Het ontwerpverslag volgens principes van 4C/ID voor de module OM0103 ontwerpen van onderwijs. Het onderwerp dat ik gekozen heb is een gedifferentieerde rekenles geven in het primair onderwijs.
Ontwerpverslag voor
gediferentieerd lesgeven in het
basisonderwijs
Naam: Marill Ketelaar
Studentnummer: 851403877
E-mailadres: marillketelaar@gmail.com
Cursuscode & -naam: OM0103 Ontwerpen van onderwijs
Cursusbegeleiders: Dianne Sandink
Datum van inleveren:
Hierbij verklaar ik dat dit document bestaat uit eigen werk en vrij is van plagiaat.
Ik stem in met het gebruik van mijn uitwerking voor onderwijsdoeleinden.
Marill Ketelaar 851403877 Ontwerpverslag OM0103
,Inleiding
Stichting .. is een scholenorganisatie met 16 basisscholen in de gemeenten .., .. en … De
scholen geven openbaar onderwijs aan ruim 3400 leerlingen. De missie van de stichting luidt: ‘Passie
voor onderwijs dat past’. Het is van belang dat leerlingen op scholen van de stichting zich optimaal
kunnen ontplooien. Door het bieden van opbrengstgericht onderwijs wil de stichting werk maken van
omgaan met verschillen (Stichting .., 2016).
Voor het reken- en taalonderwijs geldt dat de scholen instructies geven volgens het Directe
Instructiemodel waarbij gewerkt wordt met verschillende niveaugroepen. Een gestructureerde wijze
waarop de vaardigheid wordt aangeleerd ontbreekt. Leerkrachten geven aan dat zij niet weten hoe zij
gedifferentieerd lesgeven planmatig kunnen aanpakken. Dit terwijl het aantal zorgleerlingen en de
niveauverschillen toenemen (Stichting .., 2018). Uit de praktijk blijkt dat leerkrachten wel kennis
hebben van de toetsen en de manier waarop de reken- en taalmethode differentiatie vormgeven.
Echter, leerkrachten voegen deze onderdelen nog niet samen tot een planmatige aanpak. Er is sprake
van fragmentatie (Van Merriënboer & Kirschner, 2013).
Leerkrachten voelen zich incompetent op het gebied van gedifferentieerd lesgeven. Dit heeft
gevolgen voor zowel de ontwikkeling van leerkrachten als van leerlingen. Een ontwerp gericht op het
aanleren of versterken van gedifferentieerd lesgeven volgens de principes van het 4C/ID-model kan
een oplossing bieden. Fragmentatie wordt in dit ontwerp voorkomen, omdat er gewerkt wordt met hele
leertaken die gebaseerd zijn op de beroepspraktijk. Alle samenstellende vaardigheden die beheerst
moeten worden om gedifferentieerd les te kunnen geven worden namelijk geïntegreerd aangeboden.
Daarnaast wordt uitgegaan van leertaken die veralgemeniseerd kunnen worden, zodat de kennis en
vaardigheden die van belang zijn bij gedifferentieerd lesgeven op verschillende vakken en leerjaren
toegepast kunnen worden. Dit ontwerp zal zich richten op een gedifferentieerde rekenles geven, maar
zal door de veralgemeniseerbaarheid ook bijdragen aan het differentiëren binnen andere vakken. Dit
ontwerp omvat vier taakklassen met ieder drie leertaken. De taakklassen lopen op in moeilijkheid.
Leerkrachten krijgen begeleiding die afneemt naarmate zij de vaardigheid beter beheersen.
Uiteindelijk zullen zij in staat zijn om de taken zonder begeleiding uit te kunnen voeren (Van
Merriënboer & Kirschner, 2013). Leerlingen zullen hier uiteindelijk ook baat bij hebben, omdat de
lesstof en begeleiding van de leerkracht meer op hun niveau is aangepast.
Marill Ketelaar 851403877 Ontwerpverslag OM0103 2
, De complexe vaardigheid
Een goede basisschoolleerkracht voldoet aan de vastgestelde bekwaamheidseisen. Deze zijn
opgedeeld in drie bekwaamheden, namelijk: de vakinhoudelijke, vakdidactische en pedagogische
bekwaamheid. Iedere bekwaamheid is uitgesplitst in kennis en kunde die een leerkracht moet
beheersen. De bekwaamheidseisen zijn van belang om op een professioneel doelmatige en
verantwoorde wijze het beroep van leerkracht uit te kunnen voeren en deel te kunnen nemen aan de
professionele onderwijsgemeenschap die de leerkracht samen met collega’s vormt (PO-Raad, 2017).
Twee bekwaamheidseisen zijn te relateren aan vaardigheden die van belang zijn bij de
complexe vaardigheid gedifferentieerd lesgeven. Zo moet een leerkracht kennis hebben van
verschillende manieren om binnen een methode te differentiëren en recht te doen aan verschillen
tussen leerlingen. Hierbij is het vaststellen van de beginsituatie van leerlingen aan de hand van
toetsen belangrijk, zodat specifieke onderwijsbehoeften gesignaleerd kunnen worden. Op basis
daarvan moeten leerlingen geclusterd worden. Daarbij is het van belang dat voor iedere niveaugroep
passende leerdoelen vastgesteld worden. De leerkracht moet dus in staat zijn om weloverwogen
keuzes te maken. Daarnaast moet de leerkracht de leerlingen met gerichte activiteiten de leerstof
laten verwerken, daarbij variatie aanbrengen en bij instructie en verwerking differentiëren naar niveau
en kenmerken van zijn leerlingen (PO-Raad, 2017). De leerkracht moet de leerstof aanbieden en
ondertussen de leerlingen op verschillende niveaus begeleiden. Uiteindelijk moeten de toetsen van
leerlingen op een objectieve wijze geanalyseerd worden zodat vastgesteld kan worden of leerdoelen
behaald zijn. Op basis daarvan kan het plan bijgesteld worden.
Gedifferentieerd lesgeven is dus een complexe vaardigheid, omdat het een combinatie van
vakkennis en vaardigheden behelst. Ook zijn bepaalde houdingsaspecten van belang, zoals
objectiviteit, kritisch kijken en zelfstandig keuzes kunnen maken. Alleen door vakkennis, vaardigheden
en houdingsaspecten te combineren kan de complexe vaardigheid goed uitgevoerd worden (Van
Merriënboer & Kirschner, 2013).
Marill Ketelaar 851403877 Ontwerpverslag OM0103 3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marill. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.81. You're not tied to anything after your purchase.
