Paragraaf 4.1 – transportsystemen
transport over kleine afstanden door diffusie transport over grote afstanden:
anorganische (opwaartse) sapstroom door houtvaten (mineralen opgelost in
water)
organische sapstroom door bastvaten (assimilatieproducten opgelost in water)
Het transport in een plant dankzij:
1. Worteldruk = ontstaat door actief transport door endodermiscellen en
osmotische werking van mineralen in de houtvaten.
2. Capillaire werking = water wordt omhoog getrokken
3. Verdamping = door verdamping van water wordt water aangezogen uit de
houtvaten (via de nerven)
Transport door de bastvaten
bastvaten vervoeren water en assimilatieproducten vanuit de bladeren naar alle
delen van de plant.
In de vaatbundels in stengels liggen bastvaten aan de buitenkant, in de nerven
in bladeren aan de onderkant.
Circulatiesystemen bij dieren:
geleedpotigen (sprinkhaan); gewervelde (regenworm);
open circulatiesysteem
gesloten
buisvormig hart circulatiesysteem
bloedsomloop
In een gesloten systeem kan het transport van stoffen effectiever en over grotere
afstanden plaatsvinden dan bij een open circulatiesysteem.
Bloedsomloop
enkelvoudige bloedsomloop = bloed stroomt per omloop één keer door het hart,
(vissen)
dubbele bloedsomloop = bloed stroomt per omloop twee keer door het hart. (mensen)
o Functie: samen zorgen ze ervoor dat je overal in je lichaam zuurstof en
voedingsstoffen krijgt om vervolgens koolstofdioxide (CO2) en afvalstoffen weer
netjes af te voeren.
typen circulatiesystemen:
1. Transport door diffusie (zonder circulatiesysteem)
eencelligen of dieren met maar enkele cellen.
2. Open bloedsomloop
wel hart, bloed vrij door lichaamsvloeistof, geen (bloed)vaten.
3. Enkelvoudige gesloten bloedsomloop
onderscheid tussen lichaamsvloeistof en bloedplasma (in vaten) 1x door het
hart.
4. Dubbele bloedsomloop
onderscheid tussen lichaamsvloeistof en bloedplasma (in vaten) 2x door het
hart.
, opname van water en
zouten (schematisch)
paragraaf 4.2 – het hart
Functies en kenmerken
Aorta = vangt het zuurstofrijke bloed op dat de linker kamer van het hart uitpompt
Longslagader = vervoert zuurstofarm bloed van het hart naar je longen
Longader = vervoert zuurstofrijk bloed vanuit je longen naar je hart
Kransslagader = voorzien het hartspierweefsel van zuurstof en voedingsstoffen
Kransader = voert Koolstofdioxide en andere afval stoffen af.
Halvemaanvormige kleppen = verhinderen het terugstromen van bloed van
longslagaders en aorta naar de kamers op het moment dat de bloeddruk in de
longslagader en de aorta hoger is dan de bloeddruk in de kamers
Hartkleppen= voorkomen dat het bloed terug stroomt van de kamer naar de boezem
Harttussenwand = scheidt de linker- en rechterharthelft
Rechterboezem = ontvangt zuurstofarm bloed uit de onderste en bovenste holle ader
en voert dit door naar de rechterkamer (weinig gespierde wand)
Rechterkamer = pompt zuurstofarm bloed in de longslagader (s) (gespierde wand)
Linkerboezem= ontvangt zuurstofrijk bloed in de longaders en voert dit door naar de
linkerkamer (weinig gespierde wand)
Linkerkamer = pompt zuurstofrijk bloed in de aorta (zeer gespierde wand)
Systole (samentrekking) van de boezems:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Aniek112616. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.99. You're not tied to anything after your purchase.