Samenvatting kunst algemeen havo 5
Hoofdstuk 5, 8, en 9
Burgerlijke cultuur h.5
5.1
Zeventiende eeuw- De republiek der zeven verenigde nederlanden had een vooraanstaande
rol tussen de grootmachten in die tijd. (spa, fr, eng) In deze tijd stond de kunst en wetenschap
centraal, en was de kunst gericht op de markt van de welvarende burgers.
Zeestukken: genre in schilderkunst schepen op zee: bijv. Zeeslag of havengezicht.
Geuzenliederen: liederen met nieuwe tekst op bestaande melodie. Bijv. Lied over 80
jarige oorlog. De heldendaden van nl werden bejubeld, en de tegenstanders bespot.
Schutterstuk: groepsportret in opdracht van de schutterij. (schutterij had rol in
verdediging van de staat/ rijkste en machtigste burgers van de stad.)
(nederlandse) barok (schilderkunst): stijlperiode begin 17de eeuw in Italië.
Kenmerken: veel versieringen die aansturen op heftige emoties bij de kijker/luisteraar.
De wetenschappelijke revolutie was op dit moment in volle gang > het religieuze wereldbeeld
werd verdrongen door wetenschappelijke inzichten.
Rariteitenkabinet: kast/kamer/collectie met zowel kunstvoorwerpen als zeldzame of
exotische bijzonderheden uit de natuur. Het bezitten van een rariteitenkabinet toonde
aan dat je een ''man'' van de wereld was.
1602- verenigde oost-indische compagnie (VOC) opgericht. Zij hadden handelsmonopolie op
Azië.
Porselein: hard, doorschijnend en meestal wit keramiek, voornamelijk geproduceerd
in China en Japan. Dit was een luxeproduct wat door de VOC werd ingevoerd.
Delfts-blauw: blauw-wit aardewerk van roodbakkende klei wat minder hard en
doorschijnend was dan porcelein, met chinese decoraties. Dit was een alternatief voor
chinees porselein.
Bloempiramiden: vaas met gestapelde delen waarin tulpen/bloemen gestoken konden
worden. De bloempiramiden werden eerst in delfts-blauw gemaakt, en later in chinees
porselein.
Vanitasstilleven: stilleven waarop afgebeelde voorwerpen de eindigheid van leven
symboliseren. (etenswaar, zandlopers, schedels, opgebrande kaarsen etc.)
1621- handelscorporatie WIC opgericht. (west indische compagnie). Deze richtte zich vooral
op kaapvaart> driehoekshandel met Nederland, west-Afrika en Amerika.
Landschap: in beeldende kunst: werk met het landschap als belangrijkste onderwerp.
Zelfstandig genre vanaf vijftiende eeuw. Populair in de zeventiende eeuw.
, 5.1
Burgers en bestuurders hadden veel invloed op Nederlandse kunsten. Zij bepaalden in grote
mate de muziek en theatercultuur.
(hollands) classicisme: stijl na de reinnasance gebaseerd op voorbeelden uit de
klassieke oudheid.
Klassieke oudheid: aanduiding westerse geschiedschrijving. (ca. 500 voor-500 na
Christus)
Guldensnede: ideale/goddelijke verhouding in de architectuur, boekdrukkunst, en
beeldende kunst. Breedte:lengte=1:1.6
Timpaan: halfcirkelvorming of driehoekig vlak onder een daklijst, boog, of boven een
toegangspoort met reliëf als decoratie.
Tongewelf: gewelf in vorm van een halve cilinder.
Putto/putti: klein, mollig kindfiguurtje. Meestal naakte jongetjes en vaak met
vleugels. Deze werden vaak gebruikt als decoratie of allegorische figuren in de
renaissance en de barok.
In de Nederlandse steden hebben bestuurders veel aanzien. Regenten laten zich graag
vereeuwigen op grote groepsportretten, en die vormen dan ook een belangrijke
inkomstenbron voor schilders. Zo ontstaan er:
Regentenstuk: schildergenre typisch voor NL zeventiende eeuw. Groepsportret
regenten (bestuurders) afgebeeld in liefdadigheidsinstellingen en gildes.
Schutterstuk: zie 5.9
Gilde: samenwerkingsverband tussen ambachtslieden met hetzelfde beroep in een
stad.
Genrestuk: schilderij met tafereel uit het dagelijkst leven, met vaak een verborgen
moralistische boodschap.
Orgelmuziek wordt afgekeurd door dominees omdat muziek volgens hen niet paste bij de
ernst van de kerkdienst. Toneel wordt aanvankelijk veel door burgers beoefend in
zogenaamde rederijkerskamers.
Rederijkerskamer: dichtgenootschap van burgers (rederijkers).
Reformatie: ook wel de hervorming. Beweging in de 16de eeuw voor verbetering
rooms-katholieke kerk> leidde tot splitsting van de kerk in protestanten en
katholieken.
Beiaard: klokkenspel /carillon wat bestond uit 1 of meerdere klokken.
Madrigalen: meerstemmig lied met wereldlijke tekst voor een groep zangers al dan
niet met begeleiding.
Retorica: de kunst om goed te kunnen spreken in het openbaar.
Blijspel: komedie
Klucht: komisch toneelstuk over dagelijks leven- vaak grof/volks
Amfitheater: ovaal theater met oplopende zitplaatsen (tribune)
Coulissen: verplaatsbaar zijstuk van toneeldecor. Vaak een doek wat de spelers van
het publiek afschermt.
Toneelmachinerieën: mechanische installaties waarmee decors kunnen worden
bediend in theater en theatrale effects worden bereikt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MSip. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor $6.96. Je zit daarna nergens aan vast.