Summary
Volledige samenvatting vrijheid, burgerschap en democratie ()
- Course
- Institution
- Book
Volledige samenvatting van het vak vrijheid Burgerschap en Democratie. Is een kortvak aan de Universiteit Antwerpen
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: loreverbruggen • 1 month ago
Seller
Follow
juliewillems
Reviews received
Content preview
InhoudsopgaveInleiding.......................................................................................................................................................... 4
Hoofdstuk 1: Isaiah Berlin en de liberale opva;ng van vrijheid....................................................................... 6
1. Situering .......................................................................................................................................................... 6
2. Nega0eve vrijheid ........................................................................................................................................... 6
3. Vrijheidsbeperking en begrenzing van de poli0eke macht .............................................................................. 7
4. Nega0eve vrijheid versus paternalisme .......................................................................................................... 8
5. Nega0eve vrijheid en democra0e ................................................................................................................... 9
6. Posi0eve vrijheid ............................................................................................................................................. 9
7. Waardenpluralisme en humanisme .............................................................................................................. 10
Hoofdstuk 2: Philip Pe;t en de republikeinse opva;ng van vrijheid ............................................................ 12
1. Geschiedenis en essen0e van de republikeinse opvaIng van vrijheid ......................................................... 12
2. A Doll's House: lucky freedom versus robust freedom .................................................................................. 12
2.1 Lucky freedom versus robust freedom ................................................................................................... 12
2.2 Freedom under and over the law ........................................................................................................... 13
3. Fundamentele aspecten van de republikeinse opvaIng van poli0eke vrijheid als robuuste vrijheid ........... 14
4. Republikeinse robuuste vrijheid en democra0e............................................................................................. 15
4.1. Het republikeinse concept van vrijheid (robuuste vrijheid) als criterium voor rechtvaardigheid, ... ..... 15
5. De liberale en de republikeinse opvaIng van vrijheid .................................................................................. 16
5.1 Het libertarische en het republikeinse concept van vrijheid .................................................................. 16
5.2 De vrije samenleving volgens PeHt ........................................................................................................ 17
Hoofdstuk 3: DemocraDe .............................................................................................................................. 18
1. Gespreksstof - Essen0ally contested concept ................................................................................................ 19
1.1. Wiens rechten? ...................................................................................................................................... 19
1.2. Welke rechten? ...................................................................................................................................... 19
1.3. SubstanNële, reële vrijheid .................................................................................................................... 20
2. Complementaire of botsende dimensies ....................................................................................................... 22
2.1. Debat over ‘judicial review’ ................................................................................................................... 22
2.2. DemocraNc paradox............................................................................................................................... 23
3. Jürgen Habermas .......................................................................................................................................... 23
3.1. Gelijkoorspronkelijkheid ........................................................................................................................ 23
3.2. Margin of appreciaNon .......................................................................................................................... 24
4. Rawls – Habermas – PeIt ............................................................................................................................ 25
5. Democra0e.................................................................................................................................................... 27
5.1. Burgerlijke ongehoorzaamheid .............................................................................................................. 27
5.2. DemocraNsche legiNmiteit..................................................................................................................... 28
5.3. DeliberaNeve democraNe ...................................................................................................................... 29
5.4. RepresentaNeve democraNe.................................................................................................................. 30
5.5. BurgerdemocraNe .................................................................................................................................. 31
Hoofdstuk 4: Burgerschap & gemeenschap ................................................................................................... 32
1. Burgerschap & poli0eke gemeenschap ......................................................................................................... 32
2. Wat bindt ons tot een poli0eke gemeenschap .............................................................................................. 34
2.1. Shared sense of jusNce .......................................................................................................................... 34
2.2. ‘Common form of life’............................................................................................................................ 34
2.3. Shared (naNonal) idenNty ...................................................................................................................... 35
2.4. Shared poliNcal parNcipaNon ................................................................................................................. 36
2.5. IdenNficaNon by shared parNcipaNon.................................................................................................... 37
Hoofdstuk 5: Burgerschap en religie .............................................................................................................. 40
1. John Rawls: poli0ek liberalisme .................................................................................................................... 40
2. Mensbeeld..................................................................................................................................................... 41
3. Rawls’ liberale visie op autonomie ................................................................................................................ 41
4. Poli0cal liberalism ......................................................................................................................................... 41
5. Staatsneutraliteit .......................................................................................................................................... 42
5.1. Welke neutraliteit? ................................................................................................................................ 43
5.2. Neutrality of aim/jusNficaNon ............................................................................................................... 43
5.3. Public reason ......................................................................................................................................... 44
, 5.4. Overlappende consensus....................................................................................................................... 44
6. Leerprocessen ............................................................................................................................................... 45
6.1. Leerproces christendom ........................................................................................................................ 45
6.2. Leerproces Islam .................................................................................................................................... 46
7. Overlappende consensus is verschillend van modus vivendi ......................................................................... 46
