Summary
Samenvatting aardrijkskunde wereld hoofdstuk 3 en 4 de geo vwo 5
- Course
- Level
Dit is een samenvatting van het vak aardrijkskunde. Deze samenvatting bevat hoofdstuk 3 en 4 van wereld. van het boek de geo vwo 5
[Show more]
Seller
Follow
imkevv
Reviews received
Content preview
3.1 Welvaart en werkKERNLANDEN, GROEILANDEN EN ACHTERBLIJVERS
In dit hoofdstuk behandelen we drie landen:
- Duitsland; kernlanden met de meeste inwoners in EU.
- Tsjechië; transitieland.
- Egypte; perifeerland.
ECONOMISCHE KENMERKEN EN INDICATOREN
Meest gebruikte indicator voor eco is; BBP of BRP.
Hier wordt ook vaak de VN-ontwikkelingsindex gebruikt = de index van menselijke
ontwikkeling.
- Welvaartspeil, kennis en gezondheid.
Bij kennis kijk je naar analfabetisme en het jaren onderwijs, gezondheid kijk je naar
levensverwachting.
Het inkomen wordt ook gebruikt als indicator -> netto-inkomen.
BESTAANSMIDDELEN
Een derde indicator van de economie is de samenstelling van de beroepsbevolking -> ook te
maken met de sectors.
VERGELIJKING VAN DE DRIE LANDEN
Egypte; landbouw is de grootste sector, industrie levert hoog aandeel in BBP.
Tsjechië; een industrieland.
Duitsland; dienstensector levert procentueel het meest op.
ARMOEDE LANGS DE NIJL
De landbouw is 30% van alle beroepen -> draagt minder aan het BBP mee.
De landbouw is zo intensief -> tuinbouw.
2/3 leeft op het platteland -> kleinere landbouwbedrijven hebben te kleine afzetmarkt en
hebben last van armoede.
Gemiddelde inkomen ligt laag, er is tekort aan land, hebben veel financiële kosten en werk
buiten landbouw is er niet.
Er is sprake van economische overbevolking.
GLOBALISERING EN INDUSTRIALISATIE IN EGYPTE
De bevolking van Egypte neemt sterk toe -> Overheid verbetert infrastructuur.
Om werkgelegenheid in de landbouw te scheppen; globalisering van de economie. Er werden
speciale economische zones ingesteld, waar bedrijven geen heffingen betalen om producten
uit te voeren of grondstoffen te importeren.
Dit zorgde voor economische groei, tot de economische crisis in 2008, nu komt het land er
weer bovenop.
Egypte is van de grootste economieën in Afrika en heeft handelspartners, zoals China en de
VS.
Vestigen zich vaak aan het Suez-kanaal en in vrije handelszones, ook is de arbeid hier
goedkoper.
De overheid hoopt dat de welvaart zich ook later doordringt in de lagere sociale lagen.
TSJECHIË: EEN LAND IN DE OVERGANG
Tsjechië is een Land-locked staat met de rivier de Elbe die mond in de zee. Tsjechië is een
transitieland.
De industrie was vroeger gespecialiseerd op de metaalnijverheid. (2 e WO)
In de Koude Oorlog had Tsjechië een planeconomie.
Nu zitten ze in de overgang naar een vrijemartkeconomie.
GLOBALISERING IN TSJECHIË
In de jaren 90 zijn veel bedrijven geprivatiseerd en er zijn meer buitenlandse investeringen (,
vooral Duitsland)
De automobielindustrie is een van de belangrijkste werkgevers.
De exportgerichte productie maakt het land kwetsbaar als er in een ander land bijv. Een
economische crisis is.
, Sinds kort ook investeringen van Taiwan en China. Ze investeren in fabrieken, zodat de
producten dichter bij de Europese markt zijn.
CENTRUM EN PERIFERIE IN TSJECHIË
In Tsjechië vind je een paar voorbeelden waar er een centrum-periferie houding is op
regionale schaal.
Brno en Ostrava; Zijn randgebieden van Praag. In Praag wordt veel geïnvesteerd en in deze
gebieden niet.
Noordwesten van Tsjechië; Hier zijn steden omgeven door bruinkoolafzettingen. De winning
levert veel werk op, maar inmiddels zijn ze uitgeput. Nu is het gebied onbewoonbaar.
Iedereen vertrekt.
De Tsjechische overheid probeert deze regionale ongelijkheid te verminderen. In de
economische zones met veel werkloosheid passen ze de belasting aan, zodat bedrijven zich
hier gaan vestigen.
WERK, WELVAART EN ONGELIJKHEID IN DUITSLAND
Duitsland is een heel belangrijk land in de wereldeconomie.
Het Ruhrgebied groeide in de 19e eeuw uit tot economisch zwaartepunt van Duitsland.
In de jaren 70 groeide de zuidelijke staten economisch meer dan het noorden.
Sprake van de verschuiving van het economische zwaartepunt.
De deelstaten Bayern en Baden-Württemberg scoren boven gemiddeld. Dankzij het
spreadeffect. Wordt hun omgeving meegetrokken in de economische ontwikkeling. Geldt
ook voor Berlijn en de omliggende Brandenburg.
Backwasheffecten: De achteruitgang van bepaalde steden kan omgedraaid worden door
het gebied aantrekkelijker te maken voor mensen.
Door de splitsing van Oost- en West-Duitsland was er nog maar 1 spoorweg van BRD en de
DDR, na de val van de muur werden er meerdere wegen aangelegd wat zorgde vooral in
West-Duitsland voor economische groei.
3.2 Welvaart en demografie
INKOMENS STIJGEN NAUWELIJKS
In Egypte stijgt het inkomen per hoofd nauwelijks, dit heeft 2 redenen;
- De bevolking groeit snel.
- De koopkracht daalt als gevolg van hoge inflatie.
DEMOGRAFISCHE TIJDBOM
De meeste mensen in Egypte wonen aan de rivier(delta) de Nijl.
De natuurlijke groei is hoog door het hoge vruchtbaarheidscijfer, het hoge sterftecijfer komt
door het grote aantal kindersterfte. Wel daalde het kindersterftecijfer iets in de afgelopen
jaren. Egypte zit in het derde fase van demografische overgangsmodel.
De demografische druk is hoog door de vele mensen onder de 15 jaar. 15-65 is in vergelijking
kleiner.
Dit noem je een groene druk.
In Egypte is de regionale ongelijkheid hoog. Vruchtbaarheidscijfer is verschillend op
platteland en stad.
Geld ook voor kindersterfte -> ook analfabetisme, ondervoeding en slechte hygiene.
Platteland; geboortecijfer hoog, onderwijs laag.
VERSCHUIVINGEN BINNEN TSJECHIË
In Tsjechië zijn de inwoners gelijkmatig verdeeld -> bijna driekwart woont in de stedelijke
gebieden.
Tsjechië heeft een laag vruchtbaarheidscijfer (1,4) -> sterftecijfer stijgt, door vergrijzing.
EEN SOMBERE DEMOGRAFISCHE TOEKOMST
In Duitsland is de bevolkingsgroei negatief -> vruchtbaarheidscijfer is net zoals in Tsjechië.
Vergrijzing is een welvaartsziekte -> nationaal inkomen blijft stijgen, het geboortecijfer daalt.
MIGRATIE TUSSEN OOST EN WEST
Voor 1989 was Duitsland verdeeld in Oost en West.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller imkevv. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.15. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now