Inleiding tot de studie van de Europese literatuur en cultuur: voor 1800
Summary
Samenvatting Namen én termen europese voor 1800.
4 views 0 purchase
Course
Inleiding tot de studie van de Europese literatuur en cultuur: voor 1800
Institution
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Book
Ontluikende letteren
soms met wat extra context, omvat alle namen en termen van de lijst in het boek -> niet de hoorcolleges dus () met hun informatie uit het boek in bullet points.
Inleiding tot de studie van de Europese literatuur en cultuur: voor 1800
All documents for this subject (11)
Seller
Follow
fienschool
Content preview
Inleiding tot de Europese literatuur en cultuur:
voor 1800
Les 1: belangrijke info
- chronologisch overzicht: Oudheid; Middeleeuwen; Vroegmoderne tijd
- enkel literair perspectief uit HB = te kennen → zelfstudie adhv namen- en termenlijst
- vergeet namen van de ppts niet toe te voegen!
→ inleiding
- Vb van overdracht lit ~eeuwen: mythe van Europa
- Literatuur? Enge definitie → poëzie, theater & roman. Brede definitie → orale en
geschreven vorm; vele tekstvormen!
- Verhalen en helden: beschrijving van handeling door held om doel te bereiken.
(Discussiepunt: vanaf wanneer verhaal? Hamlet = bv. antiheld)
- Definitie van literatuur is onderhevig aan historische variatie.
- 1455 Gutenberg vindt boekdrukkunst uit! (→ Gutenbergbijbel)
Zorgt voor minder verloren gaan van teksten (geschreven>orale
transmissie als je bron wil behouden)
Termen
Palimpsest: stuk perkament dat steeds opnieuw werd gebruikt om nieuwe teksten op te
schrijven.
de homerische kwestie: welke versies van Homeros = juist? vraag tijdens inventarisering in
Alexandrië
de canon: selectie (adhv wisselende esthetische, pol, religieuze… normen) aan literaire
teksten die belangrijk en exemplarisch zijn. Vormt een soort maatstaf. ‘erkende’ & ‘gelezen’
werken die voorbeeldfunctie hebben → navolgenswaardig.
Imitatio: navolging van eerdere werken die men bewondert & nadoet (oorspronkelijk in
retorica scholen Griekse oudheid) → aanvankelijk positieve connotatie want traditie. na
Romantiek negatieve lading (Originalgenie)
Aemulatio: trachten de eerdere werken te overtreffen. (bv. Vergilius met de Aeneis als
imitatio en aemulatio van Odyssea)
Mimesis: visie op kunst als nabootsing vd werkelijkheid
Catharsis: zuivering van emoties door het beleven van kunst
,Lyriek: gezongen poëzie met lier/instrument als begeleiding. Geeft uitdrukking ah innerlijke
subjectieve leven. Vaak op specifieke gelegenheden, in vers en er zijn veel genres binnen
de lyriek (ode, elegie…)
Drama: beschrijving van een actie die w opgevoerd door acteurs op een podium. versvorm,
eenheid in tijd, actie en plaats.
Epiek: afwisseling tussen stem v auteur en van personage. Grootse heldendaden/mythische
verhalen worden bezongen in vers.
Tragedie: Plot = beweging van geluk naar ongeluk door een val vd personages. Hamartia =
the fatal flaw die zorgt voor de teloorgang. Drukt de onafwendbaarheid van heersende
krachten uit.
