Summary
Samenvatting hoorcolleges Verdiepend Formeel Strafrecht
- Course
- Institution
Dit is een samenvatting van alle hoorcolleges van het vak Verdiepend Formeel Strafrecht. Ik heb met het leren van deze samenvatting het vak gehaald!
[Show more]
Seller
Follow
Cheyennebernice
Reviews received
Content preview
Verdiepend formeel strafrecht hoorcolleges ‘23Introductiecollege; maandag 6 november ’23 deel I
Strafprocesrecht bestaat uit het geheel van regels die betrekking hebben op de
toepassing van het strafrecht in een concreet geval. Het is de schakel tussen het strafbare
feit en de reactie daarop.
Strafvordering zorgt voor realisatie van het materiële strafrecht en is uiteindelijk gericht op
de totstandkoming van een beslissing van de strafrechter
Strafprocesrecht
- Doel van het strafprocesrecht is tweezijdig:
o Er moet worden opgetreden tegen strafbare feiten (1) maar de mensen die
niets ermee te maken hebben moeten zo min mogelijk met het
strafprocesrecht belast worden (2)
- Het strafprocesrecht draait niet meer alleen om de verdachte. Het slachtoffer heeft
een niet meer weg te denken positie gekregen in ons strafprocesrecht. Het slachtoffer
heeft nu een eigen autonome positie in ons strafrecht. Het is een deelnemer in het
strafprocesrecht maar geen procespartij.
- Doel van het strafprocesrecht primair waarheidsvinding en zo juiste toepassing
van het materiele strafrecht (op de werkelijk schuldigen), maar toch ook
nevendoelstellingen: een adequate overheidsreactie voor alle betrokkenen, recht
op een eerlijk proces en een zekere beperking, in elk geval regulering van
overheidsmacht.
- Let op: belangen (positie en rechten) van de ene procesdeelnemer kán ten koste
gaan van de belangen van de andere. In het bijzonder spanning tussen uitbreiding
rechten slachtoffer en positie verdachte.
De modernisering van het wetboek van strafvordering ziet op Het gaat in het
strafprocesrecht (nog steeds) erom dat de strafwet wordt toegepast op werkelijk schuldige en
niet op de onschuldige, maar (neven)doelstellingen zijn verbreed
Algemeen: strafrecht is meer dan alleen berechting en bestraffing; jurisprudentie en
wetgeving over procespositie verschuift. Concentratie op wat er in de concrete zaak op het
spel staat ipv telkens automatische toepassing van algemene regels.
Vraag: hebben we een Europees wetboek van strafrecht? = nee, het is onmogelijk om voor
27 landen een wetboek te maken. Je hebt wel verschillende richtlijnen.
Let op: Als slachtoffer zich voegt in een civiele partij, dan is hij wel procespartij. Bij
benadeelde partij is het slachtoffer dus wel procespartij binnen die vordering.
Copyright © 2024 Cheyenne Bernice
,Verdiepend formeel strafrecht hoorcolleges ‘23
Rol van partijen in het strafrecht
“Procespartij = degene die een rechtens te respecteren belang en positie heeft bij de
eindbeslissing van de strafrechter”. Het slachtoffer is deel van de procedure.
Partijen in ruime zin = inclusief procesdeelnemers (ook in nevenprocedures)
Procespartijen (in enge zin) = OvJ en verdachte (incl. raadsman, vormt de verdediging)
In de vordering van de benadeelde partij zijn procespartijen: de benadeelde partij als ‘eiser’
en de verdachte als ‘gedaagde’.
Let op: het strafproces is geen partij-proces. De positie van de strafrechter moet niet
vergeten worden.
Er zijn verschillende procesdeelnemers:
1. Verdachte
2. (Diens) raadsman
3. Officier van Justitie
4. Rechter-commissaris
5. Getuige & deskundige
6. Slachtoffer (in div. hoedanigheden, waaronder benadeelde partij; art. 51a en art. 51fSv)
7. Rechter in eerste aanleg
8. Rechter in hoger beroep
9. Cassatierechter
10. Derde belanghebbende (b.v. niet-verdachte beslagene)
Copyright © 2024 Cheyenne Bernice
,Verdiepend formeel strafrecht hoorcolleges ‘23
Deel II; de oorsprong van ons strafproces tot de modernisering van het
Wetboek van Strafvordering
Wat is belangrijker: materieel of formeel strafrecht? = is de norm die je gesteld hebt
belangrijker of het feit dat je die norm ook handhaaft? Normen zijn belangrijk maar de
handhaving van die normen is nog belangrijker. Het handhaven is belangrijker, omdat
mensen zich niet aan normen gaan houden als er geen handhaving is.
