Kenmerkende aspecten tijdvak 7: tijd
van pruiken en revoluties (1700 – 1800)
KA27: Rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle
terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale
verhoudingen.
Wetenschappelijke revolutie (KA26): vertrouwen in het denken van mensen neemt
toe -> Verlichting: kritisch denken over godsdienst en maatschappij (sociale standen
etc.). Filosofen nemen aan dat denken leidt tot minder bijgeloof en rationelere keuzes
-> betere samenleving (= rationeel optimisme). Minder noodzaak voor religieuze
verklaring -> opkomst van atheïsme en deïsme. Geloof in maakbaarheid
samenleving.
Belangrijke denkers: Voltaire: godsdienstvrijheid, geen staatsreligie. Rousseau:
volkssoevereiniteit (= een volk bepaalt over het eigen lot en grondgebied) en
beschermen grondrechten. Sociale verhoudingen: Gelijkheid en vrijheid (door
beschermen grondrechten). Smith: vrije markteconomie (mensen maken rationele,
economische keuzes; geen bemoeienis staat). Montesquieu: trias
politica (wetgevende, rechterlijke en uitvoerende macht gescheiden).
KA28: Het voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk
bestuur op eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme)
Door Verlichting -> kritiek op ancien régime (= standenmaatschappij waarin de vorst
alle macht heeft). Om voort te blijven bestaan, hervormden sommigen vorsten hun
bestuur -> verlicht absolutisme: de vorst heeft nog steeds alle macht, maar
invoeren van bepaalde verlichtingsideeën (bijv. godsdienstvrijheid, ophef van
censuur, etc.) = “alles voor het volk, niets door het volk”. Pruisen o.l.v. Frederik II:
invoering verlicht absolutisme. Frankrijk o.l.v. Lodewijk XVI: vasthouden aan ancien
régime en absolutisme.
KA29: Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van
plantagekoloniën en de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel en
de opkomst van het abolitionisme
Vanaf 1700: groei Europese expansie overzee (zie KA18). Groei trans-Atlantische
slavenhandel: (i) Afrikaanse bevolking tot slaaf gemaakt; (ii) vervoerd naar koloniën
in Amerika (in het geval van de Republiek: Suriname) om te werken op plantages
(plantagekoloniën); (iii) opbrengst plantages vervoerd en verhandeld in Europa.
Door Verlichting en christelijke waarden: abolitionisme (= stroming die strijdt tegen
slavernij en slavenhandel) -> afschaffing slavernij in de 19e eeuw. Op Curaçao
(1795): Tula (tot slaaf gemaakte) gebruikt beide argumenten tegen Nederlandse
slavenhouders en komt in opstand -> wordt vermoord, opstand neergeslagen
KA30: De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg
discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap
- Eerste democratische revolutie: Amerikaanse revolutie: Oneens met Britse
regering. Onafhankelijkheidsverklaring: geïnspireerd door verlichtingsidealen (o.a.
Locke). Grondrechten, zoals vrijheid, mensenrechten beschermd
als grondrechten (Bill of Rights). Invoering trias politica (scheiding wetgevende,
rechterlijke en uitvoerende macht).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anoukmolenaar26. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.