Jagers en boeren | ?-3000 v.C. - Constantijn staat christendom toe (rond 300)
Jagers en verzamelaars als nomaden (12000-8000 v.C.)
- leven van de natuur
- beeldjes en grotschilderingen kunst Monniken en Ridders | 500-1000
- werktuigen van vuursteen en botten Christendom in Europa
- gebruik van dierenhuiden - vanuit Engeland naar NL
- toendraklimaat (koud en droog) - missionarissen uit Eng. Willibrord in Utrecht en Bonifatius in Friesland
- ijstijd > jagen op mammoeten en rendieren (NL rendierjagers) - kerken en kloosters werden gebouwd en monniken bewaren schrift
Agrarische revolutie - Franken eerste Germaanse volk dat zich bekeerd > veroveren en worden
- 7000 v.C: jagen-verzamelen naar akkerbouw en veeteelt machtig > verspreiden Christendom in West-Europa
- ontstaan landbouw in midden-Oosten Ontstaan Islam
- meer bezit zoals aardewerk - 622 Islam in Mekka
- vaste woonplekken - delen van Azie, Afrika en Europa werden veroverd en islam verspreid
- 5300-4900 v.C: bandkeramiekers in z. Limburg (lössgronden)
- 3400-2850 v.C: hunebedbouwers/trechterbekervolk in Drenthe - T ijd van volksverhuizingen= Romeinse rijk moet terugtrekken omdat
- geloof in leven na de dood door vondsten en grafgiften Germaanse stammen invallen
- schrift werd ontwikkeld: einde prehistorie - noormannen (Vikingen, 800-1100) vallen steeds meer aan
- neolithische revolutie=overgang jagen naar landbouw - 800 Karel de Grote komt aan de macht, reist rond
- rijk wordt verdeeld (adel, geestelijken, boeren)
- bestuur door edelen en bisschoppen
Grieken en Romeinen | 3000 v.C.-500
Grieks-Romeinse cultuur leenheer (koning) leenstelsel
<
- heersende cultuur in landen aan Middellandse Zee leenmannen (vazallen) < hofstelsel
- aquaducten, villa’s, badhuizen, amfitheaters, triomfbogen, tempels horigen (boeren)
- beeldhouwwerken, glas en mozaïekvloeren kunst
- veelgodenaanbidders
- veel plaatsen en slaven in bezit Steden en Staten | 1000-1500
Invloed Grieks-Romeinse cultuur op Germaanse cultuur Opkomst van handel en ontstaan van steden
- 750 v.C.-400 Rome werd machtig wereldrijk - betere landbouwtechnieken zorgden voor hogere landbouwopbrengsten
- Julius Caesar veroverde Gallië waardoor bevolking groeide (drieslagstelsel)
- verbeterde veiligheid zorgde voor meer handel en ambachten - boeren verkopen producten bij knooppunten, kastelen en kloosters
- agrarische cultuur veranderde in agrarisch-stedelijke cultuur - ontstaan marktplaatsen en ambachtslieden
- Limes=grens Romeinse rijk - marktplaatsen spreiden uit naar steden
- Noordelijke grens aan de Rijn en Donau met verdedigingslinie - ambachtslieden vormen gilde (leerling>gezel>meester)
- infrastructuur: wegen om legers te verplaatsen - 13e eeuw Hanze
- samenwerking met bevolking: NL bataven in Betuwe - samenwerkingsverband tussen handelaren en steden (Zutphen,
- in het Zuiden grote landbouwbedrijven met villa’s Zwolle, Deventer en Kampen)
- romanisatie= invloed Romeinse cultuur - rijkdom: kastelen en kathedralen
- 50 v.C. eerste schrift voor Julius Caesar - 11e en 14e eeuw kruistochten
- NL: Utrecht, Nijmegen, Heerlen en Maastricht - 1096 Palestina veroveren lukte niet
Ontwikkeling christendom Steden werden zelfstandig t.o.v. adel
- Palestina > christendom - geestelijken en edelen kregen meer macht
- 30 n.C. kruisiging Jezus - burgers kregen stadsrechten:
- Romeinen achtervolgen Christenen
- e igen stadsbestuur, houden van markten, vrijstelling van tol betalen - G alilei ontdekt planetenstelsel
