Summary
Samenvatting H11 voeding en vertering §1 t/m 5 biologie Nectar 5 Vwo FLEX-boek
- Course
- Level
Samenvatting H11 §1 t/m 5 biologie Nectar 4 Vwo FLEX-boek over het onderwerp voeding en vertering.
[Show more]
Seller
Follow
esms
Reviews received
Content preview
Samenvatting Biologie hfdst. 11 Voeding envertering v5
§11.1 Je voeding
Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), geeft per voedingsstof advies over de dagelijkse
consumptie = ADH.
Overschrijding ADH + matige inspanning > toename in gewicht. Te hoge BMI > obesitas.
Invloed DNA:
Eiwitten waarvoor allelen die het eetgedrag beïnvloeden coderen, leggen verbindingen
tussen zenuwcellen in de hersenen, betrokken bij het hongergevoel. Beïnvloed de dagelijkse
consumptie.
Te veel zout > hogere bloeddruk.
Tekort aan bep. vitaminen/mineralen > gebrekziekten.
- Tekort aan ijzer > te weinig aanmaak hemoglobine/vervoer O2 = bloedarmoede.
- Te weinig vitamine A > nachtblindheid.
Voedingsstoffen:
- Koolhydraten = leveren energie in de vorm van ATP. Dienen als brandstof, bouwstof
(onderdeel van receptoreiwitten) of reservestof (glycogeen).
- Vetten = dienen als brandstof, bouwstof voor membranen en hormonen en als
warmte-isolatie. Wordt onder de huid opgeslagen als reservestof.
- Eiwitten = dienen als bouwstof (spiereiwitten, Hb & antistoffen) en als brandstof.
- Water = dient als bouwstof voor je cellen, transportmiddel (bloedplasma),
oplosmiddel en warmtebuffer (houdt lichaamswarmte vast).
- Mineralen = dienen als bouwstof (kalkzout > botten & ijzerzout > Hb) en spelen een
rol bij verschillende processen in je lichaam (Na+ en K+ > werking zenuwcellen).
Spoorelementen = mineralen waarvan je maar een kleine hoeveelheid nodig hebt.
- Vitaminen = essentiële voedingsstoffen, gebruikt het lichaam in kleine
hoeveelheden. Dienen als regelstof/beschermende stof.
Voedingsvezels = onverteerbare plantaardige koolhydraatmoleculen. Functie: stimuleren
van de darmperistaltiek, samentrekking van de spieren van het darmkanaal > goede
doorstroming van de voedselresten in het darmkanaal. Nemen veel water op > toename
volume darminhoud & soepele ontlasting met structuur.
- Te weinig > verstopping (obstipatie)
Additieven = stoffen die zijn toegevoegd om het voedingsmiddel aantrekkelijker of langer
houdbaar te maken, zoals conserveringsmiddelen en kleur-, geur- en smaakstoffen. Zijn
alleen in grote hoeveelheden soms schadelijk. ADI = aanvaardbare dagelijkse inname.
Voedselallergie = een heftige reactie op een normale voedingsstof. Eten van het product >
stof histamine komt vrij in het lichaam > slijmvliezen zetten op en bloedvaten verwijden >
o.a. benauwdheid, jeuk en bultjes op de huid kunnen ontstaan.
, §11.2 Verteringsstelsel
Mechanische verkleining voedsel maakt de vertering makkelijker. Enzymen in
verteringssappen breken de voedingsstoffen af tot opneembare moleculen. Afbraak van
macromoleculen uit je voeding door enzymen = chemische vertering.
Transport voedsel:
Spieren in de wand van je maag-darmkanaal duwen voedselbrokken naar beneden en
kneden het voedsel darmperistaltiek. Lengtespieren trekken vóór de voedselbrok samen en
kringspieren erna. De voedselbrok verplaats zich en het proces herhaalt zich.
Vertering vindt plaats in verschillende organen m.b.v. diverse enzymen uit verschillende
verteringssappen.
- Zes grote speekselklieren;
- Kleinere speekselkliertjes in de wangen en het slijmvlies onder de tong.
Samenstelling speeksel:
- Amylase, enzym, breekt zetmeelmoleculen af;
- Slijm > doorslikken voedsel;
- Eiwitten met een mondbacterie- en schimmeldodende werking.
Slikreflex = tong duwt het voedsel de slokdarm in. Het strotklepje sluit de luchtpijp en de
huig de neusholte af.
Stap drie: de maag, kneedt de voedselbrokken en vermengt ze met maagsap
(maagsapklieren). Maagsap bevat drie klierproducten:
1. Zoutzuur, laat eiwitten opzwellen > bevordert contact enzymen. ‘Maagzuur’
activeert daarnaast eiwitsplitsende enzymen en dood bacteriën. pH = laag.
2. Pepsinogeen, inactief pro-enzym, hieruit ontstaat o.i. van zoutzuur het actieve
peptase (breekt eiwitten af tot polypeptiden).
3. Maagslijmvlies (slijm), bedekt de binnenkant van de maag > bescherming cellen
maagwand tegen HCl en peptase.
Bovenkant:
Kringspier sluit de maag af van de slokdarm.
Onderkant:
Kringspier sluit de maagportier af.
Voorkomt:
Teruggaan voedselbrij naar de slokdarm of instromen van de twaalfvingerige darm.
Omgeving maag te zuur > vertering koolhydraten stopt bijna volledig. Peptase breekt het
eiwit amylase af.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller esms. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.27. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now