Materieelrecht = recht dat we halen uit de wet Bv. Ik verkoop een goed, recht op vordering
(betaling), verhuurder heeft recht op betaling van huurprijs, …
Hoe ontstaat het gerechtelijk recht?
Wat gebeurt als er iemand iets moet doen (betalen/uitvoeren) en het niet doet.
Materieel recht doet hier niets aan, Wanneer het materieelrecht geschonden wordt komt
het gerechtelijk recht naar boven Bv. Je gaat dagvaardingen omdat er niet betaald wordt,
beslag leggen op goederen om u te laten betalen, …
Het gerechtelijk recht zorgt ervoor dat het materieel gevrijwaard wordt.
II. Bronnen
Waarvan halen we het Gerechtelijk recht?
(1) Internationale regels: staan hoger in de hiërarchie, gaan voor de nationale regels Gaan
voor regels die tegen elkaar staan bv. Smeltkaasarrest -> discussie over
douanerechten bij invoer bij kaas. Europese verordening gaat boven onze nationale
regels zelfs boven de grondwet.
Belgische regels gelden alleen binnen de grenzen Bv. Kom je in Nederland dan stopt
de regels aan de grens. -> belangrijk in Burgerlijk proces recht.
Bv. Ik heb iets verkocht aan Nederlander, kan ik Nederlander dagvaardingen voor de
Belgische rechter? Hoe gaan ze om met een vreemd vonnis?
=> Europees gezien zijn ze afspraken gaan maken voor Europa. Zodat ze weten hoe
ze met elkaars vonnis omgaan. Ze doen alles op basis van de Europese verordening.
Bv. Vonnis aanvragen in Venezuela gaat maar je kan er niets mee doen.
Bv. Marokkaans Koppel wil scheiden, man voert vonnis uit in Marokko, België gaat een
Marokkaans vonnis niet automatisch aanvaarden -> ze nemen het vonnis in België niet
aan (in België getrouwd maar in Marokko gescheiden)
(2) Grondwet: grondwettelijke principes gaan voor, bij rechtsregels die tegen de grondwet
gaan worden vernietigd.
=>Fundamentele waarborgen: openbare van uitspraken, je kan rechtszaken
binnenstappen en bijwonen (je hebt hier recht op), rechters moeten hun uitspraken
motiveren.
(3) Gerechtelijk wetboek: ingevoerd in 1967, Charles van Reepinghen was koninklijk
commissaris die een nieuw procesrecht moest creëren => eenheid van rechtsmacht en
rechtspleging. Tijdens de parlementaire voorbereiding van het Gerechtelijk wetboek
, werd zijn ontwerp aanzienlijk gewijzigd dus eenheid van rechtsmacht werd niet
gerealiseerd.
wijzigingen: Wet 3 augustus 1992, Wet 26 april 2007, gerechtelijke hervorming 2014,
Potpourri I – VII 2015 - 2018
III. Basisbeginselen
Grondrechten: rechten van verdediging
Toegang tot het gerecht (EVRM Art.6) je kan voor alles naar de rechter, te allen
tijde, er is geen enkele verplichting op bemiddeling, mogelijkheid om openberoep op
te stellen (heel open, brede toegang)
Onafhankelijk en onpartijdig gerecht los van partijen
Eerlijk en openbaar proces
Tegenspraak = alles wat van regels, termijnen, afspraken, sancties stopt bij
tegenspraak. Bij het burgerlijk proces recht is het heel belangrijk
Tegenspraak= dat je altijd ongeacht wanneer, de kans moet krijgen om u te verweren
(niet verplicht maar je moet wel de kans krijgen)
Als je wordt gedagvaard moet je niet komen het mag!
Niet komen opdagen bij dagvaarding, veroordeling versterkt
o Mogelijkheid
o Op elke moment proces
o Soms kan het niet: wanneer een partij niet kan opdagen. En men heeft vrees
dat het onroerend goed niet betaalt of uitgevoerd zal worden bewarend beslag
Bv. Ik moet van persoon X nog een geldbedrag terugkrijgen, die persoon X heeft
nog een onroerend goed, ik ben bang dat hij het huis zal verkopen of weggaat
met het geld waardoor ik geen kans meer heb om mijn geld terug te krijgen.
o Daar kan enkel met de toestemming van de rechter een bewarend beslag
worden gedaan van dat huis. Zodat hij dat niet kan verkopen. Pas nadat de in
beslagname is uitgevoerd opent zich een deur om tegenstrijdigheden te
bespreken dus tegenspraak.
= eenzijdige procedure want tegenspraak is niet aanwezig.
eis wordt gepleit met beide partijen aanwezig, je moet u rechten om u te verdedigen
kunnen uitvoeren.
Procesgelijkheid: procespartijen op gelijke voet voor de rechter, in het materieel recht
zijn partijen ongelijk Bv. huurder en verhuurder => maar eens ze voor de rechter staan
hebben ze gelijke mogelijkheden om te handelen.
Partijautonomie: ‘het beschikkingsbeginsel’ -> wie zit aan het stuur van een procedure
van het burgerlijk proces recht = partijen, die zetten grenzen uit waar binnen de rechter
kan handelen en de rechter moet die grenzen respecteren.
