Summary
Samenvatting dieetleer voeding en diëtetiek, leerjaar 2 periode 4
- Course
- Institution
Alle literatuur, lesstof, opgaven, begrippen in een samenvatting voor periode 4 in leerjaar 2 voeding en diëtetiek.
[Show more]
2 reviews
By: Frederiquevd • 4 year ago
By: sam1994 • 6 year ago
Seller
Follow
lottebrands
Reviews received
Content preview
Le 1: zisekne van CrohnLe 2: Colisnu Ulcero a
Le 3: levercisrro e
Le 4: Pancrea ziseknen
Le 5: Heelkunde van hen
Samenvatni dieetleer
pisj vernerisng kanaal
Les 1 – ziekte van Crohn Le 6: Heelkunde van hen
Doelen: pisj vernerisng kanaal (2)
-Heef kennis over de behandelisng van een patinn men de zisekne van Crohn en kan deze kennis noepa env
-Kan de benrefende kennis uisn panhofy isologise, voedisng leer en ocisale wenen chappen noepa en isn de
diseenbehandelisng van patinnen men de zisekne van Crohnv
-Kan de benrefende kennis uisn producnleer en voed elbereisdisng noepa en isn de diseenbehandelisng van
patinnen men colist ulcero av
-Kan hen ziseknebeeld Crohn uisnleggen aan de patinn en prakt che advisezen geven bisj een nomav
-Ween welke hulpverlener benrokken zisjn bisj de behandelisng van de zisekne van Crohn en colist ulcero a en wan
hun naken zisjnv
-Kenn de ver chisllen isn de behandelisng van een patinn men colist ulcero a en dise van een patinn men de zisekne
van Crohn isn remis ise en bisj exacerbatev
Informatorium voor Voeding en Diëtetee, Voeding bij dunne darmaandoeningen 2016; ( upplemenn 93)
Hounen: Bohn Snafeu van Loghum, Hoofd nuk 5v10: Zisekne van Crohn
5.10 Ziekte van Crohn
5v10v1 Prevalente; de zisekne van Crohn komn need vaker voor, men name isn we ner e landenv Momenneel zisjn
er 55v000 men en men een chronis che darmonn nekisng (20v000 ervan Crohn)v
5v10v2 Panhologise en etologise; de zisekne van Crohn is een chronis che, granulomaneuze onn nekisng van de
darmwandv Dise kan hen gehele maag-darmkanaal benrefenv n ongv 1/3 van de gevallen is de zisekne
gelokalis eerd isn hen nermisnale isleum, maar de zisekne komn ook voor isn hen colon en zowel isn diskke al dunne
darmv n zeldzame gevallen is de zisekne gelokalis eerd isn de lokdarm, duodenum en jejunumv De zisekne kenn
perisode men noegenomen onn nekisng actvisneisn en perisoden waarisn de onn nekisngen afwezisg of gerisng zisjnv
Doorgaan gebruiskn de maag-darm-leverarn de Monnreal-cla isfcate om fenonyperisngen van de disagno e va n
ne leggenv Deze cla isfcategegeven bepalen mede hen mediscamenneuze dan wel chisrurgis che beleisdv
De etologise is onbekend, maar duisdelisjk is dan de zisekne multfacnoriseel bepaald is (omgevisng facnoren en
genet che facnoren pelen een rol)v
5v10v3 Klisnis che ver chisjn elen en disagno tek; hen ziseknebeeld is uisner n wis elend men uisneenlopende
ympnomen van vage buiskklachnen non ern tg zisek zisjnv Hen klachnenpanroon hangn amen men de plaan , de
uisngebreisdheisd en de ern n van de onn nekisngv Algemene klachnen: buiskpisjn, krampen, rommelisngen en disarree
men bloed, lisjm of ob tpate kan ook voorkomenv Er kan prake zisjn van anorexise, vermagerisng, anemise,
defcisinte en koorn isn de acune fa e van de ziseknev
Fis nel zisjn mogelisjk vanuisn een isnflnraan naar een andere darmlis , de blaa , de vagisna, uneru en de huisdv De
