................................................................108
11.3.6 THE EUROPEAN PARLIAMENT............................................................................................................................109
11.3.7 DECISION-MAKING IN NON-CFSP MATTERS/PROCEDURE.......................................................................................110
11.3.8 LINK BETWEEN CFSP AND NON CFSP-MATTERS...................................................................................................110
11.3.9 THE COURT OF JUSTICE....................................................................................................................................110
11.4 HOW MEMBER-STATES PERCEIVE EU FOREIGN POLICY........................................................................111
12 EUROPEES BUITENLANDS BELEID GEO POLITIEK EN GRAND STRATEGY ....................................114
12.1 THE EU, A STRANGE SUPERPOWER.................................................................................................114
12.2 SOME BASICS ON EU FOREIGN POLICY.............................................................................................115
12.3 GEOPOLITICS: IS THE EUROPEAN UNION IN NEED OF A GRAND STRATEGY...............................................115
12.3.1 DEFINITION OF “GRAND STRATEGY”...................................................................................................................115
12.3.2 EUROPEAN GRAND STRATEGY: WHAT DOCUMENTS?.............................................................................................117
12.3.3 WHAT MAIN GEOPOLITICAL AND GEO-ECONOMIC CHALLENGES FOR EUROPE?...........................................................117
12.3.4 THE PSYCHOLOGICAL ASPECTS OF THE GRAND STRATEGY DEBATE............................................................................118
12.3.5 REALITY CHECK: WHAT ARE DIPLOMATS IN THE EEAS SAYING ON THE GRAND STRATEGY DEBATE?................................119
12.3.6 SOME IDEAS ON HOW TO MOVE FORWARD IN THE GRAND STRATEGY DEBATE...........................................................119
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Vk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.04. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
50064 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now