Summary
Samenvatting Ethiek
- Course
- Institution
- Book
In deze samenvatting zijn de hoorcolleges opgenomen van Ethiek, aangevuld met het boek "Ethiek de basis" en de reader.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
Samenvatting99
Reviews received
Content preview
Hoofdstuk 1 – Moraal, een kwestie van oordelenMoreel oordeel = oordeel over een gedrag van mensen en hoe zij met elkaar omgaan. Je spreekt uit wat je van
jezelf vindt en van anderen en hoe je verwacht dat die ander met jou of anderen om zou moeten gaan.
Intuïtief moreel oordeel = een moreel oordeel dat kant en klaar ontstaat in je bewustzijn zonder dat je erover
na hoeft te denken en voordat je erover nagedacht hebt.
Vaak heb je niet eens door dat iemand zijn mening deelt. “Belachelijk zeg, dat die docent de tentamens nog
steeds niet heeft nagekeken!’.
Je wordt van je intuïtieve morele oordeel bewust, wanneer iemand het niet met je eens is. Je wordt je bewust
dat je aan het oordelen bent over de mening van een ander.
We maken onderscheid tussen drie verschillende processen die zich in je bewustzijn afspelen.
- Je oordeelt dat iets goed of slecht is, je vindt iets – oordelen
- Je kent je oordeel. Je weet dat het je mening is en je kent het standpunt van de ander – kennen
- Je voelt dat je het oneens bent met de ander. Het oordeel brengt een bepaald gevoel met zich mee –
voelen
Deze drie processen kun je onderscheiden in het proces van bewustzijn of het vormen van je bewustzijn.
Objectiveren = je kent de wereld en plaatst wat er gebeurt buiten jezelf en beschrijft het vervolgens. Het
resultaat is kennis van de buitenwereld. Een kenmerk van kennis is dat het gemakkelijk uitwisselbaar is tussen
mensen.
Subjectiveren = als je de wereld beleeft, richt je je op wat er innerlijk met gebeurt. Je voelt wat je meemaakt
alsof de wereld zich in jou afspeelt. Het resultaat is dus een gevoel in je binnenwereld en dit is niet uitwisselbaar
tussen mensen. Gevoelens zijn niet uitwisselbaar.
Normeren = als je de wereld beoordeelt, richt je je op gedrag van mensen en wat jij daarvan vindt. Je verbindt
gedrag van anderen met je eigen oordeel. Je vindt gedrag goed of slecht.
Zie figuur 1.1 op bladzijde 14 voor vergelijkingstabel
Feiten, oordelen en emoties kun je uitwisselen met elkaar en doe je de hele dag door. Toch zijn er wel verschillen.
Tijdens het uitwisselen van een feit, beschik je over dezelfde informatie. Je gevoel uiten, lijdt niet tot dezelfde
emotie. Je kan nooit voelen wat voor emotie de ander heeft. Je kan je wel allebei boos voelen, maar zal nooit
exact hetzelfde zijn.
Morele oordelen zitten hier tussenin. Het uiten van morele oordelen kan enerzijds een emotie zijn en anderzijds
een feit, omdat vaak meerdere mensen het eens zijn met jouw morele oordeel. Dit vergt wel het nodige overleg.
Er zijn vijf kenmerken van morele oordelen.
- Het gaat over menselijk gedrag.
- Het overstijgt het individuele (is veralgemeniseerbaar).
- Is normatief (schrijft voor hoe het moet).
- Is gericht op het goede.
- Kan morele verontwaardiging veroorzaken.
Het gaat over menselijk gedrag
Morele oordelen gaan altijd over het menselijk gedrag en nooit over de status van bijvoorbeeld een laptop.
, Het overstijgt het individuele
Wat we verwachten van onszelf, verwachten we ook van anderen. Iets wat ik bij een ander afkeur, kan ik zelf
ook niet maken.
Universaliteitsprincipe = oordelen in één situatie automatisch ook oordelen betekent over anderen in zo’n zelfde
situatie. Als een leerling niet naar binnen mag, omdat hij te laat is, mogen anderen leerlingen die te laat komen
ook niet naar binnen. Gebeurt dit wel, dan kijkt iedereen vreemd op.
Is normatief
Het gaat erom hoe de wereld hoort te zijn, hoe mensen zich horen te gedragen. Niet hoe mensen zich tot op
heden gedragen. Denk maar aan een recept. Dat is ook normatief. Je kunt het volgen, maar je kunt er ook van
afwijken.
Is gericht op het goede
Gericht op zaken die op zichzelf goed/ nastrevenswaardig zijn. Het is nastrevenswaardig om het recept te volgen,
omdat je een lekker resultaat krijgt. Hard studeren, ook al krijgt iemand een onvoldoende, is nastrevenswaardig,
omdat inzet wordt gewaardeerd.
Kan morele verontwaardiging veroorzaken
Je kan je verontwaardigd voelen, omdat je oneerlijk bent behandeld. Dit kunnen we herkennen als iemand
bijvoorbeeld zijn stem gaat verheffen. Je bent verontwaardigd, omdat je immoreel behandeld wordt.
Morele verontwaardiging moet je niet verwarren met het oordeel. De verontwaardiging is een gevolg van het
oordeel en niet het gevolg zelf.
Moraal = gedeeld moreel oordeel van meerdere mensen of een groep
Om het eens te worden over bepaalde afspraken, is het verstandig om te overleggen met elkaar. Je creëert als
het ware een tussenwereld, zodat je het allemaal met elkaar eens bent. Je komt erachter waar je anders over
denkt en waar je hetzelfde over denkt.
De eerste drie kenmerken van een moreel oordeel brengen met zich mee dat over morele oordelen heel snel
een moreel gesprek ontstaat. ‘De pizza is lekker!’ ‘Ja, maar ik houd meer van spaghetti.’
Een moreel oordeel lokt gesprekken uit. Zeker als je kijkt naar het laatste kenmerk, morele verontwaardiging. Als
mensen verontwaardigd zijn, houden mensen vaak niet hun mond.
Moreel vertoog = geheel aan communicatie en interactie waarin mensen hun morele oordelen, en daarmee hun
moraal, vormen en op elkaar afstemmen.
Ethiek = de wetenschap die moraal bestudeert en die tracht de moraal verder te helpen door nieuwe
argumenten te ontwikkelen en te gebruiken in afwegingen.
Elke organisatie en elk vakgebied heeft zijn eigen verzameling morele oordelen, zijn eigen moraal.
Normen en waarden = de moraal van een familie, organisatie of cultuur. Toch is het een misleidende term. Het
zijn niet de normen en waarden die verschillen, maar de morele oordelen van die groep.
Intuïtief moreel oordeel = meteen een oordeel klaar hebben, zonder daar uitgebreid over nagedacht te hebben.
Hiermee wordt niet geboren, maar leer je in de loop van je leven door middel van ervaringen die je opdoet.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Samenvatting99. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.28. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
50843 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now