ecundarise afwisjkisngen zisjn malab orpte van isjzer, visnamisne B12, galzure zounen en ven en een noenemen
eiswisnverlise isn de darmv
5v10v4 Behandelisng; een gerischne behandelisng is pa mogelisjk na uisnvoerisge analy e van de isnuate, de
ympnomen en de re nerende darmfunctev Hen doel van de behandelisng is de klachnen vermisnderen, zo
mogelisjk her nel van de onn nekisngen isn hen maag-darm-kanaal bewerk nellisgen en exacerbate voorkomenv
Doorgaan be naan de behandelisng uisn nwee fa e
1v n de remis ise-isnducte fa e wordn de acteve zisekne isn remis ise gebrachn men mediscate of chisrurgisev Deze
fa e duurn cav 8-12 weken
2v n de onderhoud fa e wordn genrachn men remis ise ne behouden en herniseuwde zisekneactvisneisn ne
voorkomen
Hen belangrisjk ne deel van de behandelisng be naan uisn onn nekisng remmer of ismmuunmodulerende mediscate
aangevuld men ympnomat che maanregelen, zoal misddelen negen disarree en antbisotcav .erder kan
chisrurgis ch worden isngegrepen isn de vorm van re ecte van hen aangedane darmdeel en zo nodisg aanleg van
een noma of pouchv n alle gevallen is volwaardisge voedisng nodisg!
5v10v5 Diseenbehandelisng;
,1v Bisj exacerbate hen diseen disenn voldoende eiswisn ne bevaten 1,5 g/kgv Hen ru nmenabolis me van een patinn
kan tjden een exacerbate aanzisenlisjk verhoogd zisjnv n combisnate men verlisezen visa fece en braken is de
nonale energisebehoefe daarom verhoogdv
- kleisne frequenne maaltjden zisjn aan ne bevelen, bisj ern tg zisekne of vermagerisng is ennerale voedisng isn de
vorm van drisnkvoedisng of ondevoedisng geïndisceerd al aanvullende of al volledisge voedisngv
2v Bisj malab orpte afankelisjk van de plaan en de omvang van de on nekisng isn de dunne darm kan er
malab orpte opnredenv Bisj een ern tge malab orpte yndroom kan emis-elemennaisre voedisng geïndisceerd zisjnv
Malab orpte herken je aan: gewischn verlise , disarree, neanorroe en/of visnamisne- en misneralendefcisinte isn
hen erumv De vetnname moen worden afge nemd op de re orptecapacisneisn, de vetnname kan worden
ver preisd over de dag en kan overwogen worden hen ven ne vergangen door MCT-venv
3v Bisj neno en (vernauwisng van de darm) de con is nente van de voedisng disenn ne worden aangepa n,
afankelisjk van de plaan en ern n van de neno ev Disn kan varisiren van hen vermisjden van grove vezel ( chisllen,
pisten, vellen)v Wanneer de neno e zisch isn hen dis nale deel van de dunne darm bevisndn non een volledisg gladde,
vloeisbare con is nente men behoud van voldoende voedisng nofen bisj een neno e isn hen eer ne deel van de
dunne darmv Alleen bisj volledisge ob nructe wordn nonale parennerale voedisng geadvis eerdv
4v Bisj niser nenen royaal vochngebruisk (misnv 2 lisner per 24u) en een oxaalzuurbeperkisng alleen bisj
recisdisverende niser nenen geadvis eerdv
5v Onderhoud fa e volwaardisge voedisng op ba is van de rischnlisjnen goede voedisngv
De ziekte van Crohn is een chronis che onn nekisng zisekne van de darmv De zisekne van Crohn noemn men, nen
al colist ulcero a, ook wel een isnfammanory bowel dis ea e ( BD)vBisj de mee ne patinnen men de zisekne van
Crohn zisjn de dunne darm, de diskke darm, en/of de endeldarm onn noken, maar er kan ook prake zisjn van
