Samenvatting - theoretische orthopedagogiek van Nicky Dirkx en Mieke Gesquiere (16/20!!)
14 views 0 purchase
Course
Inleiding theoretische orthopedagogiek
Institution
Hogeschool Gent (HoGent)
Dit is een samenvatting van het vak Theoretische orthopedagogiek, gegeven in het eerste jaar in de richting orthopedagogie aan HoGent. Met enkel deze samenvatting te studeren haalde ik 16/20 in eerste zit!!!
PS: Als je de samenvatting voor een lager prijsje wil, stuur me dan gerust een berichtj...
HO1: Alle orthopedagogisch handelen is agogisch
handelen
1 Inleiding
Agogiek = de leer van het doen veranderen van mensen
2 Wat is agogie(k)?
Pedagogiek = begeleiden van kinderen, het opvoeden
- ‘pais‘ = kind
- Agogos’ = gids/ begeleider OF ‘Agein’ = begeleiden/ sturen
Vrije vertaling - Agogiek = wetenschap van het begeleiden (+++ ondersteunen) van mensen
De agoog (= ‘veranderaar’), begeleidt mensen om hen door middel van hun eigen handelen tot
gedragsverandering te laten komen
Veel agogische beroepen: psychologen, maatschappelijk werkers, …
3 Doen veranderen: theory of changing (Donkers)
Meestal spontaan, onbewust & niet doelgericht
2 betekenissen:
1. ‘Anders worden’ (persoon zelf veranderd)
2. ‘Anders maken of doen veranderen’ (iets anders veranderd)
Agogiek onderscheidt zich van andere soc. wetenschappen door de focus op het ‘helpen veranderen’
Agogen richten zich op doelgerichte, bewuste (niet spontane!) veranderingsprocessen
4 Met of zonder k
Agogie/ agogisch handelen= de intentionele, niet wederkerige beïnvloeding door 1 of
meerdere personen met als doel verbetering bij de cliënt
Agogiek volgens Koffeman = Verzamelnaam voor de leer van het begeleiden van mensen,
ongeacht hun leeftijd, op een beroepsmatige manier.
Agogiek volgens Winkelaar = Leer die richtlijnen & aanwijzingen geeft voor de manier
waarop individuele personen, groepen, organisaties & samenlevingsverbanden kunnen
worden begeleid in veranderingsprocessen. Het gaat daarbij om begeleiding vanuit de
situatie waarin de betrokken zich bevinden en dat zij mogelijkheden krijgen aangereikt om
zoveel mogelijk zelf te handelen en zo tot de gewenste verandering te komen
‘k’: wetenschap, zonder ‘k’: (begeleidings)praktijk, ‘het doen’
5 Drie sleutelbegrippen van het agogisch handelen
Definitie van Winkelaar & zijn sleutelbegrippen
5.1 Veranderen of beïnvloeden
Gaat over het doen veranderen gelinkt aan de theory of changing. Dus beïnvloeding in richting die de
betrokkene zelf wenst waardoor autonomie vergroot.
Agoog helpt anderen in veranderingsproces Dus
!! Eeuwig durende opvoeding, permanente educatie -> GEEN totale vorming!
1
,Doel agogie: handelen van mensen veranderen
5.2 Handelen
Gedrag = wat je kan zien & observeren (ook wat je instinctief, impulsief doet)
Handelen = wat je bewust doet. Gedachten, gevoelens, intenties & drijfveren maken hier
deel van uit. Te achterhalen d.m.v. communicatie, zo weet je wat er achter het gedrag zit
Gedrag veranderen? -> kijken naar het handelen (motieven, betekenissen)
5.3 Met emancipatie of empowerment
Inzetten op zelfredzaamheid
Mensen ondersteunen om hun krachten te (her)ontdekken (raketje meegeven zodat ze zelf
kunnen vliegen)
Belangrijk om handelingsmogelijkheden te verruimen -> minder afhankelijk, sterker in leven,
meer power
6 Richtinggevende kenmerken van het agogisch handelen
Examen: Casus. Vraag: Is er sprake van agogisch handelen? Verklaar aan de hand van de 7
richtinggevende kenmerken
Niet elk veranderingsproces is agogisch (Bv. Reclamemakers zetten in op verandering, maar
zetten niet in op de 7 richtinggevende kenmerken).
Brinkman: Onmogelijk om 100% af te bakenen wat het is en wat niet (kenmerken zijn dus
richtinggevend, en niet absoluut!)