Bv. schadevergoeding procedure en eiser zegt ik vraag 10 000 euro schadevergoeding,
de rechter kan zeggen ik zie geen enkele reden voor schadevergoeding of hij kan
zeggen ik kan u dat toekennen maar je krijgt maar 6000 euro of hij kan zeggen je
krijgt 10 000 euro, maar hij kan nooit zeggen eigenlijk krijg je er meer ik geef u 15
000 euro -> nooit mogelijk ( je kan enkel iets krijgen als het gevraagd hebt, als je het
niet gevraagd hebt, krijg je het niet) => het hangt af hoe je het gaat aanpakken, op
die manier kan je vorderen.
De lijdelijkheid van de rechter = rechter is afhankelijk van hetgeen wat partijen naar
de rechter toe stuurt. Heel afzonderlijk kan de rechter zelf initiatief nemen.
,IV. Recht
Aanvullend recht: Je kunt van een regel van aanvullend recht afwijken
Bv. Een huurder huurt een huis, kraan en dak lekt, vraagt aan verhuurder of die dat wil
oplossen en verhuurder zegt dat hij daar niet woont en niet zijn probleem is discussie
begonnen, we kijken naar het huurcontract, wie gaat de herstellingen is er niets
overeengekomen dan gaan we dat contract aanvullen met de wet, grote herstellingen voor
verhuurder, kleine herstellingen voor huurder.
Bv. Je hebt huis en je wilt het huren, maar je gaat geen enkel herstelling op u nemen en
je neemt het op in u contract (herstellingen is volledig ten laste van de huurder) -> toen
mocht het want dan mocht je afwijken van het aanvullend recht.
Huurrecht is overgenomen door het Vlaams huurdecreet=> dwingend recht (sommige
regels gaan ze sturen, afwijkingen gaan ze beperken, je mag afwijken maar alleen als het
geschil er al is, ze gaan ervoor zorgen dat er een zwakkere partij wordt beschermd) =>
heel het huurdecreet is van dwingend recht.
Dwingend recht regels waarvan je niet kunt afwijken Bv. Verjaringsregels: als je
een jaar lang u factuur niet hebt gevorderd is u factuur verjaard.
Niet afwijken tenzij de bescherming vergroot.
Bv. Factuur verjaard na 6 maanden (je verkleint termijn van 1 jaar) je beschermt
de belangen van de schuldenaar. Verklein je limiet dan vergroot je de bescherming.
o Zuiver dwingend recht
o Openbare orde: belang van de samenleving ‘vrijheid’ verwijst naar
rechtsprincipe van de Romeinen: ‘Doe maar wat je wilt, iedere overeenkomst
geldt tot wet’. ~> een dat je overeengekomen bent, dan ben je verbonden
aan de wet.
Regels van openbare orde moet je respecteren. => arbeidsrecht is integraal van
openbare orde. Werknemer is nooit in positie om te onderhandelen.
Strafrecht is integraal van openbare orde=> je kan bij misdrijven geen
overeenkomsten sluiten.
, V. Exceptie van ontoelaatbaarheid
Basis waar heel proces recht is op gestoeld
Zie schema powerpoint -> dia 6
Wanneer het materieel recht wordt geschonden volgt er een rechtsvordering (=kans die je
hebt om naar de rechter te gaan (moet niet) Art. 6 EVRM), ga je naar de rechter dan stel
je een eis in. Eis is gebaseerd op het geschonden materieel recht. (er is geen verbinding
rechtstreeks)
Voorwaarden op basis van rechtsvordering en op basis van de kijk van de rechter en of de
eis toelaatbaar is.
Wanneer de eis toelaatbaar is kijken we naar de Grond van de zaak = waar het eigenlijk
om gaat.
Toelaatbaarheid wordt in iedere uitspraak nagekeken.
In rechtsleer wordt er gesproken over ontvankelijkheid <=> toelaatbaarheid
kenmerken rechtsvordering:
facultatief: nooit verplicht
openbare orde: geen overeenkomsten
doel gebonden: procesrechtmisbruik (Art. 780bis Ger.W.), Je mag geen proces voeren
om iemand te treiteren => er moet een doel zijn, hier zijn sancties voor
Toelaatbaarheidsvereisten:
(1) Rechtspersoonlijkheid en handelingsbekwaamheid=> beschik je niet van
rechtspersoonlijkheid dan kan je geen rechtshandeling aan gaan, beide partijen moeten
rechtspersoonlijkheid hebben.
Collectiviteit => Bv. 3 dochters zijn alle 3 eigenaar van een huis, hebben mogelijkheid
om eruit te stappen, als ze boel verkopen moeten ze alles verdelen.
Bv. Verzekering is sjoemel van collectiviteit, risico die je neemt.
Feitelijke verenigingen hebben geen rechtspersoonlijkheid
Functionele rechtspersoonlijkheid= in functie bepaalde rechtspersoonlijkheid hebben
Art. 703 Ger.W.: feitelijke vereniging ingeschreven in het KBO kan wel optreden (via
lasthebber)
Als vennootschap failliet verklaard wordt dan kan die niet meer handelen in het
rechtsverkeer => handelingsonbekwaam, curator kan achter geld aangaan of
aansprakelijk gesteld worden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller inaspiessens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.28. You're not tied to anything after your purchase.