onn nekisngen isn de re n van hen pisj vernerisng kanaalv De zisekne kan voorkomen vanaf de mond non aan de
anu v
Doorzaak van de zisekne van Crohn nog nisen bekendv Waar chisjnlisjk gaan hen ook nisen om één aanwisj bare
oorzaak, maar leisden ver chisllende zisekneverwekkende mechanis men non de chronis che darmonn nekisngv n elk
geval is hen afweer y neem bisj de zisekne van Crohn isn de war; deze valn hen eisgen lischaam aanv .erder is bekend
dan erfelisjkheisd en omgevisng facnoren een rol kunnen pelen bisj hen onn naan van de ziseknev Roken vergroon de
kan op de zisekne van Crohn en heef ook een negatef efecn op hen verloop van de ziseknev Daarnaa n is er een
relate nu en voedisng en hen onn naan van de ziseknev Ook heef voedisng waar chisjnlisjk isnvloed op hen verloop
van de ziseknev Wan benref de relate nu en voedisng en Crohn is meer onderzoek nodisg om disn overnuisgend ne
bewisjzen.
De klachnen en de ern n van de klachnen ver chisln per patinnv Ook zisjn de klachnen afankelisjk van de locate en
de uisngebreisdheisd van de onn nekisngenv Hen verloop van de aandoenisng is dan ook nisen goed ne voor pellenv
Sommisge men en men de zisekne van Crohn hebben voorndurend klachnen, nerwisjl anderen er jarenlang nisen
van merkenv
Hen is een bekend ver chisjn el dan de aandoenisng isneen kan opvlammenv Dan kan komen door bisjvoorbeeld
nre of bepaalde voedisng, maar mee nal is de oorzaak onbekendv Bisj een opvlammisng onn naan er isn korne tjd
veel onn nekisngen isn de darm waardoor de darmen nisen goed meer functonerenv Disarree, buiskpisjn en koorn
zisjn de belangrisjk ne klachnen bisj de zisekne van Crohnv
de meest voorkomende klachten bij de ziekte van Crohn:
-Disarree of dunne onnla tng: uw onn noken darm neemn onvoldoende waner op
-Buiskpisjn, Koorn
-.ermagerisng, bloedarmoede of groeisachner nand: uw onn noken darm neemn bepaalde voedisng nofen
onvoldoende opv Daardoor kan uw lischaam ne maken krisjgen men nekornenv
-.ermoeisdheisd: doordan uw lischaam voedisng nofen nisen goed gebruiskn, kunn u neller en vaker moe zisjnv Ook
komen door de onn nekisng nofen vrisj isn uw bloed dise disn oorn algemene ver chisjn elen veroorzakenv
-Bloedverlise : door de onn nekisng onn naan wondje isn uw darm waardoor bloedverlise bisj de onnla tng kan
opnredenv Disn kan ook onopgemerkn gebeurenv
,Handleidini behandelini IBD 2009
Zisekne van Crohn: Hen beloop van de zisekne van Crohn is henerogeenv Er wordn isn de Monnreal-cla isfcate
onder cheisd gemaakn nu en drise fenonype : onn nekisng zisekne, neno erende zisekne, penenrerende ziseknev Bisj
alle nype kan er neven prake zisjn van perisanale ziseknev ( nriscnuren = vernauwisng pla buis en f nel zisjn
compliscate )v
Uisngang punn behandelisng: hen isn (klisnis che) remis ise brengen van de zisekne en deze vervolgen isn remis ise
houdenv Hiserbisj moen zoveel mogelisjk neroïden parend worden behandeld en daarnaa n, waar mogelisjk,
darmre ecte worden voorkomenv
Aanbevelisngen:
- veranderisng van nranegise bisedn per pecteven en is hen waard isn nudiseverband en evennueel isn ge elecneerde
patinnen, men een voor peld ongun tg beloop noe nepa en
- nwaalf weken na hen isn nellen van een niseuwe behandelisng moen worden beoordeeld of neroïden vrisje
