Summary
samenvatting romeins recht
- Course
- Institution
Volledige en overzichtelijke samenvatting van het boek civium causa
[Show more]
Seller
Follow
19sel98
Content preview
Romeins Recht: hoofdstuk 1‘Overzicht v. de uitwendige geschiedenis en bronnen van romeins recht’
§1. Het koninkrijk en de vroege republiek
Inleiding
- 7de eeuw v.C. – 6de eeuw v.C.
- van koninkrijk --> vroege republiek
Betoog
1. Het koninkrijk (7de eeuw v.C.- 6de eeuw v.C)
- Rome = soort stad
- Ontstaan: fusionering 3 oude stammen (tribus) versmolten tot 1 stad, Capitool is
centrum
- Instellingen:
- Rex
- senaat
- curies (uit elke stam 1 curie nr vergadering)
- pontifex maximus (hoofdrechter)
- sacerdotes (gewone rechter) met ius sacrum
- Rechtspraak: gewoonterecht
res maiorum (gebruiken van voorvader)
- Romeins recht = confictenrecht
misschien in koningstijd ook zo
- Rechtsleer: bundel rechtspraak uit archieven Capitool (ius papirinianum)
koningswetten (leges regiae)
= Recht onder koningen
Speelde eeuwenlang rol in de rechtspraktijk
Twee uitspraken (beroemdste koningswetten aan Romulus
toegeschreven):
- Dood van zwangere vrouw dan kind moet uitgesneden worden en
apart begraven
- Vrouw pleegt overspel en man doet haar dood wegens overspel
dat valt door de vingers te zien
2. De vroege republiek (5de eeuw v.C.- 4de eeuw v.C.)
- Ontstaan: patriciërs grepen naar de macht (6de eeuw v.C)
res publica: militair regime
- Rome = sterke stadsstaat
- Patriciërs overheersten etnische groepen (vooral de Latijnse plebejers)
Gevolg: Latijnse plebejers scheiden zich af en worden nieuwe vijand
2de gevolg: P. Ontdekken dat door samenwerking met L.P. succes Rome groter
wordt.
- Rechtspraak: regeren via rechtspraak
peraequatio iuris = gelijke rechten voor patriciërs en plebejers zodra ze
wapenbroeders zijn.
(ontstaan: door samenwerking P. en L.P.)
,- Bestuur stadsstaat (op Capitool):
- Pratricische praetoren
- Militaire tribunen (later: consuls)
- Bestuurders van plebejers (op Aventijn)
- Aedielen
- Plebejische tribunen, bescherming tegen patriciërs (vanaf 496 v.C)
- Politieke bakeraat Repbbliek:
3 vergaderingen:
1) comitia curiata:
- patriciërs
- op Capitool
2) concilia plebis
- plebejers
- op Aventijn
3) comitia centuriata
- plebejers en patriciërs
- militair overlegcomité
- taken: organisatie leger, maatregelen en belastingen ten gunste
van leger
- Jbridische bakeraat Repbbliek:
Rechtsleer: de Twaalf-tafelenwet (regelen v peraequatio iuris)
- Door comitia centuriata goedgekeurd
- Inhoud:
-Opsomming voorrechten krijgers
-Civiele procedure
-succesierecht: krijger overleed, familia viel uiteen, ook
vrouwelijke erfgenamen
-maatregelen voor vreedzaam samen te leven
-cives die elkaar slecht behandelen --> infamia (intrekking civiele r.)
-talio esto = schadevergoeding (niet oog om oog, tand om tand)
-kapitale straf= capitis diminutio, verlies civiele recht(niet doodstraf)
- Gegarandeerd door militaire rechtbanken
- Totstandkoming: overleg met decemuiri
- Cives = wapenbroeder
Ius civile= recht om onderlinge conficten op te lossen, rekening houdend
met voorrecht krijgers
- Veteranen behielden civiel statuut
Besluit:
o Ontstaat juridische (12-tafelen) en politieke bakermat (3 vergaderingen)
o Van een gewoonterecht naar regeren via rechtspraak
o Civiele rechten voor krijgers en veteranen
,§2. De volle republiek --> rechtspluralisme
inleiding
- 3de eeuw v.C. – 1ste eeuw v.C.
- machtsontplooiing in Rome --> stabilisatie macht
- leges liciniae sextae: bepaalde structuur voor republiek
- verdeling van de macht, rechtspluralisme
Betoog
Instellingen: - senaat
-4stemcomités en hun leges
1) comitia curiata
2) comitia centuriata
3) comitia tributa
4) concilia plebis
-magistraten en edicten
a) consuls
b) praetoren
c) censoren
d) aedielen
e) quaestoren
f) volkstribunen
g) provinciegouverneurs
Rechtspraak: rechtspluralisme
> edicten van magistraten zorgen voor afzonderlijk normensysteem
-praetor peregrinorul (ius gentium)
-praetor urbanus (ius civile)
Rechtsleer: leges liciniae sextae (367 v.C) --> structuur van instellingen
republikeinse juristen en politici lossen conficten op
-respondere
-cauere
-agere
1. De senaat
- Curia hostilia (huis van de senaat) hierin open debatscultuur
- Voor 312 v.C. senatoren aangeduid door consuls
- Voor 339 v.C besluiten comitia bekrachtigen
- 3 bevoegdheden
1) bestuurd van de federatie
- na verovering gebied: onderhandeling onderworpen volk voor foedus
(vredeverdrag)
krijgen:
loyaliteit
belastingen
soldaten
geven:
vrede
civiele rechten
, - Italië in 200 v.C. kreeg civitas sine sufragio = civiele statuut zonder
stemrecht
- Stuurden oud-magistraten (consul of praetor) als gouverneur naar
provincie om uitvoering verdrag te letten
Taken:
Openbare orde handhaven
Belastingen innen
Recht te spreken
2) beheer budget
- aerarium= schatkist senaat, leger en bestuur werd hiermee betaald
- op die manier senaat politiek controleren
- magistraten (soeverein) kregen budget van senaat
3) toezicht op niet civiele rechtspraak
- ius sacrum, recht voor wie niet naar civiele rechtbank kon gaan
> tot einde republiek van belang
- senaat benoemde pontifex maximus, pontiices en lokaal sacerdotes
- in 300 v.C. pontiicaat toegankelijk voor plebejers
- keizers werden pontifex maximus vanaf augustinus
> keizers greep op rechtsspraak in senaatprovincies
2. De stemcomités en hun leges
- Het zijn stemcolleges
- Anders samengsteld en voor andere kwesties
- Door voorzitter tekst voorgesteld, goedkeuren/afeuren, geen amenderinig
mogelijk
1) Comitia curiata
- Initiatief van: pontifex maximus
- Één uit elke curie van de 3 centra (tot. 30)
- Lex de imperio goedkeuren wann. nieuwe consul en praetor aantrad
> Zo kregen ze hun soevereine macht
- Keurden ook:
Adrogationes (fusies van familia)
Testamenta calatis: erfgenaam adopteren onder voorwaarde dat
hij testator overleefde
2) Comitia centuriata
- Belangrijkste stemmingen
- Patriciërs en plebejers samen
Ingedeeld in 5 cijnsklassen
Eerste cijnsklasse grootste meerderheid
--> enkel hun stemmen werden nog geteld
- Initiatiefrecht: consuls voor militaire aangelegenheden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller 19sel98. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.31. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now