Summary

Samenvatting - Rechtsvinding (B00166A)

10 purchases

Course
Rechtsvinding (B00166A)

Institution
Universiteit Gent (UGent)

Dit is een samenvatting van het vak 'rechtsvinding' gedoceerd door Frederik Peeraer. De samenvatting is gebaseerd op de lessen, PowerPoints en op de syllabus. Dit zie je terug in de structuur, aangezien ieder stuk begint met 'les x' en de titels gemarkeerd staan met 'hoofstuk' of 'afdeling'. Helema...

[Show more]

Preview 4 out of 119 pages

View example

Uploaded on January 22, 2024
Number of pages 119
Written in 2023/2024
Type Summary

rechtsleer
juridische uitlegging
paradigma
positivistische visie
constructivistische visie
interpretatie
democratie
rechtsstaat
rechtsfeiten
rechtsregels
exegetische visie
afstemmingsmethode
argumente

Institution
Universiteit Gent (UGent)
Education
Bachelor in de Rechten
Course
Rechtsvinding (B00166A)

student30320

Member since 1 year 19 documents sold

$9.99

Add to cart

Save

100% satisfaction guarantee
Immediately available after payment
Both online and in PDF
No strings attached

Rechtsvinding

Les 1 – 26/09

Wat gaan we dit semester doen?

Rechtsvinding = juridische uitlegging = uitspraak doen over inhoud van recht in concreet geval

- Uitleggers maken daarbij keuzes, die ze vaak niet expliciteren
- Rode draad 1: Uitlegging = verhulling (‘heteronoom’) vs. onthulling (‘autonoom’)
 Heteronoom = komt van een andere persoon (tegenovergestelde van autonoom)
 Uitleggers (rechters) zeggen dat hun keuzes heteronoom zijn
 Kernpunt 1: waarom verhullen uitleggers hun keuzes?
 Kernpunt 2: hoe verhullen uitleggers hun keuzes?
 Kernpunt 3: hoe kunnen we die verhulling doorprikken?

(Door keuzes te benoemen en vervolgens zelf bewust te maken.)

-
Rode draad 2: tien keuzes die uitleggers maken
 Welke doelstelling streeft de uitlegger na?
 Welke invulling van ‘R is het meest nuttig om doel te bereiken
 Welke grondslag van ‘R is meest nuttig
 Welke functie en finaliteit schrijft uitlegger best toe aan ‘R
 Hoe vertelt uitlegger het best jet rechtfeitelijk verhaal
 Welk doel schrijft uitlegger …
 Op einde semester in staat vorige vragen toe te passen bij eigen interpretatie

I. Twee perspectieven op juridische uitlegging (7 – 80)
a. Wat is juridische uitlegging
b. Twee visies
II. Uitlegging in staatkundig perspectief (81 – 111)
III. (onmogelijk) onderscheid ‘rechtsfeiten’ en ‘rechtsregels’ (112 – 127)
IV. Constructie van rechtsfeiten (128 – 153)
V. Constructie van rechtsregels (154 – 261)

LES 1. Wat is (juridische) uitlegging

,Hoofdstuk 1. ‘Uitlegging’: begripsomschrijving

- Algemene betekenis van uitlegging
- Bijzondere vormen van uitlegging
 Semantische
 Pragmatische

Afdeling 1. ‘Uitlegging’ in het algemeen

Intuïtieve omschrijving: uitleggen/interpretatie = interpreteren van iets

- Preciezer: toeschrijven van betekenis aan interpretatievoorwerp
- Alternatief = activiteit die interpretans (betekenis/inhoud) koppelt aan interpretandum
 Inhoud toegeschreven aan interpretatievoorwerp
 Activiteit waarbij brongeheel en doelgeheel in verbinding worden gebracht

Drie elementen bij uitlegging/interpretatie

- Interpretandum (IM)
 = ‘brandstof’ voor interpretatie
 Synoniemen: interpretatievoorwerp, brongeheel
 Geschreven teksten, cijfers, sterren, …
- Interpretans (IS)
 Interpretatie/uitlegging die we aan een voorwerp geven
 Doelgeheel kan eender wat zijn
 Geschreven commentaar op tekst, betekenis die je hecht aan gebaar
- Interpretatie
 = handeling of activiteit
 Kan twee dingen betekenen
 1. Handeling van het interpreteren zelf
 Interpretatie kan handig zijn bij het begrijpen van wetgevingsteksten:
‘interpretatie’ slaat hier op de handeling die je moet verrichten (het
interpreteren)
 2. Resultaat van die handeling
 De interpretatie van sommige studenten bij wetgeving is abominabel:
interpretatie slaat hier op het resultaat van de handeling

Op voorhand onmogelijk te voorspellen wat IM en wat IS zal zijn

- 1. Duim kan IM zijn; je geeft een duim om signaal te geven dat je mag duiken
- 1. Duim kan IS zijn; iets uitbeelden om iets te beschrijven
- 2. Een gebaar (zwaaien) kan een interpretatievoorwerp/interpretandum zijn, waar nog een betekenis
moet aan worden gegeven
- 2. Een gebaar (bij uitbeeldingsspelletjes) kan een inhoud/interpretans zijn om duidelijk te maken wat je
wilt zeggen: een uitbeelding van een konijn is dan IS