remis ise werd bereiskn en disenn zo mogelisjk de behandelisng ne worden aangepa n al disn nisen zo is
- creenisng naar anemise en isjzer-, visnamisne B12- en visnamisne D defcisinte disenn nen misn ne bisj aanvang van
zisekne en na isedere opvlammisng plaan ne visnden
- o neopero e moen worden geanaly eerd door misddel van DEXA
Dieetbehandelinisrichtlijn 31: Infammatoire darmziekten: colitus ulcerosa en de ziekte van Crohn
Bisnnen deze beisde ziseknebeelden komen ver chisllende fenonypen voor, geba eerd op de ziseknelocate en
beloop van hen onn nekisng proce v Bisj de zisekne van Crohn kan de onn nekisng isn hen gehele maag-darmkanaal
voorkomen men al voorkeur locate hen nermisnale isleum (isleist ) en hen colonv De onn nekisng kan doordrisngen
isn alle lagen van de wand van hen maag-darmkanaalv Gedeelnen van de darm men ulcerate kunnen worden
afgewis eld men normaal darmweef el ( kisp le ison )v 5 – 15% van de Crohn-patinnen heef afwisjkende lae ise
isn de boven ne nracnu disge tvu v Er lisjkn een noename van proxismale manisfe nate van de ziseke van Crohn op
ne nreden, vooral bisj jonge patinnenv De darmwand kan door hevisge onn nekisng reacte en/of listekenweef el
verdiskken, wan kan leisden non nriscnuren en neno env De Crohn e onn nekisng kan gepaard gaan men abce en en
vergroeisisngen aan andere darmlis en of aan abdomisnale organenv Disepe f uren kunnen zo f nel veroorzaken:
pisjpvormisge zweren nu en nwee organen: nwee darmdelen of darm en ander organen (vooral blaa , vagisna en
huisd)v Fis nel zisjn moeislisjk ne behandelen en behandelisng is afankelisjk van locate, uisngebreisdheisd en klisnis ch
relevanne ympnomenv Behandelisng kan con ervatef zisjn, mediscamenneu of chisrurgis ch.
De disagno e van beisde ziseknen wordn ge neld door een combisnate van klisnis che bevisndisngen en uisnkom nen van
bisochemis ch, radisologis ch, endo copis ch en his nologis ch (bisopnen) onderzoekv Evenal MR van hen kleisne
bekken ner uisn luistng van f nel en abce env Daarnaa n kan echografe van zowel de proxismale darm al hen
colon en een CT- can worden noegepa n om onn nekisngen en abce en buisnen de darm of een verdiskne
darmwand zischnbaar ne maken en f nel of abce en isn de buiskholne aan ne nonenv Onderzoek van de defecate
visndn plaan om andere isnfecte of para isenen uisn ne luisnenv Fecale calpronectne (eiswisn) is aangenoond om goed
onder cheisdend ne zisjn nu en wel en geen onn nekisng zisekne van de darmv De ern n van de onn nekisng kan
worden va nge neld men hemanologis che ne n zoal bezisnkisng nelheisd, C-reactve proneisn (CRP), hemoglobisne,
nrombocynen, leukocynen en albumisnev
Klachten en symptomen
De klisnis che ver chisjnisng vormen waarmee BD zisch kan pre enneren, zisjn disarree men of zonder bloedverlise ,
chronis che pisjn isn de onderbuisk, ubacune pisjn isn rechneronderbuisk mee nal men defecate veranderisngen,
gewischn verlise en malais e klachnen of onverklaarde anemisev Maar ook klachnen al vermoeisdheisd,
mis elisjkheisd, brakken en koorn v
De zisekne van Crohn zisjn gea ociseerd men exnra-isnne tnale aandoenisngenv Deze zisjn isn drise groepen onder ne
verdelen:
1v Reacteve aandoenisngen zoal : afen, acnure huisdisrrisnate , perisfere arnropanhise en oogonn nekisngen
