Class notes
hc 3
- Course
- Institution
Collegedictaat van 5 pagina's voor het vak Nieuwe Tijd aan de RU (hc 3)
[Show more]
Seller
Follow
gsbachelor
Reviews received
Content preview
Nieuwe tijd hoorcollege 3Reformatie en contrareformatie
Over een maand is het 500 jaar geleden dat Luther volgens de overlevering de 95
stellingen op de kerk in wittenberg spijkerde. Luther vond bescherming bij Frederik
van Saksen de keurvorst nadat hij vogelvrij was verklaard na 1521. Luther vertaalde
onder bescherming de bijbel en schreef meerdere belangrijke werken.
Thematische benadering, relatie reformatie en laat middeleeuwse religieuze
ontwikkelingen, relatie godsdienst (theologie, geloof) en politiek, en de
consequenties van het schisma.
Processen van continuïteit en discontinuïteit
Politieke situatie: natiestaten en opkomst steden
Kerkelijke situatie: eerdere hervormingsbewegingen, radicalisatie
Theologische ontwikkelingen relatie God-mens anders geïnterpreteerd
Reformatie / reformaties
Protestante en katholieke reformatie (contrareformatie, hervorming)
Religieus radicalisme (wederdopers)
Einde Monopolie paus op christendom, er ontstaat een religieus pluralisme
Staatsvorming en verbrokkeling
Groot aantal (500) kleine bestuurseenheden, dynastiek territoriale staten in de maak.
Het Heilige Roomse Rijk
Erfgenaam Romeinse rijk, ontstond met Karel de Grote en zijn opvolgers,
belichaming van een groot christenrijk, geen dynastie maar keurvorsten die een
nieuwe keizer kozen dit zorgde voor veel instabiliteit.
Karel V 1500 – 1558
Krijgt via zijn vader het Bourgondische rijk, via zijn moeder het rijk van Spanje, en
door zijn opa kan hij een claim doen op het Heilige Roomse rijk, dit lukt hem en Karel
V wordt keizer van het rijk waar de zon nooit onderging dit gebeurde vanaf 1519.
Onder Karel V was er de grootste uitbreiding van het Heilige Roomse rijk ooit, maar
ook het einde van de eenheid van het Westerse christendom.
Kerkelijke situatie
De ontwikkeling van westerse en oosterse christendom
Vroege kerk: bisschoppen in Rome, Alexandrië en Antiochië. In 313 edict van Milaan
christendom is toegestaan, in 380 wordt het een staatsgodsdienst. Paus is de primus
inter pares (de opvolger van Petrus), na de val van het Romeinse rijk wordt de paus
een wereldleider. Na opdeling van het Romeinse rijk veel conflicten tussen Paus in
, Rome en Patriarch in Constantinopel, gaat vooral over macht maar ook over celibaat
en theologie en loopt uit op het Oosters Schisma in 1054.
De westerse kerk in Middeleeuwen
Conflict paus en Keizer: de investituurstrijd, de Paus wint in de middeleeuwen deze
strijd.
Innocentius III (1198 – 1216) de machtigste paus die er ooit geweest is vooral op
gebied van wereldlijke macht, hierna ging het snel achteruit.
Babylonische Ballingschap (1309-1377) Paus in Avignon ipv Rome. Daarna het
westers schisma met meerdere pausen soms 2 soms 3.
Organisatie en structuur van de kerk
Hiërarchie
Paus kardinalen aartsbisschoppen abten
De Kerkelijke staat en de Italiaanse situatie
Economie en financiën
Feodale structuur ook van kloosters en bisdommen
Beneficia (inkosten voor de dienst/mis)
Schenkingen en erfenissen
Aflaten
De Sint-Pieters penning
Kloosterwezen
Benedictijnen, Cluny worden erg rijk en er komen weer vernieuwers van het
kloosterleven. Er ontstaan ook bedelorde dit zijn de belangrijkste orden in de late
middeleeuwen de dominicanen en franciscanen.
15de en 16de eeuw
Verval gezag van Rome. Ontstaan natie staten , stedelijke autonomie , en opkomst
van seculiere intellectuelen ofwel geschoolde leken, geleerde mensen behoren niet
meer altijd tot de geestelijkheid dit was in de middeleeuwen wel zo. Interne oorzaken,
deplorabele staat lokale clerus, pracht en praal door abten bisschoppen en de paus,
nepotisme en simonie. De paus werd gezien als een wereldlijk heerser. Sommige
pausen hadden meer het harnas aan dan de pauselijke kleding.
Toenemende kritiek op de kerk
Hervorming en vernieuwing werd vereist ze wilden het ideaalbeeld van de vroeg
apostolistische kerk.
Eerdere kritiek en hervormingsbewegingen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller gsbachelor. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now