Geschiedenis Historische Context VWO Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting
7 views 0 purchase
Course
Geschiedenis
Level
VWO / Gymnasium
Book
Geschiedeniswerkplaats / tweede fase havo historisch overzicht / deel Handboek
Samenvatting van hoofdstuk 1 en 2 van het historische contexten examenkatern van geschiedenis werkplaats. Behandelt 'Steden en burgers in de Lage Landen () en 'De verlichting in theorie en praktijk ().
Geschiedenis Historische Context VWO Hoofdstuk 1 en 2
- 1.1 Steden in Vlaanderen en Artesië
Atrecht verloor zijn voorsprong doordat er nieuwe handelsroutes opkwamen en de handel
tussen de jaarmarkten van Noordoost-Frankrijk en Italië verstoord raakte. Daarnaast lag
Brugge veel voordeliger dan Atrecht voor de groeiende handel van de Duitse Hanze aan de
Noord- en Oostzee langs de grote rivieren.
De patriciërs gingen relaties aan met de adel en kwamen af te staan van het overige volk; het
gemeen. In de 13e eeuw waren er regelmatig protesten tegen de slechte
werkomstandigheden en lage lonen. Dit liep uit tot de Guldensporenslag in 1302, een conflict
tussen de Franse koning en de Vlaanderse graaf.
Patriciërs -> steunden franse koning, waren voor centralisatie & machtig bestuur.
(zorgde voor veiligheid voor de handel en meer belasting, vooral voor de arme)
Ambachtslieden -> trouw aan de graaf, die tegen centralisatie was omdat hij dan macht zou
verliezen
Verrassend genoeg won het leger aan boeren en ambachtslieden van het sterke militaire
Franse ridderleger waarmee ze lieten zien dan boeren en ambachtslieden bestand waren
tegen feodale heren en patriciërs.
- 1.2 Steden, netwerken en bestuurders
Brugge was in de 14e en 15e eeuw het belangrijkste handelscentrum ten noorden van de
Alpen. De Hanze had er een hoofdkantoor en maakte de stad tot stapelmarkt van de
Nederlanden. De handel in wisselbrieven leidde in Brugge tot het ontstaan van de eerste
beurs. Het dankte zijn sterke positie ook aan zijn achterland, Vlaanderen en Brabant vormden
in die tijd het economisch zwaartepunt van de Nederlanden. Antwerpen, een Brabantse stad,
zijn belang nam toe, deze havenstad lag namelijk gunstiger voor de verbinding met het
Europese achterland dan Brugge.
Rond 1500 nam Antwerpen de positie van Brugge over, omdat het goed bereikbaar was voor
zeeschepen en dichter bij rivieren als de Maas en de Rijn lag. In de 16e eeuw was het het
belangrijkste handelscentrum van Europa en de stapelmarkt van koloniale producten uit
Spaanse en Portugese koloniën (amerikaans suiker en aziatische specerijen)
Middeleeuwse steden en hun stedelijke gemeenschappen voelden zich verbonden door het
bonum commune, het algemeen belang. De burgerij nam ook taken over van de
geestelijkheid en sociale zorg. De geestelijkheid paste zich ook aan het stadsleven aan; er
waren vanaf de 11e eeuw bijvoorbeeld lekengemeenschappen voor begijnen (= vrouwen die
heel gelovig willen leven). Zij woonden in Begijnhoven. De stedelijke verbondenheid leidde tot
stedelijk particularisme (= het streven van steden om een zo groot mogelijke
onafhankelijkheid te bewaren), dat onder druk kwam te staan door de beginnende
centralisatie en staatsvorming.
De oorlog waarin Maximiliaan (Oostenrijkse prins) de Brugse haven liet blokkeren en de
buitenlandse handelaren beviel om zich in Antwerpen te vestigen is een belangrijke oorzak
van Brugge’s val en de groei van Antwerpen.
De 80-jarige oorlog was de Opstand van Oranje tegen het Spaanse gezag, die leidde tot het
ontstaan van de Nederlandse Republiek in 1588. Om een Spaans gebruik van de Antwerpse
haven te hinderen blokkeerden Zeeuwen en Hollanders de Westerschelde, de toegang tot de
haven. Zo kwam definitief een eind aan de stapelmarktfunctie van Antwerpen. Calvinistische
Antwerpenaren gingen naar Zeeuwse en Hollandse steden en namen handelscontacten,
kennis en kapitaal met zich mee.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ElineBarmentloo. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
