Kenmerkende aspecten tijdvak 5
Het begin van de Europese overzeese expansie
Motieven ontdekkingsreis: machtsuitbreiding, vergroten handel, kolonisatie en
verspreiding christendom.
Tot 1452: specerijen worden naar Europa gebracht vanuit Azië via Byzantijnse
Rijk (huidige Turkije).
1452: Ottomanen veroveren Byzantijnse Rijk. Europeanen konden niet meer
langs Turkije voor de specerijen uit Azië zochten zeeroute. Stimuleert nieuwe
ontwikkelingen o.a. navigatie. Uiteindelijk route om Afrika heen Portugal
bouwt factorijen (handelskantoren) voor opslaan handelswaar.
1492: Columbus wil kortere route naar Indië en vaart via de Atlantische Oceaan
komt uit in Amerika. Conquistadores nemen het land van Azteken en Inca’s
over (kolonisatie), maar door ziektes sterven de volkeren uit. Arbeidskrachten
nodig: ontstaan (trans-Atlantische) slavernij.
Op zoek naar goud en om specerijen uit Oost-Azië te halen verkenden Portugezen
en Spanjaarden als eersten de kusten van Afrika, Azië en Amerika. Spanjaarden en
Portugezen veroverden grote delen van Amerika waar ze kolonies stichtten. De
indiaanse bevolking kwam grotendeels om. Aan het einde van de 16e eeuw reisden
ook Nederlanders, Engelsen en Fransen naar Oost-Azië. Langs de Afrikaanse en
Aziatische kusten stichtten Europeanen versterkte handelsposten. Tussen de vier
werelddelen kwam een uitwisseling van personen, goederen en culturen op gang.
Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van
een nieuwe wetenschappelijke belangstelling
Renaissance: herleving van de klassieke oudheid (in Italië vanaf de twaalfde eeuw).
Hierdoor kwam er meer aandacht voor het leven op aarde -> nieuw mens- en
wereldbeeld: geen soberheid van de kerk (memento mori, ‘gedenk te sterven’),
maar genieten van het leven (carpe diem, ‘pluk de dag’); God wordt minder
belangrijk, maar is nog steeds erg belangrijk; meer aandacht voor individu en
zelfontplooiing: kunst (bestuderen anatomie voor realisme) en argumenten (in plaats
van overnemen kennis). Door kruistochten kwam meer kennis van de Grieken en de
Romeinen (bewaard door Arabieren) in Europa à dogma’s (= aangenomen kennis)
wordt niet langer geaccepteerd -> ontstaan wetenschappelijke methode.
De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid
Italiaanse steden (Florence, Pisa, Genua, Luca en Venetië) worden rijk door handel
met specerijenhandel. Door gebrek aan centraal bestuur geen burgers die (veel)
belasting moeten betalen. Hierdoor: veel rijkdom. Idealiseren eigen verleden:
oriëntatie op Grieks-Romeinse Rijk. Klassieke teksten bestudeerd
door humanisten oudheid vormde basis voor kunst (schilderijen, architectuur,
beeldhouwwerken), literatuur en wetenschap (zie KA19).
De protestantse reformatie die de splitsing van de christelijke kerk in West-
Europa tot gevolg had
Bestudering klassieke oudheid bestudering oorspronkelijke Bijbelteksten (o.a.
Oudgrieks). Door onderzoek bleek dat de Latijnse vertaling fouten bevatte. Ook
andere kritiek kerk: afwijking van de leer van de Bijbel, zoals bleek uit corruptie,
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anoukmolenaar26. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.22. You're not tied to anything after your purchase.