Komedie: drama met als doel een lach teweeg te brengen bij publiek
Tragikomedie: mix van komedie en tragedie
Sonnet: (kwatrijnen en terzetten met omwenteling ih midden)
Topos: herkenbare stijlfiguur; een cliché
Hoofdstuk 1: Griekenland
1.1 Auteurs
Preklassieke periode
Homerus: (800 vc) overgang nr archaïsche periode
- Ilias → trojaanse oorlog. gedetailleerde opsomming schepen
- Odysseia → omzwervingen, problematische thuiskomst, trouwe vrouw; beide in
medias res begin
- wss 7 epische verhalen in cyclus, slechts fragmenten +Ilias en Odysseia over
- centrale gebeurtenis = trojaanse oorlog, 4 eeuwen voor schrijver → via orale poëzie
doorgegeven; in het Ionisch neergeschreven
- tijdens klassieke tijd nog homerische hymnen door homeriden (= voordragers van
zijn epen) als nawerking
Sappho: (eind 7e begin 6e E vc) Lesbos, Eolisch dialect
- lyrische poëzie → een manier van spreken over de wereld, in dactylische hexameter
- was een Aoidos: muzen vertolken
- Monodische zang
- melische poëzie (sololied)
,Aesopus: (6e E vc) slaaf in Ionië
- didactische poëzie → 350 fabels (=kort verzonnen verhaal met zedenles, meestal
dieren in hoofdrol)
- de krekel en de mier & de vos en de raaf
- bestaan = niet 100% zeker, misschien verzonnen figuur als verzamelaar van fabels
Klassieke periode
Plato: (4e E vc) school van Plato = de academie
- dialogen neergeschreven als leerling van Socrates
- politeia → politieke ideeën Plato (mensen = fundamenteel ongelijk in ratio, dus
enkel filosofen kunnen ware ideeën kennen en mogen dus besturen)
- dualistisch wereldbeeld (kennis geeft toegang tot ideeënwereld)
- mimesis → negatieve bijklank: schijnwerkelijkheid in 2de graad
Aristoteles: leerling van Plato, (4e E vc)
- Politica → oneens met Plato, polis = meest wenselijke pol systeem, X één regerende
groep
- ⅓ werk = biologie (en hij wist al dat de aarde rond is!)
- eerste systeemfilosoof
- oprichter van de peripatetische school
- mimesis in dramatiek
Aeschylus: (1e helft 5e E vc) tragedieschrijver
- voert 2e acteur in
- creëert organisch verband tussen opeenvolgende tragedies // auteur (Oresteia bv)
- Oresteia (→ enige overgebleven thematisch coherente trilogie.) omvat …
- Agamemnon
- De offerplengsters
- De Eumeniden
centrale thema = wraak. (Agamemnon werd vermoord door Clytaemnestra in bad als wraak
vr dood Iphigenia bij vertrek nr trojaanse oorlog → Elektra & Orestes brengen hun moeder
Clytaemnestra om als wraak vr vadermoord. Orestes w door wraakgodinnen achtervolgd tot
deze in Athene door godin Athena tot Eumeniden worden gemaakt → wraak komt tot
stilstand)
- De Perzen: enige Gr tragedie met historisch ipv mythologisch onderwerp
- 7 bewaard gebleven tragedies van het honderdtal
- goden bepalen de wereldorde (cfr. Oresteia)
Sophocles: (5e E vc)
- voert 3e acteur in & beperkt rol vh koor
- 7 vd 130 tragedies bewaard
- goden bepalen de wereldorde (cfr. Koning Oedipus)
- Koning Oedipus: (voorspelling dat zoon v koning & koningin Thebe zijn vader zal
vermoorden & moeder zal huwen →w te vondeling gelegd & groeit op als koning van
Corinthe, later redt hij Thebe van monster en huwt weduwe + koningin van Thebe: de pest
breekt uit en enige oplossing = moordenaar van oud-koning Thebe vinden. Oedipus ontdekt
, dat hij dat is en de voorspelling waar is → steekt ogen uit en verlaat thebe) tragische ironie:
ontlopen vloek = doen uitkomen
Euripides: (5e E vc) jonge tijdgenoot v Sophocles (++ succes in 4e E)
- 17 vd 92 tragedies bewaard
- Medea, Iphigenia in Aulis, Iphigenia in Tauris, Andromache…
- nog minder rol vh koor
- -- rol van goden, ++ irrationele drijfveren achter menselijk handelen (cfr. psyche van
Medea)
- de Bacchanten: dionysisch aspect!!
Aristophanes: (mid 5e tot begin 4e E vc) ‘Oude komedie’
- conservatief dichter, neemt Atheense burgers op de korrel
- bv. De wolken → Socrates
- Lysistrate: Atheense vrouwen gaan in seksstaking → mannen moeten vr vrede
zorgen
Postklassieke periode
Apollonius van Rhodos: (3e E vc)
- Argonautica: (verovering vh gulden vlies door Jason)
Menander: (mid 4e tot begin 3e E vc) Nieuwe komedie (++ stereotypes)
- Dyskolos: (mensenhater)
- Latijnse lit begint bij nieuwe komedie, GR lit eindigt er.
1.2 Termen
In medias res: begin in het midden vd handeling
Aoidos: de bemiddelaar ve zang dat van goddelijke oorsprong is. → contact mens & god.
dicht terwijl hij zingt.
“homerische” vergelijking: een lang uitgesponnen vergelijking, typisch vr episch vertellen.
(zoals… ,zo …)
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fienschool. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.07. You're not tied to anything after your purchase.
