Wat is een plant:
Niet zo’n eenvoudige vraag aangezien er zoveel diversiteit is in het plantenrijk. Wat deze organismen
echter gemeenschappelijk hebben, is de aanwezigheid van bladgroen dat een belangrijke rol speelt bij
fotosynthese (waarover later meer). Door fotosynthese kunnen planten hun eigen voedsel aanmaken, wat
hen uniek maakt onder de levende organismen.
Planten worden ingedeeld in verschillende categorieën op basis van bouw en voortplanting.
LES 2: HERFSTVRUCHTEN
INLEIDING
Appels plukken in de boomgaard, noten rapen, eikels en kastanjes zoeken tussen de afgevallen bladeren in
het bos... boeiende ervaringen voor kleuters tijdens exploratietochten in september en oktober. Zo
ontdekken de kinderen dat de herfst de tijd is van rijpe en afgevallen vruchten.
Alle vruchten ontstaan uit bloemen.
VAN BLOEM TOT VRUCHT
Om een nieuw plantje te vormen en voor een goede
start voor dit plantje te zorgen, moeten eerst een paar
dingen gebeuren:
1. Bestuiving: Het stuifmeel (gevormd in meeldraden)
moet op de stamper/stempel terecht komen van
andere bloem
Er groeit een stuifmeelbuis doorheen de stijl naar
het vruchtbeginsel, deze buis drinkt het zaadbeginsel
2. Bevruchting: De mannelijke cel (in stuifmeelkorrel)
moet met de vrouwelijke eicel (in vruchtbeginsel)
versmelten
Zaden worden gevormd, bevatten embryo
3. Zaadzetting: De embryo moet worden gevormd, met voedsel voorzien en beschermd
4. Vruchtvorming: Een effectief transportmiddel moet ontstaan
Vrucht
Kroonbladen niet meer Delen boven
nodig: lokken insecten vruchtbeginsel niet
voor bevruchting meer nodig
,`Een vrucht is het volledig en ontwikkeld en gerijpt vruchtbeginsel. Zijn er nog andere delen van de bloem
betrokken, dan is het een schijnvrucht
Het zaad heeft zich uit de zaadknop ontwikkeld en bevat het embryoplantje, het reservevoedsel en de
zaadhuid. Het zaad zit in de vrucht.
Belangrijke vragen voor de indeling:
- Is de vrucht sappig of droog?
- Gaat de vrucht open of blijft ze gesloten?
- Uit hoeveel vruchtbladen bestaat de
vrucht?
- Waar zitten de zaden (in vruchtvlees of
steenkern?)
Doorsachtige vrucht echte vrucht,
gaat open, wordt droog
Nootachtige vrucht echte vrucht,
gaat niet open, wordt droog
Vlezige vrucht:
Bessen echte vrucht, gaat niet open, sappig
Steenvruchten echte vrucht, gaat niet open, alleen buitenste wordt sappig, binneste is hard
Soms giftig (bessen)
Leer de kinderen om NOOIT te eten of te proeven van bessen en vruchten die ze in de tuin, in het bos...
vinden. Kinderen moeten altijd eerst advies vragen aan een volwassene.
Met bessen kun je allerlei boeiende activiteiten bedenken zoals:
bloemstukjes of herfststukjes maken in oasis
laten drogen om als vogelvoer te gebruiken in de winter
stroop of jam maken met eetbare bessen
afdrukken maken met het sap van de bessen
Fruit: eetbare vlezige vruchten
Fruit behoort tot de eetbare vlezige vruchten. Alle soorten hebben:
een schil, die het vruchtvlees beschermt
suikerhoudend lekker vruchtvlees
een of meerdere zaden
Elke soort fruit heeft zijn eigen typische kenmerken: vorm, kleur, smaak, geur, aanvoelen van schil en
vruchtvlees, hardheid, sappigheid. De verschillende variëteiten van een soort kunnen onderling ook sterk
verschillen.
Bv. Bij de aardbei is de bloembodem vlezig uitgegroeid, en langs de buitenzijde bezet met kleine
dopvruchtjes (droge vruchten).