8. Volgens Rawls’ poli0ek liberalisme ............................................................................................................... 47
Hoofdstuk 6: DemocraDe, technocraDe en populisme ................................................................................... 48
1. Democra0e (en populisme) ........................................................................................................................... 48
1.1. Wat is democraNe? ................................................................................................................................ 48
1.2. De lege plaats van de macht .................................................................................................................. 49
1.3. Populisme als ideologie ......................................................................................................................... 49
1.4. Populisme als gevaar ............................................................................................................................. 50
2. Technocra0e (en populisme) ......................................................................................................................... 51
2.1. Wat is technocraNe? .............................................................................................................................. 51
2.2. Het neoliberalisme (ter info) ................................................................................................................. 51
2.3. Populisme als symptoom ....................................................................................................................... 52
2.4. Een vicieuze cirkel? ................................................................................................................................ 52
3. De Europese Unie .......................................................................................................................................... 53
4. De rol van experten in een democra0e ......................................................................................................... 54
Hoofdstuk 7: DemocraDe en legiDmiteit in de Europese Unie ........................................................................ 56
1. Democra0e en legi0miteit in poli0eke systemen .......................................................................................... 56
1.1. LegiNmiteit van een poliNek systeem .................................................................................................... 56
1.2. DemocraNe in een poliNek systeem ...................................................................................................... 56
2. De Europese Unie als poli0ek systeem .......................................................................................................... 57
3. Democra0e in de Europese Unie ................................................................................................................... 59
4. Legi0miteit in de Europese Unie.................................................................................................................... 60
5. Het trilemma van de Europese integra0e ..................................................................................................... 60
5.1. PoliNsering van Europese poliNeke ruimte ............................................................................................ 61
Hoofdstuk 8: Spanningen tussen (het recht van de) mensenrechten en burgerrechten .................................. 64
1. Search and Rescue at Sea (SAR) .................................................................................................................... 64
2. Verwijdering van grondgebied ...................................................................................................................... 65
3. Huisves0ng .................................................................................................................................................... 66
3.1. Herzien Europees Sociaal Handvest (HESH)........................................................................................... 67
3.2. Europees Comité voor Sociale Rechten ................................................................................................. 67
3.3. Europees Hof voor de Rechten van de Mens: voorlopige maatregelen ................................................ 68
4. Enkele conclusies ........................................................................................................................................... 68
Hoofdstuk 9: Inburgering & Burgerschap ....................................................................................................... 69
1. Wat is inburgering......................................................................................................................................... 69
2. Integra0e ...................................................................................................................................................... 70
3. Maatschappelijk vaak averechtse effecten ................................................................................................... 71
4. Inburgering biedt geen persoonlijke benadering .......................................................................................... 72
5. Manifest S0ch0ng Civic ................................................................................................................................. 73
Hoofdstuk 10: burgerschap, gender en intersecDonaliteit ............................................................................. 74
1. Wat is ... ........................................................................................................................................................ 74
2. Hoe verhoudt burgerschap (rechten/plichten/staat/iden0teit) zich tot vrijheid en democra0e? Voor wie? 75
3. Als we verder kijken dan gender ................................................................................................................... 77
4. Kri0ek burgerschapsconcepten/theorieën .................................................................................................... 78
5. Inclusie vie herconceptualisering .................................................................................................................. 80
6. Recente uitdagingen ..................................................................................................................................... 80
7. Kort samengevat ........................................................................................................................................... 80
,
, Inleiding
Vrijheid: wat betekent het om in de poli4eke zin vrij te zijn?
De wijze waarop de samenleving poli4ek georganiseerd is en de mate waarin de mens daarin vrij kan
zijn.
Poli%eke dieren
Hoe onderscheid de mens zich van alle andere levende wezens?
à Aristoteles: “de mens is een poli4ek dier”
Verschil tussen ‘sociaal’ en ‘poli4ek’!
• Sociale dieren: mensen zijn aangewezen op het samenleven met andere soortgenoten om te
kunnen (over)leven.
o Maar veel andere diersoorten ook!
o Grote verschil is dat mensen hun sociale leven poli4ek vormgeven
• Poli4ek:
o ‘De’ poli4ek staat voor het raamwerk om de sociale interac4e en orde in goede
banen te leiden (regels, weLen…)
o ‘Het’ poli4eke verwijst naar poli4eke interac4e (dialoog, strijd) tussen mensen. In
wezen gaat het daarbij al4jd (onrechtstreeks) over de volgende (onderling
samenhangende) vragen:
§ Welke doelen moet de poli4eke organisa4e van een samenleving primair
beogen?
§ Wat moet bij de poli4eke organisa4e van een samenleving primair
beschermd worden als een fundamenteel goed of een onaantastbare
waarde? (stabiliteit, veiligheid, (rechts)zekerheid, economische welvaart,
individueel en sociaal welzijn, gelijkheid, rechtvaardigheid, vrijheid, ...)
§ Welke staatsvorm is geschikt, of totaal ongeschikt, om die doelen te bereiken
en die waarden te beschermen?
Vrijheid
Een van de meest fundamentele waarden die door de poli4eke organisa4e van een samenleving
primair beschermd moeten worden.
• Vrijheid is de bestaansreden (raison d’être) van de poli4ek: mensen (willen) leven in poli4ek
georganiseerde samenlevingen omdat en voor zover zij vrije wezens zijn.
• Staten of staatsvormen die mensen van hun vrijheid beroven, perverteren het poli4eke en de
poli4ek
• Vrijheid en poli4ek zijn onlosmakelijk verbonden met elkaar
Vrijheid en de Griekse polis
De Grieken uit de Oudheid gingen er prat op s4chters en inwoners te zijn van hun polis (stadstaat –
het woord waarvan het woord poli4ek is afgeleid), en daarom vrij te zijn.
• Mensen die nt in een polis leven, hebben hun samenl nt poli4ek georganiseerd en vrijheid
staat dus nt centraal
Vrijheid voor Kant:
Vrijheid is het enige oorspronkelijke (meest fundamentele) recht van een mens voor zover hij mens is
• Je mag de mens nooit louter als middel gebruiken om een doel te bereiken, je moet de mens
ook al4jd behandelen als een doel op zich
• Bv wij en prof: wij gebruiken de prof voor een diploma, hij gebruikt ons om een loon te
krijgen; maar we mogen elkaar nt tot een ding reduceren
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller juliewillems. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.16. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73918 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now