Summary
Samenvatting overheid en social profit communicatie & teksten reader ()
- Course
- Institution
Deze samenvatting is gebaseerd op de colleges van Wannes Heirman en omvat slides, readers en gastcolleges.
[Show more]
3 reviews
By: dorben • 4 year ago
By: ambernicolaï • 5 year ago
By: hhhbbb • 5 year ago
Seller
Follow
maaikeroovers
Reviews received
Content preview
Overheids- en socialprofitcommunicatie1. Inleiding overheidscommunicatie
1.1. Definitie overheidscommunicatie
Zowel overheidscommunicatie, als social profitcommunicatie worden niet
gedreven door monetaire winst. Ze werken meer vanuit het algemeen belang en door
een hoger goed.
Beiden worden ook gedreven door een zekere vorm van neutraliteit, die er minder
is bij commerciële communicatie waarbij men ernaar streeft de beste te zijn.
Qua doelgroep is de overheid breder dan bij social profit-organisaties, want zij
richten zich eerder op een specifieke doelgroep (vb.: dierenwelzijn).
Overheidscommunicatie wordt vaak gebruikt in relatie tot politieke communicatie,
commerciële communicatie en social profitcommunicatie. Deze vier termen
kennen in bepaalde mate ook wel overlap:
• Als de overheid bijvoorbeeld een campagne doet over gezond eten zullen ze
soms technieken uit de commerciële reclamewereld toepassen
• Aan de ene kant maken ministers deel uit van de overheid, maar diezelfde
ministers hebben uiteraard ook partijpolitieke standpunten. Hierdoor komt
overheidscommunicatie in hetzelfde vaarwater als politieke communicatie.
Deze overlap wordt wel vrij streng gereguleerd door wetgeving.
Overheid en communicatie zijn twee grote containerbegrippen:
• Beide begrippen worden op verschillende manieren ingevuld (vragen over het
toepassingsgebied en wetgeving)
• De combinatie van beide begrippen leidt tot nieuwe vragen, voornamelijk over
de richting van het communicatieproces.
1.1.1. “Overheid” in enge of in ruime zin
Het overheidsgezag wordt geplaatst bij de openbare sector, wat staat tegenover de
particuliere sector (waartoe de profit- en social profit-sectoren behoren).
Kenmerken van de overheid (o.b.v. Maes, 1996):
a) Instellingen staan onder de verantwoordelijkheid van de overheid, die door
de burgers verkozen zijn = organisatorisch of institutioneel criterium
b) De werking verloopt met gemeenschapsgelden (geïnd door onder andere
BTW en belastingen) = financieel criterium
c) De behartiging van het algemeen belang = functioneel criterium. Een bedrijf
heeft daarentegen vaak een specifieke doelgroep en geen algemeen belang.
d) De overheid valt onder specifieke regels voor de organisatie en de werking
van diensten (vb.: ook regels omtrent communicatie) = juridisch criterium
Als we deze 4 kenmerken of criteria in beschouwing nemen, zien we enkele
problemen met de afbakening:
a) Wat doen we als een samenleving geen verkiezingen kent?
, b) Vandaar gebeuren er meer samenwerkingen tussen de overheid en
organisaties, waardoor er zowel gemeenschaps- als privégeld mee is
gemoeid. Is dit dan nog overheidscommunicatie?
c) Er zijn wel degelijk social profitorganisaties die ook het algemeen belang
behartigen.
Om een duidelijker beeld te krijgen over overheidscommunicatie, moeten we de
omschrijving van het woord overheid verduidelijken:
• Overheid = een openbaar bestuur
o Het is een samenhangend systeem dat zich richt op de besturing van
de maatschappij
o Het is een geheel van structuren en processen waarbinnen
beslissingen voor en namens de samenleving worden genomen
• Het openbaar bestuur bestaat uit:
o Het politiek bestuur: dit is de wetgevende en de uitvoerende macht,
bestaande uit de politieke bestuurders die leiding gaan geven en
verantwoording afleggen
o Het ambtelijk bestuur: zij zijn vaak statutair benoemd i.p.v. verkozen.
Het politiek bestuur wisselt vaak, maar een ambtelijk bestuur heeft een
grotere duurzaamheid.
= administraties die de verantwoordelijke politici bijstaan, bestaande uit
dagelijkse bestuurders en ambtenaren. Hun voornaamste taak is om
het beleid te inspireren en verder ook het beleid uit te voeren en zo
worden ze vaak de vierde macht genoemd.
