• Doel: Inspanningen van de maker of bedenker van een intellectueel product te belonen.
Hierdoor wordt creativiteit gestimuleerd, waardoor innovatie wordt aangewakkerd.
• Hieronder vallen de volgende rechten:
o Merkenrecht, recht op handelsnaam, auteursrecht, portretrecht, octrooirecht,
databankrecht
Het Auteursrecht:
• Artikel 1 Auteurswet: “Het auteursrecht is het uitsluitend recht van den maker van een werk
van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens rechtverkrijgenden, om dit openbaar te
maken en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij de wet gesteld.”
o Maker, werk, openbaar maken, verveelvoudigen, beperkingen
o Artikel 1 AW zegt eigenlijk dat het auteursrecht inhoudt dat de maker van een werk
anderen kan verbieden om zijn werk openbaar te maken of te verveelvoudigen.
De maker:
• De maker is de geestelijke vader
o Bijv. schrijver, componist en filmmaker
• Auteurswet is materieel recht en een wet in formele zin.
• Artikel 6 Auteurswet: Indien een werk tot stand is gebracht naar het ontwerp van een ander en
onder diens leiding en toezicht, wordt deze als de maker van dat werk aangemerkt.
• Artikel 7 Auteurswet: Indien de arbeid, in dienst van een ander verricht, bestaat in het
vervaardigen van bepaalde werken van letterkunde, wetenschap of kunst, dan wordt, tenzij
tusschen partijen anders is overeengekomen, als de maker van die werken aangemerkt
degene, in wiens dienst de werken zijn vervaardigd.
• Kenmerkend voor het auteursrecht is dat er geen formele eisen bestaan voor het ontstaan
ervan; anders dan bij bijvoorbeeld het merkenrecht en het octrooirecht, is het naar Nederlands
recht niet nodig om een auteursrecht ergens in te schrijven, aan te vragen of te laten
registreren.
Werk:
• Het creatieve product dat een waarneembare vorm heeft aangenomen.
• Het werk moet origineel zijn in die zin dat het een zekere creativiteit moet vertonen. Het werk
moet een eigen, oorspronkelijk karakter hebben, dat wil zeggen dat de creatie niet mag zijn
ontleend aan een ander werk. Het moet het persoonlijk stempel van de maker dragen; bij het
maken van het werk moeten creatieve keuzes zijn gemaakt. Kortom, het moet een 'eigen
intellectuele schepping van de maker' zijn.
• In de praktijk is meestal algauw sprake van originaliteit, namelijk als het onwaarschijnlijk is dat
iemand anders onafhankelijk precies dezelfde creatie had gemaakt, zoals hetzelfde verhaal,
dezelfde muziek of dezelfde foto. Hoe meer keuzes er gemaakt kunnen worden, hoe groter de
kans op auteursrechtelijke bescherming.
• Behalve origineel moet de creatie ook zintuiglijk waarneembaar zijn, dus te zien, te lezen of te
horen zijn. Een melodietje in iemands hoofd kan niet beschermd worden, maar als dit
gekrabbeld staat op de achterkant van een bierviltje wél. Zolang iets alleen nog maar een idee
is, is het dus niet beschermd.
1
Intellectueel eigendom wetgeving
, o Dit betekent niet dat het werk daadwerkelijk voor anderen toegankelijk moet zijn; een
songtekst die geprint is maar in de kast ligt, is zintuiglijk waarneembaar.
• De creatie (of een onderdeel daarvan) komt niet voor auteursrechtelijke bescherming in
aanmerking als de vormgeving ervan enkel noodzakelijk is voor het verkrijgen van een
technisch effect. Daar is het octrooirecht (door sommigen ook wel patentrecht genoemd) voor
bedoeld.
Auteursrecht:
• Auteursrecht kent 2 soorten rechten toe aan de maker:
o Exploitatierechten
▪ Openbaar maken en verveelvoudigen
▪ Bijv. vertonen van een film of plaatsen document op internet
▪ Opgenomen in artikel 12 Auteurswet.
▪ Deze rechten zijn overdraagbaar.
o Persoonlijkheidsrechten
▪ Recht op naamsvermelding
▪ Recht van de maker om zich te verzetten tegen aantasting of verminking
▪ Deze “morele” rechten zijn niet overdraagbaar.
Beperkingen op het auteursrecht:
• Beperkingen hebben betrekking op;
o het citeren van werken
o het gebruiken van werken in onderwijspublicaties
o Parodiëren
o Kopiëren voor privégebruik
o Het gebruiken van werken met een actuele nieuwswaarde, het gebruiken van
persberichten.
• Deze materie is ingewikkeld en heeft in de loop der tijd door middel van jurisprudentie nadere
inhoud gekregen. Zie bijv. artikel 15 en 16a Auteurswet
Wat wordt niet beschermd?
• Feiten en data
• Stijlen en trends
• Ideeën en theorieën
• Technisch bepaalde elementen
• Overheidsinformatie
Naburige Rechten:
• Er zijn beroepen die gebruik maken van het werk van een ander en daar zelf een creatieve
uitvoering van geven. Die creatieve uitvoering wordt beschermd door de wet Naburige
Rechten. Deze rechten lijken erg op auteursrecht, ze zijn er 'buren' van.
