Summary
Samenvatting SMW blok 2
- Course
- Institution
Blok 2 Sociaalmedische wetenschappen inclusief tutorgroepen en colleges
[Show more]
Seller
Follow
marilnepeekstok
Content preview
Sociaalmedische wetenschappenC1 Ziekte en gezondheid
Biomedisch model
Ziekte
- Storing van een normaal functionerend organisme
- Verstoorde biologische / lichamelijke processen als oorzaak
Gezondheid = afwezigheid van ziekte
Focus
- Behandeling van het lichaam door arts
- Preventie door wegnemen van oorzaken
Biopsychosociaal model
Ziekte en gezondheid = continuüm
Focus
- Samenspel van biologische, psychologische en sociale factoren bij
ontstaan en beloop van ziekte en gezondheid.
- Verschillende aangrijpingspunten voor ziektepreventie en
gezondheidsbevordering
Bio = leeftijd, geslacht, gen – fysiologische reacties, biologisch proces
Psycho = emoties – perceptie – ervaring – persoonlijkheid – vaardigheden
Sociaal = familie achtergrond – stigma – sociale normen – SES – cultuur
Perspectieven van ziekte
- Disease = medisch professioneel perspectief – objectieve biologische
afwijkingen
- Illness = ik-perspectief – subjectieve ziekte ervaring – lijden – zich ziek
voelen
- Sickness = sociaal / maatschappelijk perspectief – ziekerol – rechten –
sociale normen
VTV-model
Een ziektelabel krijgen, betekent erkenning
Gezondheid = afwezigheid van ziekte
,WHO gezondheid = een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en
maatschappelijk welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte of lichamelijke
gebreken.
Huber Gezondheid = the ability to adapt and to selfmanage – het vermogen zich
aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van sociale, mentale en
fysieke uitdagingen van het leven.
6 hoofddimensies = lichamelijke functies – mentale functies en beleving –
spirituele / existentiële dimensie – kwaliteit van leven – sociaalmaatschappelijke
participatie – dagelijks functioneren
Response shift = verschuiven van waardepatronen
TG1 Ziekte en gezondheid
Kritiek op de WHO definitie = bijna niemand kan helemaal gezond zijn en veel
problemen worden in het medisch domein getrokken.
Kritiek op de Huber definitie = zelfs iemand die zelfdoding wilt plegen zou nog
gezond zijn – persoon kan namelijk de eigen regie voeren. Gezondheid is een
gedrag en vaardigheid – medisch domein wordt buiten beschouwing gelaten.
Theorieën gekoppeld aan 3 termen van ziekte
Boorse naturalistische theorie = disease
= ziekte en gezondheid moeten worden afgemeten aan het statistische en
biologisch gezien normale functioneren van het organisme (gericht op overleving
en reproductie)
Nordenfelts normativistische theorie = illness
Gezondheid = iemand vermogen om (onder normale omstandigheden) voor hem
essentiële doelen te bereiken die een minimaal niveau van welbevingen of geluk
bewerkstelligen.
Ziekte = wanneer een persoon door zijn mentale of fysieke toestand lijdt of
hinder ondervindt bij het functioneren en het nastreven van zijn doelen
Sociaalconstructivisme = sickness
Ziekte = wordt bepaald door de maatschappij waarin we leven en door de vraag
wat in die maatschappij als goed of slecht wordt gezien, als normaal of
abnormaal, wenselijk of onwenselijk = praktisch concept
DC1 Arts-patiëntrelaties
KC1 Verschuivende macht in arts-patiëntrelaties
3 redenen van verschuiving van de macht
1. Verandering in de morbiditeit (epidemiologische transitie)
- Afname infectieziekten en toename van chronische ziekten
- Transitie kwam voort uit meer vaccinatieprogramma’s en de
vooruitgang van de medische wetenschap
- Chronische aandoening betekent een levenslange hinder
Het gaat meer om het leven van de persoon dan het lichaam van de
persoon de rol van de arts is meer beperkt dan bij acute ziekte
2. Verandering in beschikbaarheid van medische info
- Internet, email en praatgroepen
, - Betrouwbaarheid van info en privacybescherming
- Kan de relatie van arts en patiënt wel onder druk zetten
3. Veranderingen in het machtsevenwicht tussen arts en patiënt
- Patiënten zijn hoger opgeleid
- Patiënten zijn juridisch en financieel minder afhankelijk van artsen
- Meer variatie tussen de relatie arts en patiënt
Bronnen van macht = the ability to do or act
Patiënten hebben steeds meer toegang gekregen tot bronnen van macht
Sociale macht = invloed uitoefenen op een relatie door de ander iets te kunnen
voorzien of juist te onthouden
Kennis (mind)
- Arts = medische kennis en vaardigheden
- Patiënt = zelfkennis / ervaringskennis – eigen perceptie
Autoriteit (muscle)
- Arts = sociale autoriteit en status
- Patiënt = sociale status en rechten
Welvaart (money)
- Arts = aanvullende medische bronnen
- Patiënt = financiële bronnen om te betalen voor medische zorg
KC2 Modellen van arts-patiëntrelaties
Van paternalistische benadering waar de arts meer inspraak heeft
consumentenbenadering waar de patiënt meer inspraak heeft.
4 modellen van arts-patiëntrelaties
- Consensusmodel
- Conflictmodel
- Onderhandelingsmodel
- Contractmodel
Voor de 18e eeuw: patiënten domineerden
- Behandeling van ziekten = symptoombestrijding
Na de 18e eeuw: vooruitgang wetenschap meer kennis
- Invoering van ziekenhuizen en patiënten uit meerdere milieus
Het biomedischmodel en arts-patiëntrelatie
- Reductionisme = het benadert een ziekte tot klachten en symptomen
- Doctrine der specificiteit = elke ziekte heeft zijn eigen specifieke oorzaak –
pathologisch substraat
- Pathologie produceert symptomen en signalen
- Arts behandelt en bepaalt diagnose arts domineert
Consensusmodel en patiënt – instemming van patiënt
- De arts leidt en de patiënt volgt
- Patiënt is het eens met de behandelkeuze van de arts
- Ziekerol rechten van de patiënt
Vrijstelling van normale rolverplichtingen
Gaat over functioneren in de maatschappij
- Plichten van de patiënt
- Therapietrouw compliance
- Opvolgen van eenzijdige versterkte therapie advies
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marilnepeekstok. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now