Summary
DGH Samenvatting Hoofdstuk 4 (De Gewonde Patiënt)
- Course
- Institution
Dit is een samenvatting van hoofdstuk 4 voor de opleiding DGH.
[Show more]
1 review
By: mouloud17 • 9 months ago
Seller
Follow
DGH
Reviews received
Content preview
Hoofdstuk 4: De Gewonde PatiëntONGEVALLEN EN VERWONDINGEN
Trauma(ta) is de algemene medische term voor verwonding. Een verwonding ontstaat
doordat een inwerkende kracht de normale samenhang van een weefsel beschadigt. Een open
wonde is meestal bloederig. We kennen ook schaaf-, scheur-, steek- of schotwonden. Een
gesloten wonde ontstaat als het slachtoffer hard in aanraking komt met een stomp voorwerp
of wanneer het lichaam plots aan een grote vertraging onderworpen wordt. Bij vele
verkeersongevallen lijkt het slachtoffer uitwendig niks te hebben, maar heeft hij/zij inwendige
letsels opgelopen.
De gevolgen van een slag
De ernst van de klap bij een ongeval wordt grotendeels bepaald door de kinetische energie
van het slachtoffer op het ogenblik van het ongeval. De kinetische energie van een voorwerp
in beweging (auto of mens) in beweging, is afhankelijk van de massa van het voorwerp en de
snelheid waarmee het beweegt. Hoe groter de massa en hoe groter de snelheid, hoe groter
de kinetische energie. Bij een ongeval gaat het niet alleen om de snelheid, maar ook om de
plotselinge afname van de snelheid.
Hoe beoordeel je een ongeval?
De verwondingen van de patiënt zullen meestal in relatie staan met de snelheid van de
betrokken voertuigen. Zo zal ook de hoogte belangrijk zijn bij het inschatten van
verwondingen als het om een val van een hoogte gaat. Hoe sneller het voertuig gaat, hoe
harder de klap en hoe meer energie er in lichamelijke beschadigingen zal worden omgezet.
Het lichaam komt op zeer korte tijd tot stilstand, maar een aantal organen blijven nog even in
de richting van de verplaatsing voortbewegen.
Bij een zware klap kunnen dus zeer ernstige inwendige letsels ontstaan waarvan aan de
buitenkant niets te zien is, maar die toch levensbedreigend zijn. Ook ernstige breuken blijven
dikwijls onzichtbaar zoals een breuk van het bekken of een fractuur van de hals- of
ruggenwervels. Als iemand met een wagen aan 100 kilometer/uur rijdt, wordt hij ook met die
snelheid naar voor geslingerd, dat is met de kracht alsof je van 10 meter hoogte zou vallen.
Als 2 wagens aan 60 kilometer/uur tegen elkaar rijden, moet je de snelheden optellen en kom
je dus op 120 kilometer/uur uit.
Bij de aanrijding van een kind werkt de kracht van de bumper in ter hoogte
van de romp. Het kind wordt onder de wagen gevat.
,Bij de aanrijding van een volwassene werkt de kracht van de bumper in ter
hoogte van het been. Het slachtoffer komt eerst met de romp op de
motorkap terecht en wordt uiteindelijk tegen de voorruit geworpen.
Bij een aanrijding van een fietser hangt alles af van de manier waarop die
wordt geraakt, maar het ontstaan en de aard van de letsels zijn vergelijkbaar met die van een
voetganger.
Vervoer
Maak gebruik van technische hulpmiddelen zoals een schepbrancard, een vacuüm- of
korrelmatras, een spinal board om de patiënt op een zo efficiënt mogelijke wijze te evacueren
van de plaats van het ongeval tot in de ziekenwagen. Zorg steeds eers voor stabilisatie van
het slachtoffer alvorens te transporteren.
Het gouden uur
Een juiste aanpak door de hulpverlener ambulancier kan de dramatische gevolgen van
verwondingen beperken, kan de overlevingskansen vergroten, kan het verblijf in het
ziekenhuis verkorten en/of de kans op invaliditeit verkleinen. Sommige slachtoffers overlijden
binnen enkele seconden of minuten na het ongeval. Vaak gaat het hier om onherstelbare
letsels aan de hersenen of massaal bloedverlies met een circulatiestilstand tot gevolg. Te veel
slachtoffers sterven echter nog op de plaats van het ongeval omdat de omstaanders de BLS
(Basic Life Support) technieken niet kennen. De meeste overlijdens gebeuren in de eerste uren
na het ongeval. Het gaat dan meestal om verwondingen waarbij snelle en efficiënte hulp
levensreddend kan zijn.
BORSTKASLETSEL OF THORAXTRAUMA
Verwondingen van de borstkas zijn soms moeilijk te beoordelen omdat het dikwijls gesloten
letsels zijn waarbij je de schade niet rechtstreeks kan zien.