aan de heer - Erasmus levert kritiek op Katholieke kerk: kerk moet vernieuwen van
- schout (politie) en schepen (rechter) zorgen voor bestuur en openbare binnenuit
orde - 1517 Maarten Luther hangt 96 stellingen aan de kerkdeur van Wittenberg >
Ontstaan van staten begin reformatie
- vorsten vergroten macht - Zwingli, Luther en Calvijn protesteren > splitsing Protestants en Katholiek
- met behulp van ambtenaren bestuurden ze een gebied waar iedereen bij - P: preekstoel centraal, zelf bestuderen van de bijbel, zoeken naar band
hoorde met God
- opkomst Bourgondisch Rijk - K: versierd, mis en priester staan centraal, aflaten
Opstand van Nederland
ntdekkers en Hervormers | 1500-1600
O - Karel V (koning Spanje, keizer Duitsland, heer van NL) verbood protestantse
Redenen ontdekkingsreizen verspreidingen
- verbeteringen in de techniek (bijv. kompas) - 1555 Filips 2 (zoon van Karel v) treed op en treed nog strenger op tegen
- Portugezen en Spanjaarden beginnen met reizen > christendom verspreiden Protestanten
en handelsgebied vergroten - Nederlandse edelen zoals Willem van Oranje verzetten tegen
- op zoek naar Indië centralisatiepolitiek
- 1486 Bartolomeus Diaz bereikt Kaap de Goede Hoop - 1566 hagenpreken en beeldenstorm
- 1492 Christoffel Columbus bereikt Amerika, dacht dat dit Indië was - Filips stuur Alva > Willem vlucht naar Duitsland
- 1498 Vasco de Gama bereikt Indië via Afrika - 1568 Willems leger valt binnen
- 1519-1522 Ferdinand Magalhaes reist de wereld rond - 1572 Brielle wordt overgenomen door Watergeuzen > Willem keert terug als
stadhouder
- forten langs de kusten om handel te drijven - 1579 Unie van Utrecht: Noord-NL besluit in Utrecht te verzetten tegen
- Amerika werd veroverd door Europeanen Spanjaarden
- besmettelijke ziektes treffen “Indianen” - Filips 2 verklaart Willem vogelvrij > Filips wordt niet meer als koning erkend
- Indianen worden gebruikt als slaven op plantages (Placaat van verlatinge 1581)
- nieuwe producten zoals aardappelen, maïs, tomaten en tabak - 1584 Willem wordt vermoord, zoon Maurits volgt op
- NL: Willem Barentsz zoekt route naar Azië - 1588 Republiek der 7 Nederlanden (NL, België en Lux.)
- handelswaren: - tijdens deze opstand is de schelde afgesloten waardoor havens kunnen
- Middellandse Zee: Oosterse producten, zout en textiel groeien
- Europa: wijn, kaas, wol - Joden en hugenoten sluiten aan bij Noord NL en economie bloeit op
- Oostzee: hout en graan
- Noordzee: vis
Vorsten en Regenten | 1600-1700
Gevolgen reformatie Overzeese expansie, handelskapitalisme en wereldeconomie
- Renaissance in Noord-Italiaanse steden - in EU landen werden handelscompagnieën opgericht
- klassieke oudheid wordt opnieuw ontdekt > onderzoekende, kritische houding - leggen van mondiale handelscontacten en zo ontstaan handelskapitalisme en
van Romeinen wordt weer aangenomen wereldeconomie
- mens en wereld staan centraal i.p.v. godsdienst en kerk - 1602 VOC
- afbeeldingen van wereldse zaken kunst - monopolie op bijv. nootmuskaat
- eind 15e, begin 16e eeuw Renaissance trekt over EU - voer tussen NL en Azië
- wetenschappelijke ontdekkingen: - specerijen, porselein, zijde, koffie, thee, opium, erts
- Copernicus ontdekt van zon middelpunt is van heelal (heliocentrisch - 1621 WIC
wereldbeeld) - voer tussen oostkust Amerika en westkust Afrika
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller swhaars. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.95. You're not tied to anything after your purchase.