• Wat wordt zoal beschermd door naburige rechten?
o het werk van artiesten (zangers, bandleden, leden van een koor of orkest)
o het werk van de platenmaatschappijen
o het werk van de omroepen
o het werk van acteurs en toneelspelers
2
Intellectueel eigendom wetgeving
,Software en auteursrecht:
• Software is auteursrechtelijk beschermd (licenties)
• Auteur geeft het gebruiksrecht op de software
• Vaak erg aan regels gebonden
o Deze moeten wel kenbaar gemaakt worden aan koper
▪ Shrink-wrap licentie (als je de software fysiek koopt)
▪ Click-wrap licentie (als je de software elektronisch koopt)
• Tegenhanger is open-source software…
• N.B. Met de opkomst van SAAS oplossingen lijkt een deel van deze wetgeving achterhaald.
Creative Common licenties:
• Creative Commons biedt auteurs, kunstenaars, wetenschappers, docenten en alle andere
creatieve makers de vrijheid om op een flexibele manier met hun auteursrechten om te gaan.
• Met een keuze uit zes standaardlicenties bepaalt de maker in welke mate zijn of haar werk
verder verspreid en bewerkt mag worden, en onder welke voorwaarden dit mag
o Naamsvermelding, Naamsvermelding - gelijk delen, Naamsvermelding - niet
commercieel, Naamsvermelding - niet commercieel - gelijk delen, Naamsvermelding -
geen afgeleide werken, Naamsvermelding - niet commercieel - geen afgeleide werken
• Naamsvermelding: Je staat anderen toe om het werk waar jij auteursrecht op hebt te kopiëren,
distribueren, vertonen, en op te voeren, en om afgeleid materiaal te maken dat op jouw werk
gebaseerd is – maar uitsluitend als jij vermeld wordt als maker.
• Niet-commercieel: Anderen mogen je werk kopiëren, vertonen, distribueren en opvoeren,
alsmede materiaal wat op jouw werk gebaseerd is, mits niet voor commerciële doeleinden.
• Geen Afgeleide Werken: Anderen mogen je werk kopiëren, distribueren, vertonen en opvoeren
mits het werk in de originele staat blijft. Het is niet toegestaan dat anderen jouw werk
gebruiken als basis voor nieuw materiaal.
• Gelijk Delen: Je staat anderen toe om van jouw werk afgeleid materiaal te maken onder de
voorwaarde dat zij het onder dezelfde licentie vrijgeven als het originele werk
Portretrecht:
• Wie op een foto afgebeeld staat, kan zich soms beroepen op het zogenaamde 'portretrecht'.
Dat houdt in dat in sommige gevallen de foto niet mag worden gepubliceerd zonder de
toestemming van degene die op de foto staat. Het portretrecht geldt ook voor andere soorten
afbeeldingen, zoals tekeningen en schilderijen.
• Het portretrecht is geregeld in de Auteurswet. De wet maakt onderscheid tussen twee
verschillende situaties:
o Portret in opdracht: Als een portret in opdracht is gemaakt, dan is voor publicatie
zonder meer toestemming van de afgebeelde persoon nodig. De maker van het
portret heeft wel het auteursrecht, maar ook hij mag het portret niet publiceren
zonder toestemming van de geportretteerde.
o Portret niet in opdracht: Als een portret niet in opdracht is gemaakt, mag het in
beginsel vrij gepubliceerd worden. Dit ligt anders als de afgebeelde persoon een
'redelijk belang' heeft om zich tegen publicatie van zijn portret te verzetten. Vaak gaat
het dan om een privacybelang.
• Het is meestal wel toegestaan foto's te maken in de openbare ruimte en die te publiceren,
zonder dat aan personen die toevallig in beeld komen toestemming hoeft te worden
gevraagd. De fotograaf moet zich wel rekenschap geven van de belangen die deze toevallig
gefotografeerde mensen zouden kunnen hebben.
3
Intellectueel eigendom wetgeving
, Octrooirecht:
• Octrooirecht kan worden aangevraagd op technische uitvindingen die nieuw en inventief zijn
en die bovendien toepasbaar zijn. Het octrooi geeft de octrooihouder het exclusieve recht om
gedurende een bepaalde tijd zijn uitvinding te exploiteren.
o Nieuwheid: Dit houdt in dat uw uitvinding vóór de datum van octrooiaanvraag
nergens ter wereld openbaar is gemaakt. Ook niet door uzelf.
o Inventiviteit: Dit betekent dat uw uitvinding een vindingrijke oplossing is. De
uitvinding mag voor een vakman niet voor de hand liggen. Denk bijvoorbeeld aan een
andere bevestigingsmethode. In plaats van de buizen van een schommel aan elkaar te
lassen, kunnen ze ook geschroefd worden. Voor schommels kan dit een nieuwe
methode zijn. Maar voor de vakman ligt het te veel voor de hand.
o Industriële toepasbaarheid: Dit wil zeggen dat de uitvinding echt gemaakt moet
kunnen worden. Zo kunt u bijvoorbeeld octrooi aanvragen voor een nieuw soort
speelkaart waarmee u de kaarten makkelijker vasthoudt. Maar niet voor een nieuw
idee voor een nieuw kaartspel.
• Nooit een octrooi zijn:
o Ontdekkingen, alsmede natuurwetenschappelijke theorieën en wiskundige methoden;
o Esthetische vormgevingen;
o Stelsels, regels en methoden voor het verrichten van geestelijke arbeid, voor het
spelen of voor de bedrijfsvoering, alsmede computerprogramma’s;
o Presentaties van gegevens.
4
Intellectueel eigendom wetgeving
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Woetroe. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.29. You're not tied to anything after your purchase.