Summary
samenvatting biologie hoofdstuk 11 en 12 5HAVO
- Course
- Level
- Book
samenvatting hoofdstuk 11 en 12 nectar 4e editie havo
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
vamlammertink
Content preview
11.1 HET HARThet hart is een holle spier met een linker en rechter helft die van elkaar gescheiden zijn. bij elke
samentrekking pompt elke harthelft ongeveer 70ML bloed weg. Dat is het slagvolume, de
hoeveelheid bloed die per hartslag de hartkamer verlaat. De linkerharthelft pompt zuurstofrijk bloed
naar de weefsels en de organen. En de rechterhelft pompt zuurstofarm bloed naar de longen.
Hartminuutvolume ( hartslagfrequentie x slagvolume ).
Bij een hartinfarct krijgt door een vernauwing in een kransslagader die de hartspier van bloed
voorziet, een deel geen zuurstof.
Een hartslag begint bij de boezems. De rechterboezem ontvangt bloed uit de beide holle aders, de
linker uit de longaders. Via boezems loopt het bloed de kamers in. Een groep speciale spiercellen in
de wand van de rechterboezem, de sinusknop geeft een elektrische prikkel af waardoor de
spiervezels van de boezems samentrekken. Boezems verkleinen en persen het bloed de kamers in. De
sinusknop is het begin van het prikkelgeleidingssysteem van het hart. Dit systeem leidt een prikkel uit
sinusknoop naar tweede groep speciale cellen in de wand tussen de beide boezems, de av-knoop.
Vanuit hier leiden andere spiervezels de prikkel naar de onderkant van de kamers. Trekken vanaf het
hartpunt naar boven toe en persen bloed de slagaders in.
De elektrische activiteit die ontstaat, is via elektrodes op te meten op de huid van onder andere de
borstkas. Het apparatuur maakt een ecg.
Kransslagader: bloedvat die hartspier van zuurstof voorzien. Eerste zijtakken van de aorta, grote
lichaamsslagader.
kransader: voeren het zuurstofarme bloed naar rechterboezem, waar het vlak voor de hartkleppen
binnenkomt.
Als een kransslagaders vernauwd is door bijvoorbeeld vetachtige stoffen, die een plague vormen aan
de binnenkant van het bloedvat. Deze kan zo groot worden dat het hele bloedvat in zijn geheel afsluit
en het infarct is een feit. Dotterbehandeling kan een vernauwde kransslagader weer wijder maken.
Hier wordt een klein ballonnetje vanuit een slagader in de lies naar de aorta en door naar de
kransslagader in het hart geduwd. Hier word het ballonnetje opgeblazen. Een dokter kan een
steunkousje of stent plaatsen zodat hij niet weer dicht gaat.
Een bypassoperatie is een operatie waarbij een stukje slagader uit de borstkas of beenader wordt
een nieuwe verbinding gemaakt tussen de aorta en kransslagader.
Bloed uit benen en organen zoals lever en nieren, komt in het hart via de onderste holle ader. De
bovenste holle ader voert het bloed dat uit armen en hoofd komt. Het bloed in de holle aders is arm
en bevat veel CO2. Het gaat via de rechterboezem de rechterkamer in de vulfase. Aan het einde word
het bloed door persende beweging naar de rechterkamer gebracht. Tussen boezem en kamer
hartkleppen kunnen maar een richting op. Zij staan open tijdens de vulfase, wanneer het bloed naar
, de kamer stroomt. Tijdens het samentrekken van de kamer, duwt het bloed de hartkleppen dicht. Het
kan nu niet meer terugstromen naar de boezem. Het samentrekken van de kamers is de pompfase.
De rechterkamer perst het bloed de longslagader in en deze splitst in twee takken. Het CO2 word
afgegeven en O2 wordt opgenomen. Longaders voeren het rijke bloed terug naar de linkerboezem.
Na linkerkamer naar aorta. Slagaderkleppen tussen de slagaders en kamers verhinderen dat het bloed
kan terugstromen naar de kamers.
In de vulfase hartkleppen open en slagaderkleppen dicht. Bij samentrekken van de boezems
hartkleppen nog steeds open en slagaderkleppen dicht. Door het samentrekken neemt de druk in de
kamers toe en sluiten de hartkleppen. In de ontspanningsfase neemt de druk af in de kamers. De
slagaderkleppen sluiten en de hartkleppen gaan weer open.
11.2 TRANSPORTVATEN
kleine bloedsomloop: de opname van zuurstof in het bloed vindt plaats in duizenden haarvaten rond
de longblaasjes van de longen. Het bloed neemt O2 op en geeft CO2 af: gaswisseling. De longslagader
voert vanuit de rechterkamer van het hart zuurstofarm bloed naar de longen. Na de gaswisseling
verenigen de haaarvaten rond de longblaasjes zich tot steeds grotere bloedvaten die als longaders de
longen verlaten. Het nu zuurstofrijke bloed komt in de linkerboezem.
Grote bloedsomloop: de linkerkamer pompt het zuurstofrijke bloed de aorta in. Slagaders gaan vanaf
de aorta naar de organen in hoofd, romp, armen en benen. Daar geeft het bloed in de haarvaten
zuurstof af aan de lichaamscellen en neemt het de afvalstof CO2 op. Vanuit de organen stroomt het
zuurstof arme bloed via de beide holle aders terug naar de boezem van de rechterharthelft.
Dubbele bloedsomloop: waar het bloed ook weggaat in het lichaam, het gaat altijd eerst door het
hart en de longen en even later weer door het hart. Later na de tweede keer door het hart gaat het
naar een ander orgaan. Het bloed gaat tijdens een rondgang twee keer langs het hart.
Bloedvaten die bloed van het hart afvoeren naar organen zijn slagaders. De wanden bestaan uit drie
lagen:
- Een dunne binnenlaag van dekweefsel
- Een dikke middenlaag van glad spierweefsel
- Een buitenlaag van dik bindweefsel
Slagaders vertakken in steeds dunnere slagaders en uiteindelijk in
haarvaten. Deze is maar een cellaag dik. Tussen de cellen van
deze zitten openingen. Hierdoor kunnen stoffen makkelijk vanuit
het bloed in de haarvaten via de weefselvloeistof naar de cellen
komen of in omgekeerde richting.
Bloedvaten die bloed terugvoeren naar het hart heten aders. De
spierlaag is dunner en de meeste hebben kleppen zodat bloed
niet terug kan stromen.
Houtvaten transporteren water met mineralen uit de bodem in
de plant ( anorganische sapstroom )
Basvaten transporteren water met suikers en andere organische
stoffen in de plant ( organische sapstroom )
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller vamlammertink. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.88. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now