Welke soorten borstkasletsels zijn er?
GESLOTEN THORAXTRAUMA
A Borstbeenbreuk of sternumfractuur
De breuk van het borstbeen of een sternumfractuur wordt meestal veroorzaakt door een
kracht die recht op het borstbeen komt. Dit gebeurt vaak bij oudere personen bij een frontale
aanrijding. Je ziet de breuk niet, de patiënt klaagt over pijn midden op de borstkas en vaak
over dyspnoe1.
1
kortademigheid
,B Ribbreuk
Het meest voorkomende borstkasletsel is de breuk van één of meerdere ribben. Bij jongere
mensen zijn de ribben nog een beetje soepel. Bij ouderen worden de ribben stijver, dan
breken ze makkelijker. Bij oudere mensen wordt een rib zelfs door een kleine val snel
gebroken. Bij jongere mensen en kinderen breken ribben slechts door een grote kracht op de
borstkas.
De bovenste 4 ribben worden beschermd door de schouderbladen, zodat die ribben niet snel
zouden breken. De meeste ribbenbreuken gebeuren tussen de 5de en de 10de rib. De 11de en
de 12de rib breken minder snel omdat ze aan één kant los zitten en dus makkelijker
meeplooien.
Bij een ribbenbreuk klaagt de patiënt over pijn op de plaats van de breuk. De pijn neemt toe
bij hoesten, bewegen of ademen. Door de pijn kan de patiënt niet normaal ademen. De
patiënt zit dikwijls gekromd over de gebroken rib en houdt de plaats van de breuk vast, in
een poging die te ondersteunen. Een ribbenbreuk kan aanleiding geven tot ernstige
verwikkelingen die verder besproken worden. als meerdere ribben gebroken zijn waarbij dan
een deel van de borstkaswand loshangt, dan spreekt men van een fladderthorax.
Ingedeukte of gebroken ribben kunnen de longen beschadigen of bloedingen van longen of
bloedvaten veroorzaken. Er kan zich lucht ophopen tussen het longvlies en de borstkaswand.
Als de onderste ribben afbreken kunnen ze buikorganen treffen en inwendige bloedingen
veroorzaken.
1 → ribbreuk
2 → fladderthorax
3 → fladderthorax
C Fladderthorax
Bij een fladderthorax is een stuk van de borstkaswand losgekomen. Dat gebeurt als 3 of meer
naast elkaar liggende ribben aan dezelfde kant van de borstkas op minstens 2 plaatsen
gebroken zijn, of als het borstbeen gebroken is en aan weerszijden de ribben van het
borstbeen zijn losgebroken.
Een deel van de borstkaswand hangt niet meer vast aan de rest en kan dus niet meer met de
borstkas meebewegen. Dit deel van de thorax gaat dan paradoxaal bewegen (fladderen).
Tijdens het inademen beweegt het stuk naar binnen, tijdens het uitademen gaat het stuk naar
buiten. Dit is normaal gezien andersom, dit is een zeer ernstig letsel. Het losse fragment
beweegt in de tegenovergestelde richting van de normale ademhalingsbeweging.
, D Longkneuzing of longcontusie
Ingedeukte of gebroken ribben kunnen de long kneuzen. Dit kan je niet zien. De patiënt heeft
pijn en klaagt over dyspnoe, zoals bij een ribbenbreuk. Soms beweegt de borstkas
onregelmatig bij het ademen, de patiënt kan ook bloed ophoesten (haemoptoe).
E Pneumothorax
Bij een pneumothorax hoopt er zich lucht (pneumo) op tussen het vlies dat de longen
omgeeft en het vlies dat de wand van de borstkas bekleed. De opgehoopte lucht verhindert
dat de long zich op die plaats kan vullen. Als daar veel lucht wordt verzamelt, kan het hart en
de grote bloedvaten worden weggedrukt en kan het bloed niet meer terugvloeien naar het
hart. Dat noemt men de spanningspneumothorax. Bij een open pneumothorax is er via een
open wonde verbinding met de buitenlucht. Bij een gesloten pneumothorax is dat niet het
geval omdat het longvlies onbeschadigd is. Soms kan de lucht (tussen de huidlagen)
ontsnappen en zich ophopen ter hoogte van hals en gelaat. Als je dan de huid aanraakt, voelt
het als krakkende sneeuw (subcutaan emfyseem). Indien dit zeer uitgesproken is krijgt de
patiënt soms het uitzicht van een ‘Michelin ventje’. De patiënt klaagt over pijn zoals bij een
ribbenbreuk. Soms is de dyspnoe heel uitgesproken en kan ofwel snel ofwel traag toenemen.
Soms is de adamsappel verplaatst naar de kant van de onbeschadigde long.
OPEN GESLOTEN
PNEUMOTHORAX PNEUMOTHORAX
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller DGH. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.41. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80467 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now