1. Recht: begripsomschrijving
= gedragsregels
= geheel van gedragsregels
= … die afdwingbaar gesteld zijn door de overheid (staatsapparaat)
(indicateve) Regels regel: 1+1=2 (zo en niet anders)
Gedragsregel : niet smakken aan tafel
Gedragsregels rechtsregel: stoppen voor een roodlicht
Rechtsregels
1.1. Gedragsregels
Voorschriften die worden opgelegd om ons gedrag in een bepaalde richtng te sturen. Het
beperkt dus de persoonlijke vrijheid. “Wat anders kan maar niet anders mag“
- Indicateve regels: wat is. (wet van Archimedes)
1.2. Afdwingbaar gesteld door de overheid
!Alle rechtsregels zijn gedragsregels, maar niet alle gedragsregels zijn daarom rechtsregels!
Afdwingbaar=
aanwezigheid van technieken, sanctes, waarmee de naleving van gedragsregels wordt
gewaarborgd.
Opmerking!
- Rechtsregels die afgedwongen door de overheid worden niet altjd gemaakt, uitgevaardigd
door de overheid. Kan ook door andere instantes.
- Sancte ≠ straf
Sanctonering kan leiden tot het opleggen van een straf maar niet altjd!
Strafsanctes enkel gegeven bij misdrijven.= overtreden van strafrechtelijke regels.
Andere regels overtreden word gesanctoneerd door vb schadevergoeding…
- Gedragsregels: morele regels/geweten EN rechtsregels / overheid
DUS een strafen zijn een deel van sanctes.
Schadevergoeding = sancte, geldboete= straf
2. Het doel van het recht
Doel rechtsregels:
- Orde: zonder regels zou er chaos ontstaan
- Rechtszekerheid: door rechtsregels weten mensen beter waar ze aan toe zijn, wat hen te
wachten staat, minder het gevoel van aan willekeur onderworpen te zijn.
MAAR! Orde en rechtszekerheid ≠ rechtvaardigheid!
Aanvullend recht = er kunnen onderlinge afwijkingen, compromis gesloten worden
Dwingend recht= afwijkingen worden niet getolereerd ook al was er een compromis
, 3. De bronnen van het recht
Ruime zin/ uitvoerende macht
Wet wetgevende macht
Decreten/ ordonnantes
Fed wet
Vonnissen en arresten vallen niet binnen de weten.
Omdat rechters geen recht hebben om weten te maken
3.1. De wetgeving in ruime zin
3.1.1.Omschrijving
Federale wetee
“wetgeving gestemd door het federale parlement”
Ze hebben in hun ttel het woord WET.
Decretee ee ordoeeaetee
“wetgeving gestemd door de deelstaatparlementen in ons land”
3.1.2.waar vind je wetgeving
gepubliceerd in: Belgisch staatsblad (niet altjd up to date)
daarom ook eens surfen naar sites met geconsolideerde wetgeving
= basistest (oorspronkelijk) + verwerkte latere wijzigingen.
Gemeentelijke en provinciale wetgeving wordt niet in het staatsblad gepubliceerd
- provincies: publicate in bestuur memoriaal
- gemeenten: wetgeving bekendgemaakt via
o aanplakking (aan gemeentehuis)
o neerlegging op de grife van de rechtbank van eerste aanleg
o de politerechtbank
o maar ook online
3.2. De gewoonte
Rechtsgewoonten zijn:
Gevestgde, ongeschreven gebruiken die door de gemeenschap als bindende rechtsregels
worden beschouwd.
Vb als een Belg sterft moet de ambtenaar controleren of die persoon echt wel dood is. In plaats
van te gaan voelen of hij nog ademt is het de GEWOONTE dat de ambtenaar gewoon wacht tot
de begrafenis ondernemer een doktersbrief binnen brengt.
, 3.3. De algemene rechtsbeginselen
= ongeschreven gedragsregels die op bepaald ogenblik essenteel worden geacht voor SL
Vb al iemand een ander vermoord heeft, mag je het recht niet in handen nemen om wraak te
nemen. Je MOET naar de rechter gaan.
Je mag het recht niet in eigen handen nemen= verbod vae eigeerichteg
Uitzondering: wetge verdediging
3.4. De rechtspraak
het geheel van rechterlijke uitspraken zoals:
- De vonnissen van de rechtbanken. (lager)
- De arresten van de hoven. (hoger)
- De uitspraken van de andere rechtscolleges.
3.5. De rechtsleer
Is het geheel van de publicates waarin rechtsgeleerden hun opvatngen over het recht
meedelen (handboeken, artkels…)
Rechtsleer = een gezaghebbende rechtsbron
Niet bindend, maar kan wel een grote invloed uitoefenen op de wetgeving en de rechters
3.6. Private regelgeving
Niet alleen overheden maar ook private personen kunnen rechtsregels tot stand brengen.
De overeenkomst tussen 2 partjen is dus bindend. Als dit niet wordt nageleefd kan de naleving
afgedwongen worden via de overheid (vb rechtbank)
De overeenkomst is dus de bron van recht voor die 2 partjen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kimberlypenez. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.28. You're not tied to anything after your purchase.