Summary
Samenvatting Populatie Ecologie
- Course
- Institution
Uitgebreide samenvatting, inclusief alle stof uit de campbell en formulles voor modelleren.
[Show more]
Seller
Follow
dewithnicolien
Content preview
Samenvatting Populatie EcologieHoorcollege 1
Wat is populatie-ecologie
Populatie: een groep individuen van één soort die samenleven in een begrensde omgeving. (de
schaal hiervan hangt af van de onderzoeker). Ze zijn afhankelijk van dezelfde resources en worden
beïnvloed door gelijke omgevingsfactoren. Ze gaan waarschijnlijk ook met elkaar om en planten met
elkaar voort. Populaties worden vaak beschreven door hun grenzen en grootte.
Populatie-ecologie: de studie van populaties in relatie met hun omgeving, inclusief
omgevingsinvloeden op populatiedichtheid en distributie, leeftijdsstructuur, en variaties in de
populatieomvang.
Wat is het doel van ecologisch onderzoek op populatie niveau: beter grip krijgen op situaties rondom
de ontwikkeling van populaties. Met betrekking tot de waarom en waartoe vragen (Tinbergen),
hierdoor kan beter begrepen en voorspelt worden wat er gebeurd, en wat er bijv nodig is voor
natuurgebieden en het beheer ervan. In het onderzoek wordt eerst beschreven en gemeten, om
daarna te kunnen voorspellen, beheren en controleren.
Uitvoeren populatie ecologisch onderzoek
Populatie ecologisch onderzoek wordt uitgevoerd d.m.v. observaties en veldexperimenten, vaak
m.b.v. vrijwilligers / citizen science, laboratorium of kas-experimenten, mathematische modellen of
statistiek.
Aanwezigheidsbepalingen: sporen (prints, haren ext), directe observaties, cameravallen
(automatische beeldherkenning), eDNA, sweep nets, pitfall traps, malaise val.
Dichtheid en verspreiding;
- Abundantie of populatiegrootte (abundancy): totaal aantal individuen in een
populatie, moeilijkheden van een kleine populatie (uitsterven).
- Dichtheid (density): individuen per omgevings-eenheid of volume, van belang
voor vinden van een partner, concurrentie, ecologische dichtheid, gebruik
bepaalde delen van habitat.
- Verspreiding (distribution): patroon van verspreiding en hoe de populatie in
het leefgebied verdeeld is. Drie soorten:
o geclusterd (clumped): meest voorkomend verspreidingspatroon.
Individuen worden bij elkaar geclusterd. Dit kan geassocieerd worden met de
aanwezigheid van voedselbronnen, omdat voedsel direct beschikbaar is, of paargedrag.
Het clusteren van individuen kan ook een positief effect hebben op predatie of
verdediging tegen predator.
o regelmatig (uniform): kan veroorzaakt worden door directe interactie tussen individuen.
Sommige planten scheiden chemicaliën uit die de kieming of groei tegen gaan van
dichtbij zijnde planten die competitie kunnen zijn voor resources. Dieren leven vaak in
een regelmatig verspreidingspatroon door antagonistische sociale interacties, als
territorium.
o willekeurig (random): onvoorspelbaar doordat de positie van een individu in de
populatie onafhankelijk is van andere dieren. Komt voor wanneer er geen sterke
aantrekking of afweer is tegen andere individuen of fysieke en chemische factoren
constant over het gebied verspreid zijn.
Bepaling van dichtheid bij dieren:
r m r∗n
=
N n
of N= m
e
r = aantal gemerkte dieren 1 keer
N = totale populatie
e
,steekproeven (sampling of total): ev abundantie / populatiegrootte schatten hiermee
-> transect/point (bijv. MUS-tellingen)/kwadranten, luchttellingen maar ook satellietbeelden, index
(nesten, latrines), merken/terugvangen: populatiegrootte. Het nadeel van merken en terug vangen is
dat het merken de dieren kan belemmeren en een betere prooi kan maken.
Bepaling dichtheid planten: transect/point/proefveld/quadrant tellen, luchttellingen
(bomen/bedekking). Hierbij is het belangrijk te bedenken wat een individu is en in welk seizoen je de
soort gaat bepalen. Modulaire organismen zijn moeilijk te tellen omdat het lijkt alsof het meerdere
organismen zijn door ondergrondse stengels.
Schaalniveaus
Bij ecologische processen is het belangrijk op welke schaal je kijkt. Dit hangt ook samen met het
verspreidingspatroon van de soort. Verschillende schaalniveaus zijn:
- Ruimtelijk: onderzoek naar de populatie-ecologie moet gedaan worden in alle omgevingen waar
de soort voorkomt.
