Hoofstuk 12: Organisatie van de Dringende Geneeskundige Hulpverlening
INLEIDING
Wat is Dringende Geneeskundige Hulpverlening?
Als we er een woordenboek op naslaan dan is hulpverlening het optreden ten gunste van een
persoon waarbij men zich samen met de andere inzet om iets te doen. Hulpverlening is ook een
synoniem voor bijstand, met andere woorden alles wat wordt gedaan om iemand anders uit een
moeilijke situatie te helpen en hulpverlening is ook iemand helpen om aan een gevaar te
ontkomen.
In deze context is hulpverlening geneeskundig. Dat is de wetenschap die het behoud en het
herstel van de gezondheid tot voorwerp heeft. Het betreft niet alleen geneeskundige
hulpverlening, maar ook dringende hulpverlening. Dringend is alles wat men onmiddellijk moet
doen. Dringendheid of urgentie impliceert dus een noodzaak om snel te handelen. Zo worden
respectievelijk de begrippen hulpverlening, geneeskundig en dringend verklaard.
Als we deze definities samen leggen dan kunnen we Dringende Geneeskundige Hulpverlening
omschrijven als het inzetten van alle middelen om iemand te onttrekken aan een gevaar dat zijn
gezondheid bedreigt, en dit door zo snel mogelijk te handelen.
DE WETGEVING OP DE DRINGENDE GENEESKUNDIGE HULPVERLENING
Het eerste artikel van de wet van 8 juli 1964 betreffende de Dringende Geneeskundige
Hulpverlening omschrijft de opdracht en het toepassingsgebied van de DGH.
Zo moet men onder Dringende Geneeskundige Hulpverlening verstaan: “Het onmiddellijk
verstrekken van aangepaste hulp aan alle personen van wie de gezondheidstoestand ten gevolge
van een ongeval, een plotse aandoening of plotse verwikkeling van een ziekte een dringende
tussenkomst vereist na een oproep via het eenvormig oproepstelsel waardoor de hulpverlening,
het vervoer en de opvang in een aangepaste ziekenhuisdienst worden verzekerd.”.
De wet van 8 juli 1964 stelt een oproepsysteem in dat toelaat alle aangepaste middelen in te
schakelen om de bevolking toegang te verschaffen tot zorgverstrekking in noodgevallen. Het
nummer 112 is het enige oproepnummer voor Dringende Geneeskundige Hulpverlening en de
trigger voor alle verstrekte hulpmiddelen bij een oproep.
,De historische context.
Om de context en de redenen te situeren die in 1964 aanleiding hebben gegeven tot de
uitvaardiging van de wet, moeten we weten dat tot dan toe de Commissies van Openbare
Onderstand verplicht waren om elke persoon te helpen die zich op het grondgebied van de
gemeente bevond en die onmiddellijk zorgbehoevend was. Dit nog vooraleer zijn behoeftige
toestand op welke wijze dan ook werd onderzocht. Enkel de ziekenhuizen uitgebaat door deze
commissies waren verplicht om slachtoffers van een ongeval of een ziekte op de spoeddienst op
te nemen.
In de periode tussen 1950 en 1960 zijn er zich nieuwe spoedsituaties gaan voordoen. Bijvoorbeeld
de stijging van het aantal verkeersongevallen door toename van het wegverkeer. Een epidemie
van kinderverlamming teisterde in die periode ons land. Een wetgevend optreden was dus nodig
om te zorgen dat deze patiënten minder aan hun toeval werden overgelaten.
Ons land was tussen 1958 en 1963 de eerste ter wereld dat beschikte over een eenvormig
oproepstelsel dat heel het grondgebied besloeg met een eenvoudig en gemakkelijk te onthouden
oproepnummer: nummer 900, dat in 1987 werd gewijzigd in nummer 100. Op Europees niveau
heeft men nummer 112 als noodnummer.
