Mens en werk 2
Introductie arbeidsrecht
Het belang van het arbeidsrecht
Toepassingsgebied van het arbeidsrecht
Alleen voor particuliere sector en dus niet voor zelfstandigen
Belgisch arbeidsrecht geldt enkel voor werknemers die in België werken
Opdeling van arbeidsrecht
1. Het individueel arbeidsrecht:
één op één relatie
rechten en motivatie bij ontslaan en individuele arbeidsovereenkomsten.
2. Het collectief arbeidsrecht
voor vakbonden en werknemers van een sector (CAO): sluiten van een collectieve
arbeidsovereenkomst.
3. De arbeidsreglementering
regels die je moet volgen
Verbod op kinderarbeid
4. Het sociale handhavingsrecht
organisaties die toezicht doen of de regels worden nageleefd, dit gebeurt aan de
hand van arbeidsinspectie
zwartwerk
Bronnen van het arbeidsrecht
Nationaal:
Recht op nationaal niveau
Wet
Koninklijk besluit
De wet
= Een wet is een reglementering, uitgevaardigd door het parlement en bevat meestal een algemeen
kader
Twee belangrijke wetten
Wet op de arbeidsovereenkomst
Geldigheidsvoorwaarden van de overeenkomst
Regeling afwezigheden
Verplichtingen bij het einde van de overeenkomst
Arbeidswet
regeling arbeidstijden en rusttijden
moederschapsbescherming
Pagina | 1
, Het Koninklijk Besluit
= reglementering uitgevaardigd door de regering. Deze bevat een concrete uitwerking
Voorbeelden:
In de Wet op de feestdagen staat dat werknemers recht hebben op 10 betaalde feestdagen.
In het Koninklijk Besluit betreffende de feestdagen wordt dan verder gepreciseerd welke de 10
betaalde feestdagen zijn.
Internationaal
Heeft voorrang op nationaal, ze hebben meer grond
Bevat regels die voor het arbeidsrecht belangrijk kunnen zijn
Betreft normen van VN, raad van EU, EU-Unie en internationale arbeidsorganisatie
Eenheidsstatuut
Eenheidsstatuut
01/01/2014
Ontslagrecht tussen arbeider en bediende harmoniseren: gelijke opzegtermijn
Bediende: iemand die met de handen werkt
mensen die in het kader van een arbeidsovereenkomst hoofdzakelijk hoofdarbeid
uitvoeren onder gezag van een werkgever in ruil voor loon
in de bouw
Arbeider: iemand die intellectueel werkt
mensen die in het kader van een arbeidsovereenkomst hoofzakelijk handenarbeid
uitvoeren onder het gezag van een werkgever in ruil voor loon
een advocaat
Eenheidsstatuut zorgde ook voor een gelijke behandeling bij ziekte en Carensdag werd afgeschaft
Carensdag: eerste ziekte dag werd betaald bij arbeiders
Toch nog verschillen:
Arbeiders betaal je uit in een uurloon, bedienden in een maandloon;
Arbeiders kunnen economisch werkloos zijn, bedienden slechts onder strenge voorwaarden;
Arbeiders kunnen tijdelijk werkloos zijn omwille van technische redenen of
weersomstandigheden, bedienden niet;
De tussenkomst voor de werkgever bij een gewaarborgd loon bij ziekte ligt lager bij arbeiders dan
bij bedienden;
Arbeiders ontvangen hun vakantiegeld via de Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie;
Het paritair comité kan verschillen.
Pagina | 2
,Overige rechtsbronnen
Collectieve Arbeidsovereenkomst (CAO)
= Een overeenkomst afgesloten binnen een paritair orgaan waarin de organisaties van werkgevers en
werknemers arbeidsvoorwaarden vastleggen met betrekking tot het collectief van werknemers.
Wat?
Een akkoord dat gesloten wordt tussen één of meer werknemersorganisaties en één of meer
werkgeversorganisaties of één of meer werkgevers
Individuele en collectieve betrekkingen tussen werkgevers en werknemers in ondernemingen
worden vastgesteld
De rechten en verplichtingen worden geregeld
Drie soorten:
De intersectorale cao’s
worden gesloten in de Nationale Arbeidsraad.
Afspraken die over alle bedrijfstakken op nationaal vlak tellen
Minimum gewaarborgd loon
De sectorale cao’s:
per sector afspraken en overeenkomsten
wordt gesloten in een paritair comité
De ondernemings-cao's
Wordt gesloten tussen werkgever en zijn werknemers
Geldt voor specifieke onderneming/bedrijf
Paritaire comités
Vertegenwoordigers van werknemers en werkgevers overleggen per sector
Wat?
De paritaire comités zijn de organen van het sociaal overleg op het niveau van de sectoren.
Wie?
In de paritaire comités zetelen vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers
Ondernemingen met aanverwante activiteiten worden gegroepeerd
Doel?
Gaan regelen welke wetten passen bij welke sector
De regelgeving die aangepast is aan de arbeidsvoorwaarden op hen van toepassing te maken
Zorgen dat de regelgeving die aangepast is aan de arbeidsvoorwaarden wordt toegepast
, Vakbond
= vereniging van werknemers die opkomt voor de belangen van haar leden
Paritaire comité ≠ vakbonden
Iedereen in een vakbond zijn werknemers
3 grootste vakbonden in België
ACV (christelijk)
ABVV (socialistisch)
ACLVB (liberaal)
Arbeidsovereenkomst
= een contract tussen werknemer en werkgever, waarbij de werknemer zich verbindt om tegen loon
en onder gezag van de werkgever arbeid te verrichten
4 elementen moeten vervuld zijn (anders geen arbeidsovereenkomst)
Overeenkomst
Arbeid
Loon
Gezag (band van ondergeschiktheid)
Voorzien van juist arbeidsstatuut: arbeider, bediende, handelsvertegenwoordiger, dienstboden,
huisarbeiders, studenten
Uitvoering van de arbeidsovereenkomst
Verplichtingen van de werknemers
Zijn werk zorgvuldig, eerlijk en nauwkeurig te verrichten op de tijd, plaats en wijze zoals is
overeengekomen
Te handelen volgens de bevelen en de instructies die hem worden gegeven
Zich ervan te onthouden fabrieksgeheimen, zakengeheimen of geheimen in verband met
persoonlijke of vertrouwelijke aangelegenheden, waarvan hij in de uitoefening van zijn beroep
kennis kan hebben, bekend te maken of daden van oneerlijke concurrentie
Zich te onthouden van al wat schade (veiligheid) kan berokkenen
Arbeidsgereedschap en de ongebruikte grondstoffen in goede staat terug te geven
Verplichtingen van de werknemers
te doen arbeiden op de wijze, tijd en plaats zoals is overeengekomen, (bijv. ter beschikking stellen
van de nodige hulp, hulpmiddelen en materialen)
behoorlijke omstandigheden met betrekking tot de veiligheid en de gezondheid
het loon te betalen op de overeengekomen wijze, tijd en plaats
de nodige tijd te geven voor geloofsplichten en burgerlijke verplichtingen
zorg en aandacht te wijden aan het onthaal van de werknemers en van de jeugdige werknemers
in het bijzonder
te zorgen voor het arbeidsgereedschap evenals voor de persoonlijke voorwerpen die in bewaring
moeten worden gegeven
de werknemer behoorlijk te huisvesten en gezond en voldoende voedsel verstrekken ingeval
verbintenis om hem kost en inwoning te verschaffen
Pagina | 4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller janavaes. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.59. You're not tied to anything after your purchase.