6.1 Psychosociale verandering
Psyche -> alles wat je bezig houdt, wat je denkt, voelt & wilt.
Sociaal -> onderlinge verhoudingen tussen mensen
Beïnvloeden elkaar constant
6.3 Systematisch
Stap-voor-stap (via een plan) aan verandering gewerkt.
6.4 Bewust
Elke stap -> bewust gekozen. Personen weten aan welke verandering gewerkt wordt en waarom.
6.5 Gewenst door de betrokken.
Idealiter is de verandering vrijwillig. Maar niet altijd zo (Bv. Dakloze -> gedwongen hulp zoeken door
kou).
6.6 Niet even wederzijds
Relatie = asymmetrisch/ complementair -> verschillende positie (iemand die wil veranderen, en
iemand die dat helpt realiseren). Geen gelijkheid, wel gelijkwaardigheid!!!
6.7 Beroepsmatig
Degene die ‘doet veranderen’ moet dit doen vanuit zijn professionele positie, betekent niet dat hij
betaald moet worden (kunnen ook vrijwilligers zijn)
7 De professionalisering van het agogisch handelen
Eind 19de eeuw: industrialisering. (Tijd van Pieter Daens)
Zette 2 maatschappelijke veranderingen in gang:
2
,7.1 Snelle evolutie van wetenschap & techniek
Voor industrialisatie: leven volwassene uitgestippeld
Snelle evolutie: Mensen hoefden niet meer hun leven onder kerktoren te leiden, handelen
voortdurend bijstellen
7.2 Stijgende individualisering
Voor industrialisatie:
Kleine, besloten gemeenschappen -> duidelijk gekaderd hoe je moest leven
Leefde je volgens hoe het moest -> hemel, anders hel
Niet nagedacht over het opvoeden -> verliep automatisch, gesteund door regels uit ‘de
traditie’, sociale controle, Kerk, …
Individualisering:
Kerk vervalt, meer en meer eigen keuzes maken en eigen verantwoordelijkheid
2 Veranderingen beïnvloeden elkaar. Volwassenen -> voortdurend aanpassen, richtlijnen
ontbreken -> Welzijnswerk (aanvankelijk: vrijwilligerswerk), later ‘agogisch werkveld’
(specifieke doelgroepen en problematieken) met agogische beroepen, beroepsorganisaties
en beroepscodes.
8 Het vertrekpunt van het agogisch handelen
8.1 Exagogiek of curatief agogisch werk
Beginsituatie is problematisch -> verbeteren - HULPVERLENING
8.2 Anagogiek of positief agogisch werk
Beginsituatie is normaal -> verdere ontwikkelingen op gang brengen, verbeteren - VORMING
8.3 Katagogiek of preventief agogisch werk
Beginsituatie is normaal en die wil men ook zo behouden– PREVENTIE
9 Niveaus van veranderingsprocessen
Volgens Winkelaar kan de agogische beïnvloeding op 3 niveaus plaatsvinden (cfr. Definitie agogiek)
9.1 Microniveau
= ‘klein’
Beïnvloeding van een individu/ kleine groep. Hulpverlening bij psychologische, sociale en lichamelijke
problemen
9.2 Mesoniveau
= ‘midden’
3
, Beïnvloeding van groepen/ organisatie
Groep: kennen elkaar, gaan om met elkaar, ziet dat ze bij elkaar horen
Organisaties: groter/ anoniemer. Kennen van-op-afstand. Communicatie = formeler. Ook
structuren & regels die een rol spelen
Werken met en voor de cliënt. Hulpverlening bij problemen met organisatie en omgeving in ruime zin
Bv. Problemen op het werk, ruzie met het netwerk
9.3 Macroniveau
= groot
Beïnvloeding (van sectoren binnen) de samenleving.
Grotere anonieme groep die een gemeenschappelijk kenmerk hebben
Hulpverleners: signaalfunctie (cliënt -> niet rechtstreeks geholpen, maar belangrijk voor verbetering)
Examenvraag: Minister van welzijn? Hilde Crivits
SAMENGEVAT
Agogisch handelen=
(wat) een vrijwillige, gewenste verandering
in het handelen op psycho-sociaal vlak
(wie) van personen
als individu, in groep, in een organisatie of als lid van een groter samenlevingsverband
(hoe) op een systematische, bewuste, doelgerichte en professionele manier en door een herkenbaar
agoog
(waarom) met empowerment als doel
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller RensBruggeman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.46. You're not tied to anything after your purchase.
