Hoofdstuk 6 Patiëntenvoorlichting en het bevorderen van zelfmanagement
door verpleegkundigen
6.3 Belemmeringen in het bevorderen van zelfmanagement – informatievoorziening
Factoren die meespelen in de belemmering van informatievoorziening zijn het uitwisellen van
informatie, participatie, het nemen van beslissingen en het omgaan met de negatieve kanten
van gezondheidsadviezen.
Slechte informatievoorziening en slechte voorlichting vormen een belangrijke obstakel voor
de patiënt. Een grote informatiebehoefte bij de patiënt blijkt vaak samen te gaan met
angstige en depressieve gevoelens; het omgekeerde is ook mogelijk: dat de patiënt die meer
verontrust is, wel goed geïnformeerd is maar behoefte heeft aan meer informatie. Bij
gevoelens van angst en depressie kan de informatie ook minder goed worden verwerkt. Het
gevoel van de patiënt dat hij de situatie niet aankan, is duidelijk gerelateerd aan zowel de
kwaliteit van de informatieverstrekking als aan de voorbereiding op het onderzoek en de
behandeling. Er is onvoldoende uitgegaan van de vragen en de behoeften van de patiënt of
er is onvoldoende onderkend dat de angst bij de patiënt het hem onmogelijk maakt om de
informatie op te nemen en te verwerken. Patiënten raken van streek als de informatie niet
patiënt gericht is, als er geen gerichte informatie wordt gegeven, als gevoelens niet geuit
worden, als vragen niet gesteld kunnen worden en als er geen ruimte wordt gegeven om
mee te beslissen. Het informeren op een onjuist moment heeft een ontmoedigende werking.
Hetzelfde geldt voor een teveel aan informatie (zonder hoop). Patiënten voelen zicht hierdoor
niet gesteund en eenzaam. Hierdoor ervaren patiënten geen controle te hebben over het
gezondheidsprobleem. Patiënten zijn hierdoor niet in staat het gezondheidsprobleem een
plaats te geven, de gevoelens van kwetsbaarheid worden sterker wanneer de
beroepsbeoefenaar veelvuldig benadrukt dat er niets aan de hand is of dat het wel goed
komt.
Het opbouwen van een goede interpersoonlijke relatie is een voorwaarde voor optimale zorg.
In een positiever interpersoonlijke relatie is er sprake van samenwerking en vullen patiënt en
verpleegkundige elkaar aan. De communicatie zou vorm moeten krijgen door een combinatie
van een patiëntgerichte en zorgverlener gerichte benadering.
In het algemeen kunnen zorgverleners de informatiebehoefte van een patiënt niet goed
inschatten. De patiënt heeft steeds meer behoefte om betrokken te worden bij de zorg en
hier zelf een concrete, beslissende rol in te spelen.
In het wederzijdseparticipatiemodel is het vertrekpunt de individuele informatie behoefte van
de patiënt. In gezamenlijk overleg bepaalt de patiënt dan samen met de verpleegkundige
hoe hij met het gezondheidsprobleem aan de slag gaat. Hierna kan de patiënt in staat
worden gesteld om leefstijl- en gezondheidsadviezen op te volgen. Het doet niet af aan de
verantwoordelijkheid van de verpleegkundige, maar het model verandert alleen de focus van
die verantwoordelijkheid.
Niet elke patiënt wil even sterk betrokken worden bij beslissingen ten aanzien van zorg en
behandeling. De reden is dat de patiënt zich dan ook verantwoordelijk voelt voor de
behandelingsresultaten. Dit geldt in mindere mate voor het nemen van beslissingen over het
wel of niet opvolgen van leefstijl- en gezondheidsadviezen. Patiënten kunnen op een aantal
manieren reageren, afhankelijk van de consequenties die het opvolgen van de leefstijl- en
gezondheidsadviezen heeft.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller meikedommerholt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.35. You're not tied to anything after your purchase.