2v Gea ociseerde aandoenisngen zoal de zisekne van Bechnerew en leverafwisjkisngen
, 3v Compliscate na langer be naande darmziseknen zoal menabole con equente , malab orpte, gal- en
niser nenen en amyloí do ev
.ermisnderde voedisng isnname wordn veroorzaakn door malais e, pisjn, krampen, neno erisng, koorn en anorexise
of zelf opgelegde diseenre nriscte uisn ang n voor pisjnv .eel patinnen relaneren hun ga nro-isnne tnale
ympnomen aan pecisfeke voedisng misddelenv Anorexise kan hen gevolg zisjn van buiskkrampen en disarree,
bisjwerkisngen van mediscate en een verhoogd nisveau van pro-isnfammanoisre cynokisnen zoal isnnerleukisne-1 en
numor necro is facnorv
Door zisekneactvisneisn, al dan nisen isn combisnate men gere erceerde darmgedeelnen, kan hen re orberende
oppervlakne van de darm zodanisg afnemen dan er een ab orpteprobleem van voedisng nofen onn naan:
isnne tnaal falenv Disn kan leisden non een isncomplene vernerisng men klisnis ch relevanne malab orpte van onder
andere eiswisn en energise non gevolg, dise bisjdraagn aan een negateve eiswisn- en energisebalan v Tisjden BD-
exacerbate kan er door disarree, f nel (afankelisjk van locate en mane van ounpun), braken en bloedisngen
verlise aan eiswisn, misneralen, eleknrolynen en poorelemennen opnreden (zowel bisj de zisekne van Crohn al bisj
colist ulcero a)v
Deficiënties
Tekornen: isjzer, folisumzuur- en visnamisne B12 nekorn
.envernerisng noornis en leisden non malab orpte van ven en isn ven oplo bare visnamisne A, D, E, en Kv
Bisj exnreme of aanhoudende disarree be naan een reile kan op een nanrisum, kalisum of een magne isum nekorn
nen gevolg van isnne tnale verlisezenv
Schade isn hen duodenum en/of jejeunum kan leisden non een lacno emalab orptev Over hen algemeen is lacno e
malab orpte bisj de zisekne van Crohn nisen afankelisjk van de lacna eactvisneisn, maar hen gevolg van bacnerisile
overgroeis of ne nelle pa agev lacno e-isnname beperken
Ris isco facnoren:
- erfelisjke al omgevisng - en per oonlisjke facnoren
- pecisfeke genen worden aangezen door omgevisng facnoren dise een abnormale of chronis che ismmuunre pon
geven, wan leisdn non weef elbe chadisgisng
- ‘we ner ’ leefpanroon
- roken oorzaak, maar ver lechnern ook hen verloop
Complicaties:
- o neoporo e, verhoogde kan op botracnuren
- groeisachner nand, vernraagde menarche en ecundaisre amenorroe bisj jong volwa enen
- bisj operatef isngrisjpen kan de aanleg van colo noma, isleo noma of isleonale pouch noodzakelisjk zisjnv
Groep mediscate Werkisng Bisjwerkisng
Me alazisne Onn nekisng remmer, vangn de agre ise Anorexise, braken, disarree,
nofen dise bisj onn nekisng vrisjkomen weg <folisumab orpte
Cortco neroïden Onn nekisng remmer van acteve onn nekisng Ris isco op disabene , noename bloeddruk,
gewischn noename, o neopero e
Bisologiscal Beïnvloedisng hen onn nekisng proce isn de
darmcellen; zisjn gemaakn van lischaam eisgen
eiswisten
mmuno uppre isva Onderdrukn hen afweer y neem Folisumzuurannagonis n: folisumzuur
upplete nodisg bisj menhonrexaan
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lottebrands. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
60281 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now