Dit is een samenvatting van een webinar die je kan gebruiken voor examen B04. Heel interessant webinar gegeven vanuit het Expertisecentrum kinderopvang.
Samenvatting Webinar: Positieve gedragsondersteuning
Gegeven door Yvette Vervoort (directeur expertisecentrum KDV), Cathy van Tuijl (Lector Gedrag- en Leerproblemen Saxion) en Tanja Hak
Hoe ontwikkelt gedrag zich bij jonge kinderen?
Als we denken aan jonge kinderen zoals bijvoorbeeld baby’s, die moeten nog alle regels leren die we
hebben om het ‘goede’ gedrag te laten zien. Aanvankelijk is dat sturing die vooral van buiten afkomt
van de opvoeders. Deze laatste helpen bijvoorbeeld bij een slaap – waak ritme ontwikkelen of helpen
bij hoe je moet communiceren. Uiteindelijk gaan kinderen dan leren dat samen te doen en later
kunnen ze dat zelf doen. Dat is een proces dat heel lang duurt, waarbij er tijd en ondersteuning nodig
is. Ook heb je daarbij te maken met grote verschillen tussen kinderen – hoe ze zich ontwikkelen.
Hierbij kan je denken aan kinderen met een makkelijk temperament, die zich redelijk makkelijk
aanpassen. Daarnaast heb je kinderen met een moeilijk temperament, die moeite hebben met een
aanpassing (meer ondersteuning nodig om het goede gedrag te gaan laten zien).
Naast verschillen in kinderen, zijn er ook verschillen in opvoeders. De ene opvoeder is heel makkelijk
in het sturen van gedrag, maar de ander is daar wat strenger in en daardoor er moeite is om dat goed
gedrag te laten ontwikkelen.
➔ Gedragssturing: aanvankelijk extern, dan samen en dan zelf.
➔ Verschillen tussen kinderen en opvoeders.
Kinderen moeten ‘inburgeren’ , dat is een heel lang proces als nieuwkomer. Dat vergt behoorlijk wat
tijd en ondersteuning om zo ver te komen. De vraag is ‘hoe belangrijk is dat, dat het op een goede
manier gebeurt?’
Daarbij is het belangrijk om bij kinderen met een moeilijk temperament niet in een bepaald patroon
te vallen. Bijvoorbeeld als je een kind om iets vraagt en het kind weigert, dat je het dan iets
duidelijker vraagt en dat een kind dan blijft weigeren. Hierbij is het heel belangrijk om je te realiseren
dat als dit een patroon wordt in je omgang met een kind. Als je dan op dat moment je verzoek laat
vallen (als professional), dat een kind dan leert dat escaleren loont. -> kind leert dat het tot een
conflict laten lopen, dat hij zijn zin krijgt. Hierop moet je alert zijn. Dit betekent natuurlijk niet dat je
nooit je verzoek mag laten vallen, maar je moet wel alert zijn bij welke kinderen dit een patroon
wordt in het gedrag.
Escalatiegevaar bij minder inschikkelijke kinderen
➔ Cyclus van herhaald verzoeken professional en herhaald weigeren kind.
➔ Bij laten vervallen verzoek leert kind dat escaleren loont en gaat de professional de kind uit
de weg ook als het zich goed gedraagt.
➔ Hieronder zie je een schets van de situatie en patroon die daardoor ontstaat.
, Hieronder vind je een grafiek van wat zo’n patroon op lange termijn betekent:
Bij deze grafiek zijn er
kinderen gevolgd van 3
tot 10 jaar. Daarbij
konden we vier patronen
onderscheiden.
De onderste groene balk staat voor de kinderen die met weinig probleemgedrag begonnen op 3 jaar
en dat op 10 jaar nog steeds hadden. Dit is de meerderheid van de kinderen, namelijk 70%.
De bovenste rode balk, staat voor kinderen die echt heel veel probleem gedrag al op 3 jaar laten zien
en bij die dat op 10 jaar nog steeds het geval is. Dit gaat gepaard met inconsistente en onduidelijke
regels.
Om te kijken naar de gedragsontwikkeling, kijk je naar de twee middelste lijnen. Daarbij heb je één
lijn die groen begint, dus waar kinderen op 3 jarige leeftijd weinig probleemgedrag vertonen, maar
op 10 jaar fors probleem gedrag laten zien (wegens weinig ondersteuning). Bij de andere lijn is het
vice versa. Hierbij is het niet alleen belangrijk om te kijken naar wat het kind doet, maar ook kijken
naar de ondersteuning die het kind krijgt.
Zo zie je het effect van ondersteuning op lange termijn. Hierbij is het belangrijk om vroeg te
beginnen, want als we niet vroeg beginnen met deze ondersteuning dan krijg je te maken met
kinderen die op 10 jarige leeftijd (in het rood eindigen – grafiek). Dan zijn de actiepatronen er erg in
geslepen en zijn deze kinderen moeilijk veranderbaar.
Kortom de manier waarop gedragsontwikkeling gestalte krijgt is niet alleen afhankelijk van het type
kind of zijn temperament. Ook niet alleen afhankelijk van de ondersteuning die geboden wordt, maar
het gaat om de combinatie van deze twee zaken.
Het is belangrijk om bij de kinderen die negatieve aandacht uitlokken, ervoor zorgt dat dit geen
patroon wordt. Het herkennen van gedragspatronen is heel belangrijk.
Ontwikkeling van zelfregulatie (marshmallow test YT):
Op weg naar zelfregulatie
• Kinderen leren doelgericht hun gedrag, emoties en denkprocessen te reguleren en te sturen
overeenkomstig de eisen van de omgeving/situatie.
Zelfregulatie is een heel lang proces. Als volwassene heb je hier moeite mee zoals bv. als je s ’avonds
na het werken thuiskomt en normaal zou gaan sporten, geef je toe aan de behoefte om op de bank
te gaan liggen of zet je door om je over die drempel heen te zetten. Zelfregulatie is een proces is dat
heel vroeg begint met aanvankelijke er aandachtsregulatie tot en met in volwassenheid je gedrag
kunnen sturen en monitoren.
Kinderen worden niet geboren met zelfregulatie, dat moeten ze ontwikkelen. Bij heel jonge kinderen,
moeten ze eerst weten ‘wie ben ik dan’ voordat ze hun gedrag kunnen st
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller chamael. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.01. You're not tied to anything after your purchase.