De vele overheidsniveaus zijn zo uitgebreid, dat als we spreken over
overheidscommunicatie, dit honderden potentiële bronnen van informatie kunnen
betreffen. Als kijken naar de kerntaken van de overheid, zien we dat er een
verwevenheid is tussen actie & communicatie:
a) Handhaving van de rechtsorde: het opstellen van normen en deze kunnen
enkel werken als de overheid over deze normen communiceert
b) Rechtvaardige verdeling van de beschikbare middelen en ruimte:
herverdeling van de financiële middelen, woningen, … Ook het verschaffen
, van steun en burgers behoeft communicatie, want niet iedereen heeft recht op
steun. De overheid communiceert extra subsidies voor bijvoorbeeld kansarme
kinderen.
c) Voorkomen van negatieve effecten: dit kan gaan over vb. milieuvervuiling
d) Instaan voor diensten die het algemeen belang dienen en diensten die de
privé niet wil of kan aanbieden: wegen, onderwijs, zorg, defensie, …
e) Stimuleren van samenwerking en vernieuwing: stimuleren van innovatie,
samenwerking met het buitenland bevorderen, Belgische bedrijven te
stimuleren en ook om buitenlandse bedrijven aan te moedigen naar
Vlaanderen te komen en werkgelegenheid te creëren
De overheid kent uiteraard ook vele verschillen met een bedrijf, welke zijnde:
a) De missie:
• Overheid: positieve maatschappelijke effecten realiseren
• Bedrijf: winst nastreven
b) De markt:
• Overheid: welzijn van de burger, het algemeen belang
• Bedrijf: doelgroepen, segmenten uit de populatie
c) De producten en diensten:
• Overheid: wat de particuliere sector niet kan of wil doen. Een voorbeeld is de
Post: qua briefbedeling zouden zij niet economisch rendabel zijn. Het is een
de facto monopolie.
• Bedrijf: economisch rendabele goederen en diensten, op zoek naar de grootst
mogelijke winst
d) De marketing
• Overheid: draagvlak creëren, informeren, beïnvloeden en sanctioneren.
Sanctioneren zien we heel weinig in de profitsector, tenzi wanneer de
rekeningen niet worden betaald
• Bedrijven willen het koopgedrag beïnvloeden
e) De communicatie
• De overheidscommunicatie en zijn thema’s zijn complex, terwijl bij bedrijven
de boodschap veel meer helder en positief is
• Overheidscommunicatie moet volledig waarheidsgetrouw zijn, terwijl een
bedrijf slechts verplicht is gedeeltelijk te informeren
• De boodschap van een overheid is soms ook onwelkom, binnen de
profitsector gebeurt dit ook soms, maar slechts uitzonderlijk
• Bij de overheid zien we ook dat de gedrags- en meningsverandering bij de
burger echt vereist is (vb.: boetes bij de lage emissiezone). Bij
bedrijfscommunicatie kan de informatie wel genegeerd worden.
• Het direct persoonlijk voordeel dat we wel hebben bij bedrijfscommunicatie,
missen we bij de overheid (vb.: sorteren van huisvuil)
• Bij overheidscommunicatie is er steeds meer transparantie en inspraak
vereist, een bedrijf probeert inspraak te creëren via marktonderzoek en er is
slechts een beperkte inspraak en inzage in beleidsplannen
1.1.2. Communcatie: verhouding zender-ontvanger?
Er bestaan veel vragen over de richting van de overheidscommunicatie, maar ook
over de macht van de zender en de ontvanger.
, Er bestaan twee modellen die heel goed de evolutie van de overheidscommunicatie
schetsen over de laatste 30 jaar (waarbij technologie een belangrijke invloed heeft
gespeeld:
• Bordewijk & Van Kaam (1994): informatieverkeer
• Grunig & Grunig (2002): public relations
1.1.2.1. Typologie informatieverkeer
Het uitgangspunt van deze studie is de controle:
• Dimensie 1 = controle over de informatiebron
• Dimensie 2 = controle over de tijd en de onderwerpkeuze
De controle hiervan kan berusten bij de centrale bron (de overheid) of het individu.
We bemerken hierbij verschillende typen communicatiepatronen:
a) Allocatie: one-way communicatie (dit is de oervorm van communicatie). De
controle ligt zowel over de tijd en keuze bij de overheid.
b) Consultatie: historisch gezien is dit de tweede vorm van
overheidscommunicatie. De burger bepaalt wanneer hij de informatie gebruikt,
maar de informatie wordt wel aangereikt door de overheid. Een voorbeeld
hiervan is een premiezoeker of mypension.be
c) Registratie: hierbij heb je als burger het recht om de informatie die de
overheid heeft aan te passen (vb.: tax on web). De informatie is individueel,
maar de tijd en de keuze van het object komen wel van de overheid.
d) Conversatie: historisch gezien dateert dit van de Vlaamse Infolijn, waar je
naar de Vlaamse Overheid kan bellen met vragen over eender wat. Dankzij de
sociale media is conversatie vandaag een meer hot topic dan ooit.
Dankzij ICT zien we in dit model integratie patronen opduiken.
1.1.2.2. Public Relations modellen
Uitgangspunt van deze studie:
• Dit betreft vijf soorten van communicatie die de evolutie van PR
beschrijven, maar die ook de huidige PR-visie en de praktijk van organisaties
onderscheiden
• De modellen worden toegepast op de profit-sector, maar ze kunnen ook
bepaalde inzichten bieden op social profit- en overheidscommunicatie:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maaikeroovers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.47. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now