- Temporeel (tijd). De tijdsschaal is belangrijk om niet een deel van het proces te missen, door
bijvoorbeeld seizoenen. Lange termijn studies zorgen voor een veel completer beeld op
populaties.
Condities en resources
Een soort kan ergens overleven als aan de juiste condities voldaan wordt en de juiste resources
aanwezig zijn.
- Condities: physische en chemische parameters van de omgeving, tolerantie.
- Resources (hulpbronnen): aanwezigheid van bronnen nodig om te overleven, verbruikt een
organisme om te kunnen groeien en voortplanten. Voeding en nestgelegenheid bvb.
Het grote verschil is dat een resource minder wordt door gebruik en een conditie niet.
Factoren bepalend voor het voorkomen van een soort
- Interactie resources en condities bepalen waar een organisme voor kan komen.
- Klimaat: bepalen patronen op grote schaal: biomen (toendra, tropisch regenwoud, taiga,
gematigd bos, woestijn, steppe, savanne, chaparral en aquatische biomen)
- Topografie, bodem, hoogte: bepalen patronen op kleine schaal (biotopen, habitattypes)
Biomen en vegetatiegordels
Biomen zijn zones over de gehele aarde met gelijkende temperatuur en neerslag waarbij vegetatie
een zelfde soort vorm aanneemt. Biomen kun je zowel vanaf de evenaar naar noorden of zuiden
aantreffen, of ook als je een berg beklimt. Onderaan vind je bos (boreaal, tropisch bos) en hoe hoger
je komt, krijg je toendra achtige gebieden
Hoorcollege 2
Het zwijn
, Het wilde zijn is een omnivoor en opportinist, hij eet vrijwel alles wat beschikbaar is, heel afhankelijk
van jaar tot jaar waar zijn voedsel uit bestaat. Mastjaren: jaren waarin er veel beukennootjes of
eikels zijn. Als deze er veel zijn zullen ze ze ook veel eten. Ze zijn niet heel territoriaal, bakenen het af
door geuren te verspreiden maar verdedigen het niet heel fanatiek. Homerange is een gebied waar
dieren van een bepaalde groep of populatie voorkomen. Terretorium: gebied binnen de homerange
die actief verdedigd wordt. Homerange is afhankelijk van hoeveel eten er te vinden is en de kwaliteit
van de biotoop. In een voedselarm bos zal de homerange groter zijn. De groep is vooral afhankelijk
van de samenstelling. 1 mannetje paart met meerdere wijfjes.
Draagtijd is 4 maanden. Kan 1-12 biggen
geworpen worden, 1-2 worpen per jaar.
Vrouwtjes zijn bij 2 jaar geslachtsrijp. Mannetjes
bij 4-5 jaar.
Visualisatie verloop leven:
Juvenile phase: dier is nog niet geslachtsrijp.
Reproductieve fase: het dier kan nakomelingen
krijgen.
Post-reproductieve fase: het dier is niet meer
geslachtsrijp. Deze fase is vaak heel kort maar
kan ook langer zijn, heeft niet veel invloed op de
populatie.
Iteropaar vs semelpaar
De eigenschappen die het voortplantings- en overlevingsschema van
een organisme beïnvloeden, vormen de levensgeschiedenis ervan.
Levensgeschiedeniskenmerken van een organisme zijn evolutionaire
uitkomsten die worden weerspiegeld in zijn ontwikkeling, fysiologie en
gedrag. De belangrijkste componenten van de levensgeschiedenis van
een organisme zijn; wanneer de voortplanting begint, hoe vaak het
organisme zich voortplant en hoeveel nakomelingen er per
voortplantingsepisode worden geproduceerd.
Iteropaar: meerdere keren, herhaalderlijk, jongen krijgen. Het varken,
of veel overblijvende planten
Semelpaar: kunnen maar één keer voortplanten, vaak heel lang
juvenile.
Exponentiele groei
Exponentiele groei komt in de natuur niet lang voor omdat individuen minder resources ter
beschikking hebben als de populatie groeit. Ecologen bestuderen populatie groei in ideale situaties
om te onderzoeken hoe snel een populatie in staat is om te groeien en onder welke condities dit
gebeurt.
N staat voor de populatiegrootte. De groeisnelheid / growth rate bepaalt of de populatie toeneemt,
afneemt op gelijk blijft. R = growth rate. R= (geboortecijfer – sterftecijfer) / N. T staat voor de tijd.
N(t) = N(1+r)t.
Per capita change in populationsize (rΔt): de bijdrage die een gemiddeld individu van de populatie
heeft aan het aantal individuen dat gedurende het tijdsinterval aan de populatie worden toegevoegd
of verwijderd.
Logistische groei
Bij exponentiele growth zijn in de praktijk beperkende factoren waardoor de groei geremd wordt.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dewithnicolien. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.02. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now