Oorsprong strafprocesrecht
Het strafprocesrecht heeft twee doelen:
1. Adequate rechtshandhaving (effectieve bestrijding van criminaliteit)
2. Daadwerkelijke rechtsbescherming van burgers die met het strafrecht in aanraking
komen (als verdachte, slachtoffer of anderszins)
Evenwicht tussen beide belangen geeft het strafprocesrecht legitimiteit de regeling van
het strafproces(recht) is ontworpen als een zorgvuldig afgestemd geheel waarin organen in
interactie met elkaar handelingen verrichten, een rol spelen.
Vraag: valt het slachtoffer niet eigenlijk onder het eerste streepje? = slachtoffer heeft rechten
die gerespecteerd moeten worden. Slachtoffer kan belang hebben bij adequate opsporing.
De oorsprong van ons strafproces
Het Nederlandse strafproces(recht) kent een tijdperk vóór de Franse tijd (1795-1813) en erna
- Franse bezettingstijd kent drie perioden: 1795-1806 (Bataafse Republiek), 1806-1810
(Koninkrijk Holland: Lodelijk Napoleon), 1810-1813 (Deel van Frankrijk)
- Het belang van de Franse tijd:
o Eenheid in het landsbestuur
o Uniformiteit in het recht
o Codificatie van wetboeken: o.a. Crimineel Wetboek voor het Koningrijk
Holland (1809) en het Wetboek op de Regterlijke instellingen en
rechtspleging in het Koningrijk Holland (1809)
Ons strafprocesrecht en rechterlijke organisatie komen uit Frankrijk:
o De Napoleontische wetboeken worden ingevoerd in Nederland in 1811
- De gedachten van de Franse wetgever over het strafproces, en over de organen die
daarin een bepalende rol spelen:
o Reactie op de recente Franse geschiedenis
o Uniforme regeling van strafproces, waarborgen tegen willekeur/misbruik:
legitimiteit
- De regeling van het vooronderzoek als systeem van checks and balances
o Organieke benadering van de regeling van het strafproces
Een organieke benadering van het strafproces (vooral het vooronderzoek)
Copyright © 2024 Cheyenne Bernice
, Verdiepend formeel strafrecht hoorcolleges ‘23
- De regeling van het strafproces kan worden gezien als een soort scenario;
- In dat scenario spelen procesdeelnemers (politie, officier van justitie, rechter-
commissaris, raadsman en verdachte) een rol;
- Om een rol in het strafproces te kunnen spelen, krijgen die organen bepaalde taken;
om die taken te vervullen, zijn bevoegdheden nodig. Uit de combinatie van
taken en bevoegdheden volgen verantwoordelijkheden voor de organen.
- Door de (inter)actie van de roluitoefening van organen beweegt het strafproces zich
voort – naar het doel: het vinden van de materiële waarheid
- Belangrijk voor het goed kunnen spelen van de rol is natuurlijk ook het karakter van
het orgaan: bijv. elementen als de mate van onafhankelijkheid, onpartijdigheid.
Het oude Franse strafproces is een inquisitoir strafproces:
- Verdachte is ‘voorwerp van onderzoek’; geheim onderzoek; geen toegang tot dossier;
nauwelijks verdedigingsrechten
Maar: regeling van het strafproces sterk ingegeven door de plicht van de Staat om een
zorgvuldige waarheidsvinding te waarborgen. Daarom zijn er veel checks & balances.
De uitvoering van de organieke benadering in de oude Franse wetgeving:
- Vier taken in het strafproces:
o Opsporing, vervolging(sbeslissing), rechterlijk (voor)onderzoek, berechting
- Vervuld door vier verschillende organen:
o Politie, officier van justitie, onderzoeksrechter en zittingsrechter
- Ondergebracht in vier opeenvolgende fasen:
o Opsporingsonderzoek, vervolging(sbeslissing), gerechtelijk vooronderzoek,
onderzoek ter terechtzitting
Wanneer is de fase van gerechtelijk vooronderzoek door de onderzoeksrechter?
- Na het nemen van de vervolgingsbeslissing
o (Vervolging is het op vordering van de OvJ betrekken van een rechter bij de
zaak)
Toepassing van voorlopige hechtenis
Toepassing van andere dwangmiddelen
Op grond van ‘ernstige bezwaren’ tegen de verdachte: een sterke
verdenking van schuld aan het plegen van een misdrijf
o De vervolgingsbeslissing maakt dat een onafhankelijke en onpartijdige rechter
het onderzoek moet voortzetten: de onderzoeksrechter en zijn gerechtelijk
vooronderzoek hebben een controlerende, verifiërende functie.
Checks and balances in de structuur van het wetboek
- Door een gelaagde opbouw, waarin de strafzaak van hand tot hand gaat en organen
elkaar opvolgen in de beoordeling van de inhoud
Copyright © 2024 Cheyenne Bernice
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Cheyennebernice. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.26. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now