Samenvatting van het boek 'psychologische verschijnselen in coaching' van Roel Huntink. Gebruikt in de minor 'trainen en coachen in organisaties' van de Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN).
Psychologische verschijnselen in coaching
Roel Huntink
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: verantwoording 2
1.1 Grijs gebied tussen coachen en psychotherapie 2
1.2 Inzet psychologische kennis in coaching 2
1.2.1 Verdiepen in coaching 2
1.2.2 Het juiste moment om coaching te verdiepen 3
1.2.3 Doorverwijzen naar de huisarts of psycholoog 3
Hoofdstuk 2: wat is de werkelijke oorzaak van gedrag 4
2.1. Attributie, fundamentele attributiefout en situationele correctie 4
2.2. Locus of control 4
2.3. Overtuigingen van de gecoachte 4
2.4 The Big Five 5
Hoofdstuk 3: waarom loopt de communicatie niet? 5
3.1 Dramadriehoek 5
3.2 Overdracht en projectie 5
3.3 Weerstand 6
3.3 Appel-aspect van communicatie 6
Hoofdstuk 6: wat gebeurt er met de coach? 12
6.1 Tegenoverdracht 12
6.2 Overhelpen - compenseren en activeren 12
6.2 Overtuigingen van de coach 13
6.2 Compassion fatigue 13
Herhaling kernbegrippen 14
,Hoofdstuk 1: verantwoording
1.1 Grijs gebied tussen coachen en psychotherapie
Verschil coachen en psychotherapie:
Coachen: vergroten van de persoonlijke effectiviteit in het werk of de kwaliteit van de
loopbaanontwikkeling
Psychotherapie: richt zich op ernstige problematiek die het functioneren belemmert.
Uit onderzoek blijkt dat onder verschillende omstandigheden, paraprofessionals (klinisch opgeleide
therapeuten als counselors, coachen of mentoren) minstens net zo goed of zelfs beter functioneren
dan professionele therapeuten.
‘Psychotherapie is een zeer gespecialiseerde hulpverlening activiteit die alleen zelfstandig beoefend
mag worden nadat een aanvullende postdoctorale opleiding met goed gevolg is afgelegd’ (De Jong,
2007). Coaches moeten zich bewust zijn van de dunne lijn tussen coachen en psychotherapie.
1.2 Inzet psychologische kennis in coaching
1.2.1 Verdiepen in coaching
Mensen hebben allerlei gedachten en overtuigingen welke ten grondslag kunnen liggen aan gedrag.
McLelland heeft hiervoor het ijsbergmodel bedacht. Kennis, gedrag en vaardigheden liggen boven de
waterspiegel en zelfbeeld, normen en waarden, eigenschappen en motieven eronder.
, UI-model - Korthagen en Vasalos (2002)
Verschillende niveaus (schillen) waarop verandering
kan plaatsvinden:
- Betrokkenheid
- Identiteit
- Overtuigingen
- Bekwaamheden
- Gedrag
- Omgeving
Dit model is volgens hen direct gekoppeld aan het
ontdekken van de kernwaarden, door door te vragen
kunnen diepere lagen ontdekt worden. Overtuigingen
zijn vaak gedragsbepalers.
1.2.2 Het juiste moment om coaching te verdiepen
Wanneer je signalen waarneemt bij de coachee, is het goed deze ter sprake te brengen.
JOHARI-kwadrant (Luft en Ingham, 1955)
Een gesprek is het meest effectief en open wanneer er veel vrije ruimte is. De grootte van de vrije
ruimte wordt bepaald door de mate waarin aspecten van de persoonlijkheid en de beleving die van
belang zijn voor het gesprek en de gesprekspartner beiden bekend zijn.
Voorbeeld: je stoort je erg aan de ideeën over opvoeding van de coachee, of je denkt te merkten dat
er ideeën spelen bij de coachee over opvoeding waarvan hij zich zelf niet bewust is. Bespreek dit,
zodat er vrije ruimte ontstaat.
Persoon X Bekend aan jezelf Onbekend aan jezelf
Bekend aan ander Vrije ruimte Blinde vlek
Onbekend aan ander Verborgen gebied Onbekende zelf
Het JOHARI-kwadrant.
1.2.3 Doorverwijzen naar de huisarts of psycholoog
Als je de vragen of gevoelens van de coachee niet kan beantwoorden, verwijs dan door naar huisarts.
Onwetend de deur uit gaan kan resulteren in depressie of bij minder ernstige gevallen tot minder
arbeidssatisfactie of een gevoel van minder zeker voelen over eigen kunnen, wat Bandura (1997)
beschrijft als self-efficacy. Een ander risico kan zijn dat het coachingstraject nergens toe leidt.
Psychische stoornissen, ofwel DSM-IV stoornissen, zijn stoornissen beschreven in de Diagnostic and
Statistic Manual (DWM) van de American Psychiatric Association (APA).
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Iris1996. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour $5.03. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