Vergelijking met begrip ‘definitie’

- (1) Hond = (2) zoogdier uit familie hondachtigen dat blaft en
tot huisdier kan dienen…
 (1) kan IM zijn met als IS (2)
 (1) is definiendum (2) is definiens
 ! 2 is geen definitie, wel een definiens
 Definities zijn het geheel (1 + 2)

Semiotische driehoek

Drie componenten

, - 1. interpretandum: het Chinese teken voor ‘hond’
- 2. Interpretans: het beeld dat je vormt in je hoofd van het Chinese karakter voor ‘hond’
- 3. Referens: de hond in werkelijkheid

Je ziet een beer in het bos en wilt het aan je kompaan zeggen

- “kijk daar, een beer!” = interpretandum
 Er moet een betekenis aan worden gegeven
- De beer die je zag is de referens
 Je refereert naar die beer
- De betekenis die je kompaan geeft aan je uitdrukking is het interpretans

Toegepast op recht

- Rechtsregel lezen IM en IS is de gedachtegang die erachter zit

Afdeling 2. Concrete vormen van interpretatie

Overzicht

Vier vormen

- Semantische
- Pragmatische
 Explicaturen
 Implicaturen
 Rechtsgevolgeninterpretatie

Onderafdeling 1. Onderscheid semantisch – pragmatisch

- Semantisch kijkt naar betekenis van woorden en zinnen
 A of B, er is een pasklaar antwoord
 Gebruik maken van regeltjes / theoretische wijsheid (sophia)
- Pragmatisch kijkt naar de interpretatie aan een handeling/beweging
 Hier plaats je de zin in zijn context en zoek je naar de (achterliggende) betekenis
 Deze zijn in het recht belangrijker
 Praktische wijsheid m.b.h. van argumentatie (phronesis)

Onderafdeling 2. Semantische interpretatie

“Zoudt u uw arm willen uitsteken? Prima, dank u.”

Ieder woord heeft eigen mogelijke betekenis = semantisch interpreteren (los van de context/letterlijk)

Semantiek: studie van de betekenis van uitdrukkingen

- ‘arm’ kan verschillende dingen betekenen
 Welvaartstoestand
 Lichaamsdeel
 Leuning van een meubel
 Engels: wapen
- In recht gebruikt men ‘grammaticale interpretatie’ i.p.v. semantische interpretatie

Kenmerken van semantische interpretatie

- Interpretans: cognitieve handelingen
- Deductieve redenering
- Verifieerbare uitspraken
- Sophia (theoretische wijsheid)

, Cognitieve handelingen

Cognitie = vermogen om iets te leren of ergens kennis van te nemen

- Noodzakelijk om bepaalde semantische interpretaties te kunnen verrichten
 Cognitie (vermogen) + effectieve kennis = semantische betekenis
- Veel heb je niet nodig als interpretans: louter het vermogen om kennis te nemen van taalkundige
conventies

Cognitieve handeling = handeling die uit vermogen en effectieve kennis bestaat

- Geen eigen keuze om betekenis te geven op een semantische wijze
 Als je de regeltjes volgt en het vermogen hebt, kom je de enige correcte interpretatie uit
- Andere voorbeelden
 2 + 2 (kennis relevante wiskundige regels)
 Sudoku (vermogen om logisch te redeneren + kennis regels)

Cognitieve handelingen leiden tot een juist/fout antwoord, niks tussenin

- Het is onweerlegbaar

Deductieve redenering

Semantisch = mechanisch of algoritmisch

- Met een welbepaald algoritme kom je steeds tot de juiste betekenis

Deductief = redenering waarbij je tot de (ondubbelzinnig) juiste redenering komt, louter door kennis van
relevante conventies (wiskundig, taalkundig)

- AB
- A
- DUS: B
 Enkel de vorm A B is belangrijk, zonder kennis van de inhoud, kan je dit oplossen
 = Deductieve redenering

Verifieerbare uitspraken

Ondubbelzinnig juist  verifieerbare uitspraken

- Het teken ‘arm’ kan wapen betekenen, maar in een Nederlandse zin kan dit niet
 Is een ondubbelzinnig foute redenering
- Uitspraken die sowieso juist zijn (in eender welke context) = apodictische uitspraak
 Apodictisch is stellig (<-> beargumenteerd)

Sophia: theoretische wijsheid

Om verifieerbare uitspraken te rechtvaardigen, heb je een set aan argumenten nodig = theoretische wijsheid
(sophia)

Onderafdeling 3. Pragmatische interpretatie

“Zou u uw arm willen uitsteken? Prima, dank u.”

- Rekening houdend met omstandigheden
 Door Nazi officier
 Is een vraag (letterlijk) of een vriendelijk bevel (pragmatisch)
 Door kleermaker

Pragmatiek = studie van pragmatische betekenis

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller student30320. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $9.99. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

66184 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now

Start selling

Summary

Samenvatting - Rechtsvinding (B00166A)

Document information

Subjects

Written for

Seller

Reviews received

Content preview