In 1959 werd een test hulpcentrum geïnstalleerd in Antwerpen. Dit werd de testbank voor de
uitbouw van de DGH in België. In 1963 werden in België 16 hulpcentrales in gebruik genomen. De
verdeling van de centrales was louter gebaseerd op de toen gangbare telefonische wetenschap
en per hulpcentrale werd één of meerdere telefoonzones toevertrouwd. Zoals de hulpcentrale bij
de brandweer van Antwerpen stond in voor zones 03 en 014 en de hulpcentrale bij de brandweer
Mechelen stond in voor de zone 015. Sinds 1997 beschikt België nog over 10 hulpcentrales,
telkens 1 per provincie.
De FOD Binnenlandse Zaken is verantwoordelijk voor de inrichting en de werking van de
hulpcentra 112. De FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu is
verantwoordelijk voor de organisatie, de geneeskundige toestellen en de vorming van
hulpverleners die werken in het kader van de Dringende Geneeskundige Hulpverlening.
Elementen van de DGH
Het hulpcentrum is de centrale waar er gevolg wordt gegeven aan de oproep voor hulp van of
voor een persoon in nood. Het hulpcentrum treedt in werking na het activeren via het eenvormig
oproepstelsel: het noodnummer 112. Vandaar dat men spreekt van het hulpcentrum 112.
, De hulpcentra worden bemand door de aangestelde. Via verschillende opleidingen en
begeleidingsprojecten worden de aangestelde getraind om aan de hand van de verkregen
telefonische informatie de gepast hulp ter plaatse te sturen.
Hiervoor heeft de aangestelde een vorderingsrecht zodanig dat kan gezorgd worden voor de
hulpverlening, het transport en het onthaal in een aangepaste ziekenhuisdienst. Dit
vorderingsrecht vormt een belangrijke afwijking van de persoonlijke vrijheid van iedereen.
Wanneer iemand de 112 belt, dan vordert de aangestelde namelijk de dichtstbijzijnde arts,
ambulancedienst, mobiele urgentiegroep of ziekenhuisdienst op. De patiënt mag dus niet eisen
naar het ziekenhuis van zijn/haar keuze te worden gebracht, en ook de arts mag in principe de
patiënt niet naar een ander ziekenhuis sturen dan het ziekenhuis dat door de aangestelde is
opgevorderd.
Naast de nodige geneeskundige hulpverlening kan het hulpcentrum 112 ook nodige
hulpmiddelen voorzien van andere disciplines zoals de brandweer, politie, civiele bescherming,
diensten voor nutsvoorzieningen (gasmaatschappij, elektriciteitsmaatschappij, …) interventies van
deze diensten kunnen in sommige gevallen belangrijk zijn om het werk van de DGH mogelijk te
maken. Het hulpcentrum 112 is via de radio dan onze communicatiepartner bij uitstek.
A. De erkende ambulancedienst
Het hulpcentrum 112 kan een ziekenwagen ter plaatse sturen van een calamiteit. De ziekenwagen
is steeds afkomstig van een door het ministerie van Volksgezondheid erkende ambulancedienst.
Het gaat over openbare diensten, voornamelijk brandweerdiensten ofwel over privédiensten die
een overeenkomst met de Staat afsluiten. Een dienst kan slechts erkend worden na een advies van
de federaal gezondheidsinspecteur van de provincie. Dit advies houdt rekening met de behoefte
in de regio, controle van de ambulance en de bemanning. De gezondheidsinspecteur heeft
toezicht op het functioneren van de dienst conform het contract dat opgemaakt werd tussen de
dienst en de overheid. Het niet naleven van deze overeenkomst kan leiden tot intrekken van de
erkenning.
• De ambulancedienst heeft als opdracht:
• Onmiddellijk gevolg geven aan de oproep van de aangestelde.
• Zich ter plaatse begeven met het ambulancevoertuig.
• Er voor zorgen dat de eerste hulp wordt toegediend.
• Vervoer van het slachtoffer naar het ziekenhuis indien noodzakelijk.
• Een ambulancedienst is 24/24 beschikbaar voor het hulpcentrum 112.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller DGH. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.58. You're not tied to anything after your purchase.