Summary
Samenvatting maatschappijleer vwo 4 verzorgingsstaat
- Course
- Level
Dit is een samenvatting van het vak maatschappijleer. De samenvatting behandelt de verzorgingsstaat. Dit is gegeven in vwo 4
[Show more]
Seller
Follow
imkevv
Reviews received
Content preview
VerzorgingsstaatHoofdstuk 1wat is een verzorgingsstaat?
1.1 Nederland als verzorgingsstaat
Verzorgingsstaat: de overheid bemoeit zich actief met de welvaart en het welzijn van haar inwoners.
Welvaart: de mate waarin mensen over voldoende middelen beschikken om hun behoeften te
vervullen
Welzijn: de mate waarin mensen tevreden zijn over hun lichamelijke en geestelijke gezondheid
Delen van de risico’s
De solidariteitsgedachte staat centraal: in een groep of samenleving is er bereidheid om risico’s met
elkaar de delen
Van de overheid wordt verwacht dat ze wetten en maatregelen uitvoert om die solidariteit af te
dwingen
Collectief belang: een groep mensen die gezamenlijk één of meerdere belangen nastreeft door middel
van samenwerking
De overheid levert ook collectieve goederen: goederen waarvan niemand uitgesloten kan worden, ook
niet degenen die er niet voor betalen (dijken, leger)
Collectieve goederen is ook een dilemma, omdat mensen die er niet voor betalen er ook van profiteren
(free riders) dit kan de samenleving onder druk zetten, omdat ze realiseren dat de bescherming die zij
ontvangen niet afhankelijk is van hun bijdrage.
Functies van de verzorgingsstaat
Doel: welvaart en welzijn
Niet alleen uitkeringen en verzekeringen, maar ook sociale en economische activiteiten (onderwijs,
maatschappelijk werk en bibliotheek)
- Verzorgen: de verzorgingsstaat biedt zorg voor wie door fysieke of psychische aandoeningen hulp
nodig heeft.
- Verzekeren: de verzorgingsstaat regelt dat we verzekerd zijn tegen verlies van inkomen.
Socialezekerheidsstelsel: dat mensen verzekerd zijn van een inkomen bij werkloosheid, ziekte,
ouderdom of arbeidsongeschiktheid (ook huurtoeslag).
- Verheffen: de verzorgingsstaat geeft iedereen de kans om zijn talenten te ontplooien en zich te
ontwikkelen. (goed onderwijs/opleiding, bibliotheken, toneelgezelschappen en musea subsidiëren
- Verbinden: de verzorgingsstaat zorgt voor binding tussen mensen en versterkt daarmee de sociale
cohesie.
Rechten en plichten
Sociale grondrechten: voldoende werkgelegenheid, bestaanszekerheid en spreiding van welvaart, de
bewoonbaarheid van het land en de bescherming en verbetering van het leefmilieu, volksgezondheid
en voldoende woongelegenheid en maatschappelijke en culturele ontplooiing, goed onderwijs
Er zijn ook plichten: de overheid moet zich inspannen om iedereen een baan aan te bieden, maar je
moet zelf ook je best doen (anders geen uitkering). De andere plicht is het betalen van premies. Zonder
deze plichten kan de verzorgingsstaat niet bestaan.
, Hoofdstuk 2 ontstaan verzorgingsstaat
2.1 het begin van de verzorgingsstaat
De nachtwakersstaat
In de eerste helft van de negentiende eeuw was de rol van de overheid grotendeels op liberale
grondslag gebaseerd. De economie had een vrije markt: iedereen kon produceren wat hij wilde en er
waren geen regels over loon en je kon zomaar ontslagen worden.
De overheid begon wel meet aanleg van infrastructuur dat de handel en andere economische
activiteiten mogelijk maakte en bevorderde.
Er was sprake van staatsonthouding op economisch gebied: de overheid bemoeide zich er niet mee
Nederland was een nachtwakersstaat: een staat waarin de overheid zich vooral beperkt tot het
handhaven van de orde en veiligheid. Zieken en ouderen werden geholpen door rijke burgers, de kerk
en liefdadigheidsinstellingen.
De kerk kreeg geld van de rijken om de zorg te bekostigen. Zorg was een gunst en geen recht
De eerste sociale wetten en maatregelen
Het beginsel dat de overheid een zorgplicht heeft voor mensen die niet zelf in hun onderhoud kunnen
voorzien, zien we voor het eerst in de armenwet in 1854. Door deze wet kregen hulpbehoevenden die
niet tot een kerkelijke gezindte behoorden recht op steun door een overheidsorgaan (gemeente)
De armenwet werd gevolgd door andere sociale verzekeringen en arbeid beschermende wetgeving.
Toen werd er een begin gemaakt met collectieve regelingen.
De gezinnen konden de risico’s van een vrije markt niet dekken en daardoor moest de overheid deze
rol op zich nemen en kwamen er sociale wetten.
Deze wetten werden aangenomen omdat gezonde arbeiders beter presteerden
Dat de overheid moest ingrijpen in 1900 vonden alle politieke partijen elk vanuit hun eigen
overwegingen.
- De katholieken en protestanten wilden de zwakkeren beschermen en zagen de
overheidsbemoeienis als aanvulling op hun eigen inspanningen. Ook was er angst voor een sociale
revolutie van arbeiders onder christelijke politici
- De socialisten streefden naar betere leefomstandigheden en een sterkeren rechtspositie van
arbeiders
- De liberalen zagen de verloedering en onveiligheid in arbeidersbuurten, een onvermijdelijk gevolg
van de grote armoede, als een bedreiging van de bestaande orde
2.2 opbouw van de verzorgingsstaat
In de twintigste eeuw kreeg de overheid meer taken.
Er ontstond behoefte aan collectieve goederen, zoals goede scholen/opleidingen, infrastructuur,
riolering en vuilnisophaaldiensten
Na de WOII ontstond een gemengde markteconomie waarin de overheid een voorwaardenscheppende
en producerende rol ging vervullen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller imkevv. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.36. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now