Inbrengen en verwijderen van een maagsonde
Voor iedere cliënt is een volwaardige voeding nodig om een goede voedingstoestand te behouden
of te bereiken. Er zijn echter een tal van ziekten en situaties waardoor een cliënt voor kortere of
langere tijd niet op een normale manier voedsel tot zich kan nemen.
Wanneer er bijvoorbeeld sprake is van ernstige slikklachten, obstructie in de slokdarm of wanneer
ondervoeding dreigt, dan wordt vloeibare voeding via een neus-maagsonde gegeven. Een arts kan
jou als verpleegkundige de opdracht geven om een maandsonde in te brengen en later weer te
verwijderen.
Slokdarm
De slokdarm (oesophagus) is een gespierde holle buis van ongeveer 25 cm lang tussen de maag en
de keelholte. Deze is aan de bovenzijde afgesloten door de bovenste slokdarmsluitspier
(slokdarmsfincter) en aan de onderzijde door de onderste slokdarmsluitspier. Deze onderste
slokdarmsluitspier ligt net onder het diafragma. De functie van de slokdarm is het voortstuwen van
doorgeslikt voedsel, vocht of speeksel vanuit de keelholte tot in de maag.
Direct na het slikken gaat de bovenste slokdarmsfincter even open waardoor het voedsel, vocht of
speeksel wordt toegelaten. Hoewel de slokdarm geen enzymen produceert gaat de vertering van
zetmeel onder invloed van speekselamylase gewoon verder. Door middel van peristaltische
bewegingen wordt het voedsel richting de maag gebracht.
Neus-maagsonde
en maagsonde (soms ook voedingssonde genoemd) is een dun feeibel slangetje. De lengte van de
sonde bepaalt hoever de sonde in het lichaam (maag, duodenum of jejunum) kan worden gebracht.
Een sonde van 110 cm kan worden gebruikt als maagsonde. Een sonde die verder dan de maag
wordt ingebracht is meestal 125 cm. Voor zuigelingen en kleine volwassenen kunnen PUR- en PVC-
sondes van 110 cm ook worden gebruikt als neus-/duodenumsonde of jejunumsonde. De diameter
van de sonde wordt uitgedrukt in Charrière (Ch). Deze eenheid staat voor 1/3 mm. Dikkere sondes
zijn gemakkelijker in te brengen, maar het nadeel is dat deze sondes sneller irritatie geven in de
neus, keelholte en slokdarm. Sondes met Ch 8 en 10 zijn de meest gebruikte maten. Voor
zuigelingen en jonge kinderen worden sondes met Ch 5 gebruikt. De keuze van de juiste diameter
is afhankelijk van de volgende factoren: comfort van de cliënt, leeftijd van de cliënt, viscositeit van
de voeding en al dan niet gebruik maken van een voedingspomp.
Een sonde kan van verschillende materialen gemaakt kan zijn. De meest gebruikte materialen voor
sondes zijn polyvinylchloride (PVC), poly-urethaan (PUR) en siliconen. De keuze van het materiaal is
afhankelijk van de toepassing van de sonde. PVC-sondes zijn geschikt voor kortdurend gebruik. Na
7-10 dagen dient deze te worden verwisseld. De weekmaker, die in het materiaal van de sonde is
aangebracht om het materiaal soepel te houden, wordt namelijk onder invloed van maagzuur hard
en kan bij langdurig gebruik de maagwand perforeren of irritatie geven aan neus en keel.
PVC- sondes zijn stevig en kunnen zonder voerdraad goed ingebracht worden.
Een PUR-sonde kan veel langer worden gebruikt dan een PVC-sonde. PUR is een soepel en glad
materiaal, dat niet wordt aangetast door het maagzuur. Aangeraden wordt de PUR-sonde na 6
weken te vervangen vanuit hygiënische overwegingen en ter voorkoming van druknecrose van de
sonde in de neus. Omdat het materiaal soepel is en gemakkelijk dubbel knikt, is de PUR-sonde
voorzien van een voerdraad om het inbrengen van de sonde te vergemakkelijken.
Siliconen is een zeer soepel en cliënt- vriendelijk materiaal. Siliconen-sondes zijn te zacht om
zonder voerdraad in te brengen. Ze knikken gemakkelijk dubbel en krullen snel. Vergeleken met
PVC en PUR is siliconen een duur materiaal. Siliconen-sondes zijn zwak en daarom zijn de wanden
van deze sondes dikker met als nadeel dat bij dezelfde eeterne diameter de interne diameter veel
kleiner is dan die van PUR-sondes, waardoor de kans op verstopping toeneemt. Siliconen- sondes
worden met name gebruikt om verder dan de maag te voeden, bijvoorbeeld in het duodenum of
jejunum. Vaak worden deze sondes endoscopisch ingebracht.
Contra-indicaties
Een schedelbasisfractuur
Na een grote hoofd-/ hals operatie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kimberlylinders. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.22. You're not tied to anything after your purchase.