Deze samenvatting gaat over het derde hoofdstuk van Maatschappijleer in VWO: Hoofdstuk 3 De Verzorgingsstaat. Alle begrippen worden behandeld en uitgelegd, alle punten die geleerd moeten worden voor de toets worden uitgelegd.
Begrip Betekenis
Verzorgingsstaat Een samenleving waarin de overheid mensen helpt met voorzieningen
wanneer dit nodig is. Vervult vier functies: verzorgings- (hulp geven aan
degene die niet voor zichzelf kunnen zorgen), verzekerings- (iedereen een
inkomen geven), verheffings- (mensen kansen geven tot ontplooiing binnen de
markt en cultuur) en verbindingsfunctie (creëren van sociale cohesie en
opheffen van sociale ongelijkheid.
Welfare triangle De drie reguleringsmechanismen: Overheid (gelijkheid, via belastngen, ‘extra’
betalen, sociaaldemocraten). Markt (vrijheid, via zorgaanbieders,
‘onbetaalbaar’, liberalen). Particulier initiatief (solidariteit/naastenliefde, via
mantelzorg, ‘geen sociaal netwerk’, christendemocraten).
Én-én-keuzes Het combineren van de reguleringsmechanismen.
Sociale wetgeving Begon met de Kinderwet van Van Houten, het begin van de verzorgingsstaat.
De Swaan Schreef een boek over zijn visie op de verzorgingsstaat. Externe efecten
(lasten voor anderen dan de direct getroffenen), interdependentie (onderlinge
afhankelijkheid) en het dilemma van collectieve actie (individuele keuzes
leiden tot collectef ongewenste gevolgen) staan centraal en zijn
verantwoordelijk voor het ontstaan van de verzorgingsstaat.
Arbeidsbeweging Na de industrialisering kwam een nieuwe klasse van arbeiders die onder barre
omstandigheden moesten werken op voor meer rechten. De SDAP was de
eerste politeke partj en d.m.v. een beschavingsoffensief van de gegoede
burgerij werd de arbeidsklasse steeds beschaafder.
John Maynard Keynes Econoom voor sociale zekerheid, de overheid moest een crisis voorkomen.
Uitkering Heef een minimumbehoeftefunctie (vervullen van verzekeringsfuncte, wordt
gebaseerd op het sociaal minimum, maakt gebruik van het
solidariteitsbeginsel, mensen met een hoger inkomen betalen meer premie
maar krijgen geen hogere uitkering) of loondervingsfunctie (inkomen bij
arbeidsongeschiktheid, maakt gebruik van equivalentiebeginsel (de hoogte
van de uitkering is recht evenredig met de hoogte van de betaalde premie)). Ze
kunnen uitgaan van individuele rechten en plichten (de uitkering geldt alleen
voor het individu) of van draagkracht van de leefeenheid (de uitkering hangt
af van de samenstelling van het huishouden.
Sociale verzekeringen Bestaat uit werknemersverzekeringen (geef werknemers een uitkering bij het
wegvallen van een inkomen) en volksverzekeringen (te herkennen aan
‘algemene’, hebben een minimumbehoefefuncte).
Sociale voorzieningen Zorgen ervoor dat niemand onder het sociaal minimum komt.
Zorgverzekeringswet Iedereen moet een basispakket hebben en een verplicht eigen risico (pas
vanaf een bepaald bedrag wordt zorg vergoed). Dit gaat via de markt.
Betalen van sociale zekerheid Kan via een omslagstelsel (werkenden van nu betalen voor
uitkeringsgerechtgden van nu) of via een kapitaaldekkingsstelsel (werkenden
maken een spaarpotje voor later). Wij gebruiken het omslagstelsel.
Leerplichtwet Kinderen vanaf hun 5e tot hun 18e naar school, tenzij zij een diploma halen.
Van Heek Zegt dat allochtonen en armere minder kansen hebben op goed onderwijs
(sociale ongelijkheid). Legitieme ongelijkheid is wel toegestaan.
Nivelleren Het verkleinen van inkomstenverschillen.
Vergrijzing Een nieuwe tegenstelling van de verzorgingsstaat, steeds meer oude mensen.
Ontgroening Het aantal jonge mensen neemt af.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jvanseeventer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.26. You're not tied to anything after your purchase.