Schijnvruchten:
Verzamelvrucht kenmerken: ontstaan uit één bloem met vele, niet vergroeide vruchtbladen
Voorbeelden:
- Appel (pitvrucht)
- Aardbei (samengestelde dopvrucht)
- Rozebottel (samengestelde dopvrucht)
, - Framboos/ braam
Vruchtstand kenmerken: schijnvrucht/ ontstaan uit verschillende bloemen in een bloeiwijze/ de
afzonderlijke vruchten kunnen noten, bessen of steenvruchten zijn.
Voorbeelden:
- Vijg
- Moerbei
- Ananas
Droge vruchten kenmerken: 3 groepen
Groep 1: Vruchten met bolsters en napjes: Amerikaanse eik, zomereik, beuk, hazelnoot, tamme kastanje,
paardenkastanje
Kenmerken van de bolsters: vorm(welke vruchten kunnen rollen?)/ veel stekels of niet/ hoe voelen ze
aan/kleur en aanvoelen van buitenkant bolsters en napjes/ binnenkant
Groep 2: Vruchten met vleugels: haagbeuk/ linde/ es/esdoorn
Probeer de functie van de vleugeltjes uit
Let op de vorm van de vleugeltjes
Hangen ze afzonderlijk/ met beperkt aantal/met grote groep samen?
Onderzoek waar het vruchtje zit/vorm van het vruchtje
Hoe worden ze verspreid?
Groep 3: Vruchtengroepen, m.a.w. vruchten die met veel bij elkaar zitten in 1 structuur: berk/els
Bij de berk valt de vrucht gemakkelijk uiteen. Welke 2 verschillende deeltjes zie je? Wat is de
eigenlijke vrucht? Hoe zou deze vrucht verspreid worden? Waaruit leid je dit af?
Haal de vruchten uit een elzenpropje. Leg ze op water. Wat merk je? Wat zegt dit over de
verspreidingswijze?
Hoe worden ze verspreid?
ALLEDAAGSE NAMEN VRUCHTEN
VERSPREIDING
Verspreiding van vruchten en zaden kan op volgende manieren:
Actief
Hoe:
1. Wegschietend
2. Kruipend of springend over grond
3. In de grond borend
Kenmerken:
- Explosief opensplijten van droge vrucht
- Explosief opensplijten van met vocht gevulde vrucht
- Reageren op wisselingen in luchtvochtigheid
Bv. Springzaad
, Wind
Hoe:
1. Door bewegen van de plant
Zaaddoosjes worden door de wind heen en weer
bewogen. De kleine zaadjes worden door kleine
openingen uit de vrucht geschud en een eindje door de
wind meegevoerd. Bv. klaproos
2. Door meevoeren met wind
De vruchten of de zaden van een aantal planten zijn
voorzien van vleugeltjes of pluisjes, waardoor ze gemakkelijker door de wind meegevoerd
worden. Bv. Esdoorn
Water
Hoe:
1. Op het water (drijven)
2. Door regendruppels (wegspoelen)
3. Door regendruppels (wegspetteren)
Kenmerken:
- Waterafstotend materiaal van vrucht-/zaadhuid
- Drijfvermogen door luchtkamers/kurkweefsel
Dieren/mensen
Uitwendig
Hoe:
1. Onopzettelijk transport op vacht, veren, poten…
2. Verzamelen, verstoppen, vergeten
3. Morsen tijdens eten
4. Verslepen door mieren
Kenmerken:
- Weerhaken, slijmlaag (bij 1)
- Voedselrijk, duurzaam (bij 2)
- Vele kleine zaden bij elkaar (bij 3)
- Aanhangsels met olie, suiker en vitaminen (bij 4)
Inwendig
Hoe:
Via uitwerpselen bij eten van vruchten/zaden
Kenmerken:
1. Voedselrijk
2. Fel gekleurd
3. Zaden beschermd door stevige laag
4. Zaad of pit omgeven door slijmlaag
Bv. Lijsterbes
VRUCHTEN IN KLEUTERKLAS
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller insloubers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.